رولد دال کیست؟
«رولد دال» (Roald Dahl) رماننویس، فیلمنامهنویس، شاعر، نویسنده داستان کوتاه و خلبان جنگی انگلیسی بود. کتابهای این نویسنده بیشتر از دویست و پنجاه میلیون نسخه در جهان فروش رفته است.
داستانهای کوتاه رولددال به دلیل پایانبندیهای غیرمنتظرهاش شناخته میشوند و داستانهای کودکانه او غالباً دارای خلقوخوهای غیراحساسی، تاریک و شامل دشمنان شرور بزرگسال است. قهرمانهای کتاب کودکان او دارای دلی مهربان و احساسات گرم هستند. او داستانهایی را نیز برای بزرگسالان نوشته است. در ادامه با بیوگرافی رولددال و بهترین آثار او آشنا میشویم. 
زندگینامه رولد دال
رولد دال در سال 1916 در «ولزِ» بریتانیا از یک خانواده نروژی اصیل به دنیا آمد. خانواده دال از نروژ به انگلستان مهاجرت کرده بودند. زبان اصلی او نروژی بود. مادربزرگش از فرزندان مهاجر اسکاتلندی به نروژ بود و پدرش کارگزار کشتی ثروتمندی بود که در سال 1920 از دنیا رفت و ثروتی بالغ بر 150هزار پوند برای خانواده به جا گذاشت. رولد در ابتدا در مدرسه «کلیسای جامع لانداف» تحصیل کرد.
رولد دال هنگامی که سیزده سال داشت در «مدرسه رپتون» در «دربیشایر» تحصیل میکرد و در آنجا محیطی از ستمگری و خشونت را تجربه مینمود. جایی که پسران جوانتر مجبور بودند تا به دستورات پسران بزرگتر عمل کنند و در صورت امتناع از این فرمانبرداری مورد ضرب و شتم وحشتناک قرار میگرفتند.
رولد دال در کودکی
«دونالد استوراک»، زندگی نامه نویس رولد دال این تجربههای خشونتآمیز را در اوایل زندگی او توصیف میکند. دال برخی از این تجربیات تاریک را در نوشتههای خود بیان میکند و همچنین نفرت خود را از ظلم و تنبیه بدنی نشان میدهد. او در سالهای تحصیل هرگز به عنوان دانشآموز بااستعدادی دیده نمیشد. دال قد بسیار بلندی داشت و وقتی رشدش کامل شد قد او به 98/1 متر میرسید.
او به ورزشهایی مانند کریکت، فوتبال و گلف علاقهمند بود و به عنوان کاپیتان تیم اسکواش انتخاب شده بود. علاوه بر علاقه خاصش به ادبیات به عکاسی نیز علاقه نشان میداد تا اینکه دوربینی تهیه کرد و آن را با خودش همه جا میبرد. دال در دوم ژانویه 1953 در «کلیسای ترینیتی» در شهر نیویورک با «پاتریشیا نیل» بازیگر آمریکایی ازدواج کرد.
این ازدواج سی سال طول کشید و آنها صاحب پنج فرزند شدند. رولد دال در زندگی خود به عنوان خلبان جنگی نیروی هوایی انگلستان خدمت کرد و در جنگ جهانی دوم نیز حضور داشت. در مدت خدمتش در یک سانحه هوایی با هواپیما سقوط کرد اما از این اتفاق ناگوار جان سالم به در برد. در سال 1983 از زن اول خود جدا شد و با «فلیسیتی آن کراسلند» ازدواج کرد.
رولد دال در کنار همسر و فرزندانش
مرگ رولد دال
رولد دال تاریخ 23 نوامبر 1990 در حالی که 74 سال سن داشت درگذشت. علت مرگ او نوعی سرطان نادر خون به نام «سندرم میلودیسپلاستیک» بود. او در آکسفورد انگلستان به خاک سپرده شد. به گفته نوهی دال خانوادهاش او را شبیه تشییع جنازه «وایکینگها» خاکسپاری کردند. او را با شکلات، مداد اچبی، ارّهبرقی و ... به خاک سپردند. امروزه نیز کودکان در کنار مزار او اسباببازی و گل میگذارند.
در نوامبر 1996، گالری کودکان رولد دال در موزه شهرستان «باکینگهام شایر» در نزدیکی «آیلزبری» افتتاح شد. سیارک کمربند اصلی 6223 دال که ستارهشناس اهل چک آن را کشف کرد در سال 1996 به یاد او نامگذاری شد.

