آگاتا کریستی کیست؟
«آگاتا کریستی» (Dame Agatha Christie) نویسندهای انگلیسی بود که 66 رمان پلیسی و 14 مجموعه داستان کوتاه جذاب را منتشر کرده است. شهرت او مخصوصاً به داستانهای پوآرو و خانم مارپل میرسد. در رکوردهای جهانی گینس اسم آگاتا کریستی به عنوان پرفروشترین نویسنده در تمام دورانها معرفی میشود چراکه رمانهای او بیشتر از دو میلیارد نسخه در جهان فروش داشتهاند. در این مطلب با بیوگرافی آگاتا کریستی و بهترین کتاب های آگاتا کریستی آشنا میشویم.
زندگینامه آگاتا کریستی
کریستی در تاریخ پانزدهم سپتامبر 1890 در انگلستان به دنیا آمد. خانواده ثروتمند او دو فرزند دیگر نیز داشتند. پدرش «فردریک میلر» و مادرش «کلاریسا بومر» نام داشت. آگاتا دوران کودکی خود را بسیار شاد توصیف میکند. به دلیل اختلاف سنی زیاد میان او و خواهر و برادر بزرگترش و نداشتن دوستان زیاد، بیشتر دوران کودکیاش را با بازی با حیوانات خانگی و خیالپردازی از سر گذراند.
مادرش معتقد بود که آگاتا نباید تا هشت سالگی خواندن را بیاموزد اما آگاتا به لطف کنجکاویاش در سن چهار سالگی خواندن را آموخت. خواهرش به مدرسهای شبانهروزی اعزام شده بود اما مادرشان اصرار داشت که آگاتا در خانه آموزشهای لازم را فرابگیرد. به این ترتیب او خواندن، نوشتن، آواز خواندن، نواختن پیانو و ریاضیات را با نظارت بزرگترهایش در خانه آموخت. آگاتا کریستی در نوجوانی[/caption] در سال 1901 پدرش به مشکلات قلبی دچار شد و در همان سال بر اثر ذاتالریه و بیماری کلیوی از دنیا رفت. به گفته کریستی همزمان با مرگ پدرش در سن یازده سالگی او، دوران کودکیاش نیز به پایان رسید. پس از این اتفاق وضعیت مالی خانواده دچار مشکل شد. در سال 1902 او در مدرسهای دخترانه شروع به تحصیل کرد. مادرش او را در سال 1905 به پاریس فرستاد و او در مدرسهای شبانهروزی تحصیلاتش را ادامه داد.
شروع برههای جدید در زندگی آگاتا کریستی
آگاتا پس از پایان تحصیلاتش به انگلستان نزد مادرش بازگشت. خانواده تصمیم گرفتند تا زمستان سال 1907 را در آب و هوای گرم مصر بگذرانند. در آن زمان مصر مقصدی گردشگری برای ثروتمندان انگلستان بود. آنها به مدت سه ماه در هتلی در قاهره ساکن بودند. کریستی در بسیاری از اجتماعات و مراسمات رقص شرکت میکرد و از تماشای مسابقه چوگان لذت میبرد. او همچنین به دیدن بناهای تاریخی و باستانی مانند «هرم جیزه» رفت. پس از این مسافرت کوتاه به انگلستان بازگشتند و او به فعالیتهای اجتماعی خود ادامه داد و در تئاترهای مبتدی نوشت و اجرا کرد. آگاتا کریستی در سن هجده سالگی اولین داستان کوتاه خود را به نام خانه زیبایی نوشت. در این دوران او داستانهای دیگری نیز در زمینه ماوراءالطبیعه و عالم ارواح نوشت و آنها را به مجلات مختلفی با نامهای مستعار «مک میلر»، «ناتانیل میلر» و «سیدنی وست» فرستاد اما داستانهای او رد شده و چاپ نمیشدند. اولین رمان او برف روی صحرا نام داشت که با نام مستعار برای شش ناشر فرستاد و هر شش تای آنها کار او را رد کردند. مادرش به او پیشنهاد کرد که از یک رماننویس موفق مشاوره بگیرد تا داستانهای خود را بهبود ببخشد و موفق به چاپ آنها شود.
