کتاب چاپلین به روایت بازن

درباره کتاب چاپلین به روایت بازن

این کتاب قصد دارد چاپلین را بر خلاف روایت های همیشگی که تنها به درد مطالعات دانشگاهی در حوزه ی تاریخ سینما می خورند، از وجهی که همواره نادیده گرفته شده، بنگرد. وجهی که از طریق آن می توان به هزاران نکته ای اشاره کرد که در شخصیت و سینمای چاپلین می توان سراغ گرفت. "سِر چارلز اسپنسر چاپلین" معروف به چارلی چاپلین، یکی از بزرگ ترین و مشهورترین بازیگران و کارگردانان سینما می باشد که بیش ترِ فیلم‌هایش کمدی و صامت هستند. چاپلین، شخصیت بزرگی بود که یکی از دو نویسنده ی این کتاب یعنی "آندره بازن" علاقه بسیار زیادی به او داشت.

"بازن" از همان روزهای اولیه ی حضورش در سینما با عشق به چاپلین کار کرد و هر جا که فرصتی می شد از او یادی می کرد و نقدهای پراکنده ای را در مورد کارهای چاپلین می نوشت. اما مرگ زودهنگام "بازن" هیچ گاه به او فرصتی نداد تا این نوشته ها را به یک مجموعه ی واحد تبدیل کند. چندی بعد "فرانسوآ تروفو" که علاقه زیادی به "بازن" داشت، شروع به جمع آوری نقدهای پراکنده ی او کرد و آن ها را به صورت کتابی مستقل به چاپ رساند. "بازن" در مورد همه ی فیلم های چاپلین به جز یکی از آن ها، نقد نوشته بود، به همین خاطر "تروفو" برای این که کتاب نقد فیلم های چاپلین چیزی کم نداشته باشد، از "اریک رومر" یکی از همراهان همیشگی "بازن" درخواست کرد که در مورد این فیلم جا مانده، نقدی بنویسد. کتاب حاضر حاصل نقدهای "بازن" و یک نقد از "اریک رومر" می باشد که چاپلین را از نگاه خودشان روایت می کنند.

فهرست کتاب چاپلین به روایت بازن

• مقدمه ی مترجم
• پیش گفتار / فرانسوآتروفر
• درآمدی بر نمادشناسی چارلی
• عصر سربلندی عصر جدید فرا خواهد رسید
• تقلیدی و عاریه ای یا نابودی به خاطر سبیل
• خطاب به انسان ها / چارلی چاپلین
• اسطوره ی مسیووردو
• مسیو وردو یا قربانی راه چارلی
• نه، مسیو وردو چرالی پاپلین را نکششته است! / ژان رنوآر
• عظمت لایم لایت
• اگر چارلی نمیرد
• پادشاهی در نیویورک
• کنتسی از هنگ کنگ / اریک رومر
• پیوست ها
• زندگی نامه ی آندره بازن
• زندگی نامه ی اریک رومر
• فیلم شناسی چارلی پاپلین
• تصاویر

برشی از متن کتاب چاپلین به روایت بازن

تمام این نشانه ها را در یکی خلاصه می کنیم: چارلی به لحاظ اجتماعی ذاتا ناسازگار است و  وردو زیاده از حد سازگار. با وارونه شدن شخصیت، تمام دنیای چاپلین ناگهان زیر و رو می شود. مناسبات چارلی با زنان و جامعه که درون مایه اصلی و دائمی آثار او هستند، اینجا کاملا اعتباری دیگر پیدا می ‌کند. به عنوان نمونه، پلیس هایی که چارلی را می ترسانند، خیلی راحت فریب موسیو وردو را می خورند. موسیو وردو نه تنها از دست پلیس ها فرار نمی ‌کند، بدون آن که خودش را جلوی چشمان آن ها پنهان کند، از دستشان در می رود و وقتی بازی به اندازه کافی ادامه پیدا می ‌کند و او تصمیم گرفت خودش را به یکی از آن ها تسلیم کند، این پلیس است که از مسیو وردو می ترسد.

نقل این صحنه خالی از لطف نیست: وردوی پیر و ورشکسته، شبی زن جوانی را می بیند که سابق بر این از کشتنش صرف نظر کرده و حتی او را از شرایطی بغرنج نجات داده. این زن حالا برای تلافی محبت وردو می‌خواهد کاری کند و او را به کافه ای می برد. او این روزها حسابی پولدار است و با یک دلال اسلحه ازدواج کرده (می گوید «البته خیلی آقاست») معلوم نیست وردو به اوج ناامیدی و دل زدگی و خستگی رسیده یا واقعا باورش شده دیگر وقتش رسیده قید همه چیز را بزند. تظاهر می ‌کند که کمک دوستانه و صادقانه زن را پذیرفته اما او را ترک می کند و دوباره به کافه برمی‌گردد، چون وقتی داشت از آنجا بیرون می زد بستگان یکی از قربانیانش را شناخته، آنها هم او را شناخته اند. 

نویسندگان: آندره بازن - اریک رومر مترجم: محمدرضا شیخی با مقدمه ی فرانسوآ تروفو انتشارات: چشمه