کتابهای رولد دال
این نویسنده پرکار آثار بسیار زیادی را به انتشار رسانده که شامل داستانهای کودکانه، مجموعه داستانهای کوتاه، شعر کودکانه، آثار غیرداستانی، داستان بزرگسالان و ... میشود. در میان لیست تمام کتاب های رولد دال میتوان موارد زیر را نام برد:

مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه ویکتور هوگو
سبک نگارش رولد دال
رولد دال به دلیل استفاده ابتکاری و بازیگوشانه از زبان که عنصر اصلی در نگاشتن او بود مشهور بود. لغتنامهشناس، «سوزان رنی»، اظهار داشت که دال کلمات جدید خود را بر روی اصوات آشنا بنا کرد و میگفت:
او همیشه معنی کلمات خود را توضیح نمی داد اما کودکان این کلمات را مانند کلمات معمولی میدانند زیرا آنها اغلب شبیه کلمهای هستند که آنها قبلاً شنیدهاند.
بخش عمدهای از تأثیرات ادبی دال از کودکی وی نشئت میگرفت. در روزهای جوانی او یک خواننده مشتاق بود. از جمله نویسندگان مورد علاقه وی میتوان به «ردیارد کیپلینگ»، «چارلز دیکنز» ، «ویلیام مکیپیس تاکرایی» و «فردریک ماریات» اشاره کرد که آثار آنها در زندگی و نویسندگی او اثری ماندگار داشت.
رولد دال یک سبک فوقالعاده متمایز دارد. توطئههای خرابکارانه، غیرقابل پیشبینی، نثر موسیقی و شوخطبعی او تقلید غیرممکن است و با این حال داستانهایش به شکل حیرتآوری قابل انعطاف بوده است. آثار وی که اغلب توسط نویسندگان و کارگردانان گوناگون اقتباس شده است.

دال داستانهای ارواح را دوست داشت و میگفت داستان ترولها نوشتهی «جوناس لی» یکی از بهترین داستانهای اشباحی است که تاکنون نوشته شده است. مادرش «سوفی دال» افسانهها و داستانهای سنتی نروژی را از وطن اصلی خود برای رولد و خواهرانش تعریف میکرد. دال همیشه بر این عقیده بود که مادرش و داستانهای او تأثیر زیادی در نوشتن او دارند. وی در یک مصاحبه خاطرنشان کرد:
او افسانه سرای بزرگی بود. حافظه او اعجوبه بود و هر اتفاقی که در زندگی برایش افتاده بود در ذهنش میماند.
وقتی دال شروع به نوشتن و انتشار کتابهای معروفش برای کودکان کرد شخصیت یک مادربزرگ را در فیلم جادوگران گنجاند و بعداً گفت که او به عنوان ادای احترام مستقیم از مادرش حضور داشته است.

آثار برجسته و معروف رولد دال
در بین لیست کتابهای رولد دال برخی از آثار او شهرت بسیار زیادی پیدا کردند و حتی از روی آنها کارتونها یا فیلمهایی نیز ساخته شد. در ادامه با برجستهترین آثار رولد دال را آشنا میشویم.
کتاب ماتیلدا
کتاب ماتیلدا داستان دختری با همین نام است که خانوادهاش به او هیچ توجهی ندارند و گمان میکنند او یک ابله کامل است. ماتیلدا برای اینکه نشان دهد این تصور درباره او درست نیست شروع به انتقامگیری بهخصوص از پدر خانواده میکند و دست به کارهای عجیب و غریب میزند.
کتاب چارلی و کارخانه شکلاتسازی
حتی اگر کتاب چارلی و کارخانه شکلاتسازی را ندیده باشید حتماً در دوران کودکی فیلمش را دیدهاید. این داستان جذاب همانطور که از نامش برمیآید درباره پسرکی به نام «چارلی» و کارخانهی مشهور شکلاتسازی است. این کتاب در «انتشارات پنگوئن» به چاپ رسیده و از روی آن فیلمی با همین نام به کارگردانی «تیم برتون» ساخته شد. در طول سالهای حضور دال در رپتون، «شرکت شکلاتسازی کادبری» گاهی اوقات جعبههای شکلات جدید را به مدرسه میفرستاد تا دانشآموزان آنها را تست کنند. رولد دال آرزو تا داشت تا شکلات جدیدی را اختراع کند که بتواند نظر ستایشگر آقای کادبری را به خود جلب کند. واضح است که این موضوع الهامی برای او شد تا بتواند داستان چارلی و کارخانه شکلاتسازی را بنویسد.