زندگی زناشویی آگاتا کریستی
آگاتا زنی اجتماعی بود و در مراسمها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مانند سوارکاری، شکار، رقص و ... شرکت میکرد و با مردان متعددی دیدار میکرد. در یکی از همین مراسمها او به شخصی به نام «آرچیبالد کریستی» معرفی شد و این دو در مدت کوتاهی به همدیگر علاقه پیدا کردند. این علاقه به ازدواج این دو در سال 1914 منجر شد. آرچیبالد کریستی افسر ارتش بود که به عضویت سپاه سلطنتی درآمد. دختر آنها، «روزالیند»، در سال 1919 به دنیا آمد. با شروع شدن جنگ جهانی اول آرچی برای جنگ به کشور فرانسه اعزام شد. آگاتا در دوران جنگ به صورت داوطلبانه و بدون حقوق به عنوان پرستار در بیمارستان صلیب سرخ «تاون هال» کار کرد. کریستی به نوشتن رمانهای پلیسی علاقهمند شده بود و اولین رمان پلیسی خود را با عنوان کار مرموز در سبکها در سال 1916 نوشت. در این رمان «هرکول پوآرو»، کارگاهی بلژیکی را معرفی کرد که در بیشتر از چهل کتاب او نقش بازی کرد. او در نوشتن این داستانها از تجربیات خود در دوران جنگ بهره برد و از آنها الهام گرفت.
طلاق و ازدواج مجدد آگاتا کریستی
زندگی زناشویی کریستی با آرچی در سال 1926 به پایان رسید. در همین سال مادر کریستی از دنیا رفت و آگاتا ضربه سختی خورد. آگاتا پس از این اتفاقات مدتی را ناپدید شده بود و این ماجرا سروصدای زیادی برپا کرد و این خبر در صفحه اول مجله «نیویورک تایمز» قرار گفت. پس از مدت یازده روز آگاتا پیدا شد در حالی که ادعا میکرد حافظه خود را برای مدتی از دست داده بود. پزشکان از دست دادن ناگهانی حافظه او را تایید کردند اما هنوز هم علت اصلی این ماجرا مشخص نیست و نظرات متفاوتی در مورد این موضوع وجود دارد. کریستی پس از این اتفاق مدتی را به استراحت پرداخت و کارهای طلاق خود را پیش برد. در سال 1928 کریستی با باستانشناسی به نام «مکس مالوان» آشنا شد و با او ازدواج کرد و این ازدواج تا پایان عمر کریستی پایدار بود. این ازدواج او را به سرزمینهای مختلف (اکثراً خاورمیانه) برای حفاریهای همسرش برد و این موضوع به افزایش دانش و الهامات او برای نوشتن داستانهایش کمک کننده بود. [caption id="attachment_275798" align="aligncenter" width="600"] آگاتا کریستی و همسر دومش[/caption]
مرگ آگاتا کریستی
آگاتا کریستی در تاریخ 12 ژانویه سال 1976 در سن هشتادوپنج سالگی درگذشت. مرگ او به شکل طبیعی رقم خورد و آرامگاه او در «چلسیِ» انگلستان، در «کلیسای سنت مری» قرار دارد. «مارجری آلیگهام» در مورد او گفته است که رمانهای کریستی نسل خود را به میزان بیشتری از نویسندگان دیگر سرگرم کرده است. زندگی نامه آگاتا کریستی نیز خود مانند کتابهای او پر از اتفاقات غیرمنتظره و جذاب بوده است.
مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه امیل زولا
سبک نگارش آگاتا کریستی
سبک نگارش کریستی، نویسندهی پرکار بریتانیایی خالق شخصیتهای هرکول پوآرو و خانم جین مارپل رمانها، مرموز و جنایی بود و در این زمینه نیز بسیار موفق عمل کرده است. به طوری که کتابهایش رکورد پرفروشترین کتابهای دنیا را در گینس ثبت کرده است و از روی داستانهایش فیلمهای متعدد و موفقی ساخته شده است. داستانهای او بیشتر رازآلود و جنایی هستند و میتوان گفت در چنین ژانری ترس و دلهره و کنجکاوی همواره مخاطب را همراهی میکند و خواننده را وا میدارد تا به حدس و گمانهای مختلفی دست بزند و مانند یک کارآگاه در پی حل مسائل پیچیده و گوناگون باشد.
