معرفی رمان طاعون
کتاب طاعون، به قلم آلبر کامو، نویسنده مشهور فرانسوی، رمانی در ردهبندی ابزوردیسم است که در سال 1947 برای نخستین بار منتشر شد. در این مطلب با این کتاب و مفاهیم موجود در آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
داستان و طرح رمان طاعون
در قرن 19، بیماری طاعون در الجزایر همه گیر شد و این اپیدمی، صدمات زیادی را برای مردم به بار آورد. آلبر کامو با استفاده از این اتفاق، رمانی را نوشته است که در آن با شیوع بیماری کشندهای در شهر «اوران»، در الجزایر، روبهرو میشویم.
نویسنده با توصیف شهر آغاز میکند. شهری بیپرنده، با مردمانی سرد که عشق ورزیدن را، لا به لای روزمرگی، به دست فراموشی سپردهاند؛ فضا سازی کامو در همین ابتدا، تصویری سرما زده و خاکستری را برای خواننده مجسم میکند. تصویری ساکت و دلگیر. کم کم اما دیوِ فاجعه، برای سکوت و آرامش پوشالی شهر دندان تیز میکند.
نشانهها با مرگ و میر موشها در گوشه و کنار شهر، شروع به نمایان کردن خود میکند؛ سرایدار «دکتر ریو» (شخصیت اصلی داستان) و چندین نفر دیگر با بروز علائمی خاص روی پوستشان، میمیرند و این مسئله، زنگ خطر را برای پزشک داستان به صدا درمیآورد! زنگ خطری که میگوید: «یک بیماری کشنده و واگیر در میان مردم شهر است!» با انجام تحقیقات بیشتر، پزشک، این بیماری را «طاعون» شناسایی میکند. این خبر شوکه کننده، منجر به قرنطینه شدن تمام شهر میگردد و عدهی زیادی را از خانوادهها، دوستان و سایر عزیزانشان دور میکند.
وضعیت شهر به سرعت بهم میریزد؛ بیماری در حال پیشروی است و مراکز و سازمانهای دولتی، تبدیل به بیمارستانهایی برای مداوای بیماران در حال مرگ شدهاند. اجساد به جای دفن شدن، سوزانده میشوند و استفاده از راه آهن و قطار، تنها روش ممکن برای حمل و نقل اجساد است.

در روند قصه، هر یک از شخصیتها، به روش خود تصمیم به برخود با این بیماری میگیرد؛ مثلا کشیش شهر، طاعون را بلای آسمانی و مجازاتی از طرف خداوند میداند و معتقد است باید درد و رنج این بیماری را تحمل کرد تا بخشیده شد! روزنامهنگاری به نام «رامبر» که برای تهیه گزارش به شهر اوران آمده و حالا خود را وسط یک اپیدمی خطرناک یافته است، تلاش میکند تا برای دیدنِ دوبارهی معشوقهی خود، از شهر بگریزد. عدهای دیگر نیز به مقابله و کمک به مردم برخاستند.
کاری که نهایتا همهی مردم باقی مانده در شهر مجبور به پذیرش و انجام آن میشوند. دکتر ریو که به خدا ایمان ندارد، منتظر کمک های غیبی نمینشیند و شروع به مقابله با بیماری میکند. او بجای انفعال، انکار و گریختن، «عصیان» را انتخاب میکند و به «مرگ» دست دوستی نمیدهد! پزشکی که بارها و بارها مرگ را هنگام تصرف جسم بیمارانش به تماشا نشسته، این بار خود به مقابله با مرگ میرود.
اتحاد و همبستگی، تنها راه نجات شهر و زندگی انسانها جلوه میکند و شخصیت های قصه نیز به مرور به آن پی میبرند. کشیش دست از ماخذه مردم و تشویق آنها به توبه برمیدارد و جمع یاری دهندگان میپیوندد؛ رامبر، روزنامه نگاری که قصد فرار داشت، هنگامی که میبیند دکتر ریو نیز از همسرش جدا مانده و در وضعیتی مشابه او گرفتار شده است، از تلاش برای گریختن منصرف میشود و برای کمک کردن میماند. در جایی از داستان میخوانیم:
«رامبر گفت که باز هم فکر کرده است و به آنچه معتقد بود، باز هم معتقد است اما اگر برود خجالت خواهد کشید و این خجالت مزاحم عشقی خواهد شد که نسبت به او دارد؛ اما ریو اندامش را راست کرد و با صدای محکمی گفت که این بی معنی است و ترجیحِ خوشبختی خجالت ندارد. رامبر گفت: بله، اما وقتی که آدم تنها خودش خوشبخت باشد خجالت دارد».