کتاب غول بزرگ مهربان
رولد دال یکی از فرزندان دختر خود را در حالی که تنها هفت سال داشت به دلیل ابتلا به بیماری «سرخک انسفالیت» از دست داد. زمانی که دال کتاب غول بزرگ مهربان را نوشت آن را به دختر خود تقدیم کرد. ماجرای کتاب داستانی مفصل از داستان کوتاهِ «دنی»، قهرمان را شرح میدهد. در سال 2009 تنها سی و هفت میلیون نسخه از این کتاب در انگلستان به فروش رسید.
کتاب انگشت جادویی
کتاب انگشت جادویی داستان را دخترکی هشت ساله برای خوانندگان روایت میکند. این دختر در مرزعهای در اطراف انگلیس زندگی میکند. انگشت جادویی این دختر در زمانی که عصبی و ناراحت میشود میتواند کارهای خارقالعادهای انجام دهد. هرگاه دخترک انگشت جادوییاش را به سمت کسی نشانه بگیرد اتفاقهای جالبی میافتد. این داستان بسیار جذاب است و ذهن پاک نویسنده را نشان میدهد.
کتاب آدم کوچولوها
اولین کتاب کودک دال گرملینها بود که درباره موجودات کوچک و بازیگوشی است که اغلب خلبانهای نیروی هوایی سلطنتی، آنها را مسئول همه مشکلات هواپیما میدانند! این موجودات برای انتقام گرفتن از ساخته شدن کارخانه هواپیماسازی دست به چنین کارهایی میزنند. از روی کتاب آدم کوچولوها قرار بود فیلمی توسط «کمپانی دیزنی» ساخته شود که هرگز انجام نشد.
کتاب آقای روباه شگفتانگیز
خوب است بدانید بر اساس داستان کتاب آقای روباه شگفتانگیز هم انیمیشنی ساخته شده است که اکثر کودکان یا بزرگسالان آن را دیدهاند. آقای روباه برای اینکه بتواند غذای لازم را برای خانواده و فرزندان خود تهیه کند شروع به دزدی از اموال مزرعهدارها میکند و زمانی که صاحبان مرزعهها متوجه این موضوع میشوند سعی میکنند تا او را دستگیر کنند و ... .
کتاب بدجنسها
کتاب بدجنسها درباره آدمهای بدجنسی است که به صورت پیوسته سعی میکنند تا همدیگر را آزار دهند. این داستان برعکس ظاهرش داستانی آموزنده و جذاب برای کودکان است که میتواند کارها و عواقب آنها را به کودکان نشان دهد.
کتاب داروی شگفتانگیز جورج
کتاب داروی شگفتانگیز جورج، داستانی کودکانه درباره پسرکی به نام «جورج» است که از دست کارها و رفتارهای مادربزرگش خسته شده است و دیگر نمیتواند حرفهای او را تحمل کند. بنابراین سعی میکند با تمام چیزهای دم دستش دارویی بسازد تا از شر مادربزرگش راحت شود!
کتاب جادوگرها
میتوان گفت که نشانههایی از زندگی شخصی رولد دال را میتوان در کتاب جادوگرها او دید. در این داستان پسرکی انگلیسی که اصالتاً اهل نروژ است برای تعطیلات سال نو همراه خانوادهاش به نروژ سفر میکند تا پدربزرگ و مادربزرگش را ملاقات کند. در این بین متاسفانه خانواده پسرک در یک تصادف از دنیا میروند و بنابراین مادربزرگ پسرک او را به سرپرستی قبول میکند.
بهترین کتاب رولد دال
به جرئت میتوان گفت که کتاب ماتیدا بهترین کتاب رولد دال است. در سال 2012 در یک نظرسنجی در آمریکا کتاب ماتیلدا جزو سی رمان برتر کودک در کل تاریخ قرار گرفت. فروش این کتاب در سراسر جهان به هفده میلیون نسخه رسیده است. از روی این رمان فیلمی با همین نام در سال 1996 ساخته شد. ماتیلدا شخصیتی شگفتآور است که در سن یک سالگی شروع به حرف زدن میکند و در سن سهونیم سالگی همه کتابهای کودکان در کتابخانه را مطالعه میکند. با این حال پدر و مادرش با او بدرفتاری میکنند و به او توجهی نشان نمیدهند. تا اینکه زمانی که ماتیلدا به مدرسه میرود با یک خانم معلم دوستداشتنی که او را درک میکند و به او توجه میکند آشنا میشود. 