کتابهای آگاتا کریستی
همانطور که گفتیم این نویسنده آثار بسیار زیادی را به چاپ رسانده است و نام بردن و معرفی تمامی آنها دشوار است. اما در میان این آثار برخی شهرت بیشتری پیدا کردهاند. ابتدا شماری از لیست کتابهای آگاتا کریستی را معرفی میکنیم سپس به آثار برجسته او میپردازیم. رمانها
- مجموعه رمانها پوارو
- کتاب ده بچهزنگی
- کتاب جشن هالووین
- کتاب مانند قتل در زمین گلف
- کتاب وحشت در خانهی آخر
- کتاب شاهد خاموش
- کتاب سرو غمگین
- کتاب قتل راجر آکروید
- کتاب سیزده معما
- کتاب راز قطار آبی
- کتاب قتلهای الفبایی
- کتاب گناه مضاعف
- کتاب قتل در زمین گلف
- کتاب قتل در بینالنهرین
- جنایت در شب آتشبازی
- کتاب تراژدی در سه پرده
- کتاب دست پنهان
- کتاب چشمبندی
- کتاب قتل در قطار سریعالسیر شرق
- کتاب تله موش
- کتاب پس از تشییع جنازه
- کتاب قتل در خوابگاه دانشجویی
- کتاب پنج خوک کوچک
- کتاب قطار ساعت 4:50 از پدینگنون
- کتاب موج سواری
- کتاب جنایت خفته
- کتاب جشن هالوین
- کتاب مرکب مرگ
- کتاب پرده
- کتاب ملاقات با مرگ
- کتاب فیلها به یاد میآورند
- کتاب ماجرای تامی و توپنس
- کتاب ماجرای پودینگ کریسمس
- کتاب ماجراهای پارکر پاین
- کتاب حماقت گرینشاو
- کتاب کمربند هیپولیتا
- کتاب ماجرای اسرارآمیز در استایلز
- کتاب موجسواری
- کتاب قتل در تعطیلات
- کتاب پس از تشییع جنازه
- کتاب الهه انتقام
- کتاب اعلام یک قتل
- کتاب پنج خوک کوچک
- کتاب دختر سوم
- کتاب جنایتهای میهنپرستانه
مجموعه داستانها
- مجموعه کتاب تحقیقات پوآرو
- مجموعه قتل در مجتمع مسکونی
- مجموعه گناه مضاعف
- مجموعه نخستین پروندههای پوآرو
او هم چنین خالق شخصیت خانم مارپل است. رمانهای خانم مارپل شامل موارد زیر است:
- قتل در خانه کشیش
- جسدی در کتابخانه
- اعلام یک قتل
- انگشت متحرک
- معمای کارائیب
- فرشته انتقام
- جنایت خفته
[caption id="attachment_275848" align="aligncenter" width="750"] تصویر سه کتاب مهم از برترین آثار آگاتا کریستی[/caption]
آثار برجسته و معروف آگاتا کریستی
شهرت برخی از آثار او وصفناشدنی است و آن هم به دلیل ظرافت، دقت و پیچیدگی داستانهای این آثار است که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
کتاب قتل در قطار سریعالسیر شرق
داستان کتاب قتل در قطار سریعالسیر شرق نشر هرمس با حضور کارآگاه بلژیکی یعنی پوآرو اتفاق میافتد. اولین بار این کتاب در سال 1934 در انگلستان منتشر شد. داستان از این قرار است که قطاری در دهه 1930 با بارش شدید برف متوقف میشود و در این میان قتلی کشف میشود. فصلهای اولیه کتاب در استانبول و بقیه آن در یوگسلاوی اتفاق میافتد. این داستان بسیار گیرا بوده و یکی از کتابهای معروف کریستی محسوب میشود. از روی این رمان دو فیلم با همین نام و چند برنامه تلویزیونی ساخته شده است. «ایزاک اندرسون» در مجله نیویورک تایمز درباره این رمان میگوید: «حدسهای کارآگاه بزرگ بلژیکی بسیار زیرکانه است. اگرچه هم نقشه قتل هم راهحل آن غیرممکن به نظر میرسد اما آگاتا کریستی آن را قانعکننده جلوه میدهد و خوانندهای که به رمزوراز معتاد است چه چیزی بیشتر از این را میخواهد؟» بنابراین اگر شما هم به یک داستان هوشمندانه و کارآگاهی علاقهمند هستید میتوانید از خواندن این داستان به شدت لذت ببرید.