نقد رمان طاعون و بررسی نمادپردازی ها
به عقیده بسیاری، رمان طاعون بیانگر اصول اگزیستانسیالیسم است؛ هرچند که آلبر کامو این مسئله را رد میکند. در نقد کتاب طاعون، گفته میشود که یکی از اهداف کامو، انتقاد به فاشیسم میباشد. در حقیقت به نظر آنها، استفاده از طاعون به عنوان نماد یک «شر» در زندگی بشری، میتواند اشاره غیرمستقیم به مسئله فاشیسم باشد. این عقیده، با آوردن نقل قولی از «دانیل دافو» در ابتدای کتاب، قوت بیشتری میگیرد:
«نشان دادن اسارتی به وسیلهی اسارتی دیگر، همانقدر منطقی است که چیزی که هست (وجود دارد) را به وسیلهٔ چیزی که نیست توضیح دهیم.»
در واقع میتوان چنین برداشت کرد که کامو از طاعون (یک اسارت نمادین) استفاده کرده است تا به انتقاد از اسارتی دیگر (فاشیسم) بپردازد. به وضوح میتوان از نوشته های کامو در این رمان این عقیده را برداشت کرد که اگر شری دامنگیر ملتی شد، آن ملت باید در برابر آن ایستادگی کند و به مبارزه با آن بپردازد؛ درست همانند کراکترهای «دکتر ریو» و «تارو» که به مقاومت در برابر طاعون پرداختند. نویسنده، مبارزان را از افراد بیعمل و منفعل، با فاکتوری به عنوان «شرافت» جدا میکند. در جایی از کتاب میخوانیم که ریو به روزنامه نگار میگوید که مبارزه با طاعون برای قهرمانی در راه یک اندیشه متعالی نیست، بلکه برای زنده ماندن انسانها است و تنها راه مبارزه با آن، شرافت است!
در بخشهای مختلف کتاب طاعون با مضامین فلسفی برخورد خواهید داشت؛ دیالوگهایی درباره «خدا» و «عادلانه نبودن جهان» که هر اندیشمندی را به فکر فرو میبرد. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، کشیش کلیسا معتقد است که این بیماری نتیجه گناهان مردم است و تلاش میکند تا آن را خواستهی خداوند و اتفاقی برای تعالی انسان نشان دهد؛ اما دکتر ریو مخالفت خود را این چنین ابراز میکند:« اگر این جهانی است که در آن کودکان میمیرند، من این جهان را نمیخواهم».

از بیگانه تا طاعون با آلبر کامو
هنگامی که کتاب بیگانه را از همین نویسنده میخوانیم، شاهد انفعالی سرکشانه از قهرمان داستان هستیم؛ یعنی دقیقا برعکس اتفاقی که در طاعون میافتد. در کتاب طاعون، اتحادی سازنده، به آرامی در میان مردم شهر شکل میگیرد و نویسنده نیز به شکل هنرمندانهای آن را تنها راه نجات مردم شهر توصیف میکند. به عبارت دیگر، کامو عصیان خود را، از بیگانه تا طاعون، از فردیت دور نموده و به سمت اتحاد جمعی برده است.