نظر سایرین درباره رولد دال
«جو سامرلاد» در «ایندیپندنت» مینویسد:
رمانهای دال اغلب امور تاریکی هستند، پر از قساوت، سوگ و بزرگسالان مستعد پرخوری و سادیسم. نویسنده به وضوح احساس میکرد که مجبور است خوانندگان جوان خود را در مورد بدیهای جهان هشدار دهد و از افسانههای قبلی این درس را بگیرد که آنها میتوانند حقایق سخت را تحمل کنند و برای شنیدن آنها قویتر هستند.
یک ویژه برنامه تلویزیونی انگلستان با عنوان کتاب قانون مدار شورش رولد دال که به میزبانی «ریچارد ای.گرانت» برگزار شد و در 22 سپتامبر 2007 پخش شد، نودمین سالگرد تولد دال را گرامی داشت و همچنین تأثیر او را به عنوان نویسنده کودک در فرهنگ عامه جشن گرفت. همچنین شامل هشت قانون اصلی بود که وی در تمام کتاب های کودکان خود اعمال میکرد.
- بزرگسالان میتوانند ترسناک باشند.
- اتفاقات بد میافتد.
- انتقام شیرین است.
- شوخطبعی بدجنس داشته باشید.
- تصاویر عالی را انتخاب کنید.
- فیلمها سرگرم کننده هستند ... اما کتابها بهترند.
- غذا سرگرم کننده است.
- فقط شکلات اضافه کنید.
مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه مصطفی رحماندوست

چرا باید آثار رولد دال را بخوانیم؟
دال توسط «نیویورک تایمز» به عنوان یکی از بزرگترین قصهگویان کودکان قرن بیستم و یکی از پنجاه نویسنده برتر بریتانیا معرفی شد. کتابهای او در میان پرفروشترین کتاب داستانهای جهان قرار دارد. طبق نظرسنجی از مردم انگلستان توسط «بیبیسی» برای تعیین "محبوب ترین رمان ملت" در همه زمانها در نظرسنجیها از معلمان، والدین و دانشآموزان، رولد دال به عنوان بهترین نویسنده کودکان انتخاب شد. با تمام این تفاسیر پیداست که این نویسنده و آثار او جایگاه ارزشمندی در میان داستانهای جهان قرار دارد و خواندن کتابهای او به هر شخصیت کنجکاوی که دوست دارد چهارچوبهای دنیا را بشکند و به سرزمین خیالها قدم بگذارد توصیه میشود.
تقویم زندگی رولد دال
- 1916: تولد رولد دال 13 سپتامبر
- 1946- 1939: سابقه خدمت به عنوان خلبان
- 1983- 1953: ازدواج اول پاتریشیا نیل
- 1990- 1983: ازدواج دوم فلیسیتی آن کراسلند
- 1943: انتشار کتاب گرملینها
- 1964: انتشار کتاب چارلی و کارخانه شکلات سازی
- 1966: انتشار کتاب انگشت جادویی
- 1970: انتشار کتاب آقای روباه شگفت انگیز
- 1981: انتشار کتاب داروی شگفت انگیز جورج
- 1983: انتشار کتاب جادوگرها
- 1988: انتشار کتاب ماتیلدا
- 1990: درگذشت 23 نوامبر

خرید آثار رولد دال از کتابانه
برای تهیه و مطالعه آثار این نویسنده میتوانید به فروشگاه کتابانه سری بزنید و کتابهای رولد دال را با بهترین قیمت از کتابانه خریداری کنید. ما در کتابانه وسواس خاصی برای انتخاب ترجمههای ارزشمند از کتابهای غیر فارسی هستیم. به این ترتیب شما میتوانید با خاطری آسوده بهترین آثار ادبی جهانی را در ژانرهای مختلف و در دستهبندیهای کلاسیک و مدرن به صورت آنلاین و غیرحضوری خریداری نمایید.