کتاب شب بیپایان
کتاب شب بیپایان نشر هرمس نیز در سال 1967 در انگلستان به چاپ رسید. این کتاب کارآگاهی درباره خانهای است که قرار است در یک مزایده به فروش برسد. منظره این خانه بسیار زیباست و رویایی به نظر میرسد. اما اهالی محل به این خانه علاقهای ندارند و آن را نفرینشده میدانند. تا اینکه پسر جوانی آگهی فروش آن را در روزنامه میبیند. از این داستان فیلمی نیز ساخته شد اما نتوانست نظر نویسنده و منتقدان را به خود جلب کند.
کتاب قتلهای الفبایی
کتاب قتلهای الفبایی در سال 1936 چاپ شده است. در این کتاب شخصیتهای هرکول پوآرو، «آرتور هستینگز» و بازرس ارشد، «جاپ»، نقش ایفا میکنند. این افراد با مجموعهای از قتلها روبرو میشوند که با عنوان قتلهای الفبایی شناخته میشوند. فرم رمان ممکن است باعث تعجب شما شود چراکه نویسنده، روایت اول شخص و سوم شخص را با همدیگر ادغام میکند. پیش فرض اولیه این است که یک قاتل زنجیره ای در حال قتل افرادی با نامهای کنایهآمیز است. این قتلها به ترتیب حروف الفبا دنبال میشوند و از قربانیای شروع می شود که حروف اولیه نامش A.A است. به نظر میرسد قتلها فاقد انگیزه است اما پوآرو مظنون است که دلیل واضحی در پشت آنها وجود دارد. داوری در سال 1990 گفت: «این یک داستان کلاسیک اما هنوز تازه است که به زیبایی کار شده است.»
کتاب جسدی در کتابخانه
همانطور که از نام کتاب جسدی در کتابخانه نشر هرمس برمیآید، یک داستان جنایی است که شخصیت خانم مارپل در آن حضور دارد. این کتاب در سال 1942 در انگلستان چاپ شد. صبح یک روز به «خانم بانتری» خبر میدهند که در کتابخانه عمارتشان یک جسد پیدا شده است. در ادامه برای حل این موضوع با خانم مارپل تماس میگیرند تا پرده از این راز بردارند.
کتاب نخستین پروندههای پوآرو
کتاب نخستین پروندههای پوآرو نشر هرمس مجموعه داستان کوتاهی است که در اولین بار در سال 1974 در انگلستان منتشر شد. در این مجموعه کریستی برخی از پروندههای مربوط به اوایل کار هرکول پوآرو را قبل از اینکه در سطح بینالمللی به عنوان کارآگاه مشهور شود ترسیم میکند. همه این داستانها برای اولین بار در سالهای 1923 تا 1935 در نشریات مختلف چاپ شده است.
کتاب جنایت در کریسمس
کتاب جنایت در کریسمس نشر هرمس که با عنوان کریسمس هرکول پوآرو نیز چاپ شده است اولین بار در سال 1938 در انگلستان به چاپ رسید. در این کتاب نیز پوآرو حضور دارد و در یک میهمانی کریسمس رمزوراز جدیدی برای خانواده کشف میشود. این کتاب بسیار تحسین شده و درباره آن گفتهاند که هرگز مغز توانمند پوآرو عملکرد درخشانتری نداشته است. «ای.آر.پونشون» از «روزنامه گاردین» در بررسی خود در ژانویه 1939 نوشت : « پوآرو با استدلال دقیق خود قادر است نشان دهد که یک پرونده قانع کننده میتواند علیه همه اعضای خانواده تشکیل شود تا زمانی که خواننده گیجشده به همه آنها مظنون شود. همه به نوبه خود مقصر هستند تا زمانی که پوآرو در یکی از صحنههای معروفِ مقابله خود نشان میدهد که در واقع مقصر چه کسی است.»