بهترین ترجمه های کتاب طاعون
طاعون چندین بار به دست مترجمین زبردستی به فارسی ترجمه شده است که هم اکنون به برخی از بهترین های آنان اشاره خواهیم کرد:
- کتاب طاعون، ترجمه رضا سیدحسینی، انتشارات نیلوفر
- کتاب طاعون، ترجمه کاوه میرعباسی، نشر چشمه
- کتاب طاعون، ترجمه پرویز شهدی، انتشارات مجید
- کتاب طاعون، ترجمه حسین دهخدا، نشر روزگار
- کتاب طاعون، ترجمه اقدس یغمایی، انتشارات جامی
- کتاب طاعون، ترجمه محمدجواد فیزوزی، نشر نگاه
- کتاب طاعون، ترجمه حسین کاظمی یزدی، نشر سپاس

قسمتی از متن رمان طاعون
اما صد میلیون کشته یعنی چه؟ انسان وقتی هم که جنگیده باشد تازه به زحمت میداند که مرده یعنی چه ؟ و چون مرده ، وقتی انسان او را پس از مردن ببیند، اهمیتی ندارد، صد میلیون جسد پراکنده در خلال تاریخ فقط دودی است در مخیله . دکتر طاعون قسطنطنیه را به خاطر می اورد که به گفته ی پروکوپیوس در یک روز ده هزار کشته دارده بود.
ده هزار کشته یعنی پنج برابر جمعیت یک سینمای بزرگ. این است انچه باید کرد : مردمی را که از پنج سینما خارج میشوند باید یکجا جمع کرد و به یکی از میدان های شهر برد و انجا دسته جمعی کشت تا این رقم کمی روشنتر دیده شود . لااقل در این صورت میتوان چهره های مشهور و شناخته شده را بر بالای این توده ی گمنام گذاشت . اما طبعا چنین کاری غیر ممکن است و بعد، چه کسی ده هزار چهره را میشناسد؟ گذشته از ان ، معلوم است که اشخاصی نظیر پروکوپیوس شمردن نمیدانست.
در کانتون هفتاد سال پیش قبل از اینکه بلا به سراغ مردم بیاید ، چهل هزار موش از طاعون مرده بود . اما در سال 1871 وسیله ای برای شمردن موشها در دست نبود . تقریبی و یکجا حساب میکردند و واضح بود که امکان اشتباه فراوان بود . با وجود این ، اگر یک موش سی سانتیمتر طول داشته باشد ، چهل هزار موش که سر هم چیده شود ، طولش ... اما دکتر که از حوصله میرفت، تسلیم جریان میشد و این درست نبود.
نقل قولهای معروف از رمان طاعون:
- "طاعون چیزی جز یک بیماری نیست، اما یادمان میآورد که انسان همیشه در معرض خطر است."
- "مبارزه با طاعون، مبارزه برای زندگی است."
- "انسان تنها زمانی به ارزش زندگی پی میبرد که آن را در معرض خطر ببیند."
چرا این کتاب همچنان مهم است ؟
- نمادی از مبارزه انسان: طاعون به عنوان نمادی از هر نوع ظلم و ستمی که بر انسان تحمیل میشود، در نظر گرفته میشود. مبارزه دکتر ریو و سایر ساکنان شهر در برابر طاعون، نمادی از مبارزه انسان برای آزادی و عدالت است.
- وجودگرایی: رمان طاعون یکی از آثار مهم ادبیات وجودگرا است. کامو در این رمان به بررسی مسائل وجودی انسان و جستجوی معنا در زندگی میپردازد.
- تأثیر بر ادبیات و فلسفه: طاعون تأثیر شگرفی بر ادبیات و فلسفه قرن بیستم گذاشت و به یکی از منابع الهامبخش برای نویسندگان و فیلسوفان بسیاری تبدیل شد.
خرید کتاب طاعون از کتابانه
در سایت فروشگاه کتابانه، تلاش کارشناسان ما بر این بوده است، تا بهترین ترجمهها و مقبولترین کیفیتها را برای شما عزیزان و همراهان همیشگی کتاب و کتابخوانی فراهم آورند. شما میتوانید برای خرید کتاب طاعون با ترجمه دلخواهتان، یا سایر رمان های خارجی و ایرانی، از طرق کتابانه اقدام کنید.
قیمت کتاب طاعون نوشته آلبر کامو
قیمت کتاب های موجود در بازار چاپ و نشر، بسته به ناشر، مترجم، نوع جلد، جنس کاغذ و... متفاوت است. شما برای دیدن قیمت کتاب طاعون و سایر مشخصات آن میتوانید روی کتاب با مترجم دلخواهتان کلیک کنید، و از قیمت و سایر مشخصات آن مطلع شوید.
نظرات کاربران درباره کتاب طاعون
دیدگاه کاربران