بهترین کتاب آگاتا کریستی
به عنوان بهترین کتاب آگاتا کریستی میتوان از کتاب قتل در قطار سریعالسیر شرق نام برد. در دسامبر سال 2014 این رمان در فهرست «Entertainment Weekly» جزو نُه رمان بزرگ کریستی قرار گرفت. در سال 1985 بازی بردگیمی به همین نام وارد بازار شد و نسخه ویندوز این بازی نیز در سال 2006 منتشر شد. دو واقعه در زندگی کریستی برای نوشتن این رمان به او الهام بخشیدند. اولین اتفاق سفر کریستی در اواخر سال 1928 با قطار «اورینت اکسپرس» (Orient Express) و یک کولاک در ترکیه بود که چند ماه بعد باعث شد شش روز این خط راهآهن از کار بیفتد. دومین اتفاق جاری شدن سیل در دسامبر 1931 بود که باعث شد راه بازگشت همسر کریستی در نینوا را شستشو دهد و Orient Express را به مدت بیستوچهار ساعت متوقف کرد. منتقدان روزنامه گاردین در 12 ژانویه 1934 اظهار داشتند که اگر پوآرو در قطار نبود و همچنین گفتوگوی بین «خانم دبنهام» و «سرهنگ آربوتنوت» قبل از سوار شدنش را شنیده بود قتل "بینقص" بود. با این حال "سلولهای کوچک خاکستری" به طرز شگفتآوری کار کردند و راهحل، صاحب آنها را به حدی متعجب کرد که خواننده را نیز متعجب میکند زیرا این راز به خوبی حفظ شده و نحوه گفتن آن به روالِ معمول و تحسین برانگیز خانم آگاتا کریستی است.
ترجمه آثار آگاتا کریستی به زبان فارسی
آثار آگاتا کرستی در ایران توسط مترجمین توانای زیر در انتشاراتهایی که ذکر میشود به چاپ رسیده است:
نظر سایرین درباره آگاتا کریستی
در مورد کریستی اغلب لقبهای گوناگونی میشنویم: معشوقهی راز، ملکهی جنایت یا دوشس مرگ. در مورد او گفتهاند که نقشههای او همواره منطقی، ممکن و تازه است. او مخاطبان را در موقعیتهای به ظاهر غیرممکن قرار میدهد و سپس توضیح میدهد که چنین اتفاقی چگونه ممکن شده است. «جان کوران» در توصیف رمانهای او گفته است که بسیاری از سرنخهای او اشیای پیشپاافتادهای مانند فنجان قهوه، تقویم، بطری آبجو، گل و ... هستند. «ساترلند اسکات» منتقد گفته است:
اگر آگاتا کریستی کمک دیگری به ادبیات داستان پلیسی نمیکرد، باز هم برای نوشتن رمان قتل راجر آکروید شایسته تشکر فراوان ما بود.
چرا باید آثار آگاتا کریستی را بخوانیم؟
از کریستی به طور مرتب به عنوان ملکه جنایت یا ملکه رمز و راز یاد میشود و او بدون شک استاد تعلیق، نقشه و شخصیتپردازی محسوب میشود. در سال 1955 او اولین دریافت کننده جایزه «استاد بزرگ اسرارآمیز آمریکا» شد. او به عنوان «بهترین نویسنده قرن» و مجموعه کتابهای هرکول پوآرو نیز «بهترین سری قرن» در کنوانسیون جهانی رمز و راز نامگذاری شد. در سال 2013 کریستی در نظرسنجی از 600 عضو انجمن نویسندگان جنایت از رماننویسان حرفه ای بهترین نویسنده جنایی انتخاب شد. با وجود همه این تفاسیر پیداست که خواندن کتابهای این نویسنده قطعاً خالی از لطف نبوده و برعکس بسیار لذتبخش است و برای کسانی که به ژانر نوشتاری او علاقهمند هستند گزینه بسیار مناسبی است.
تقویم زندگی آگاتا کریستی
1890: تولد 15 سپتامبر 1920: انتشار کتاب امر رمزآلود سبکها اکتبر 1934: انتشار کتاب قتل در قطار سریعالسیر شرق ژانویه 1936: انتشار کتاب قتلهای الفبایی ژانویه 1938: انتشار کتاب جنایت در کریسمس دسامبر 1942: انتشار کتاب جسدی در کتابخانه سال 1967: انتشار کتاب شب بی پایان اکتبر 1974: انتشار کتاب نخستین پروندههای پوآرو 1976: مرگ در تاریخ 12 ژانویه
خرید آثار آگاتا کریستی از کتابانه
کتابها و داستانهای آگاتا کریستی به حدی جذاب و گیرا است که میتواند خوانندگان را مدتها به خود مشغول دارد. نام شخصیتهای او را همه شنیدهاند و با آن خاطره دارند. اگر شما نیز از طرفداران پروپاقرص رمانهای رازآلود هستید حتماً باید کتابهای این نویسنده گرانقدر را مطالعه کنید. برای اینکار میتوانید کتابهای معروف و بهترین آثار آگاتا کریستی را با بهترین قیمت از فروشگاه اینترنتی کتابانه خریداری کنید و از خواندن آنها لذت ببرید.