کتاب شاهنامه فردوسی (تاریخ و ادبیات ایران 8) | محمد دهقانی

درباره کتاب شاهنامه فردوسی (تاریخ و ادبیات ایران 8)

در باب شاهنامه و داستان های آن مباحث فراوانی را می توان مطرح کرد که چون در گذشته دانشمندان و پژوهندگان به آن ها پرداخته و مقالات و کتاب های بسیار درباره شان نوشته اند. نویسنده در منتخبی که از داستان های شاهنامه به دست داده، طبعا بعضی بخش ها حذف شده و برای حفظ پیوستگی متن توضیحاتی به جای آن ها آمده است. در متن داستان ها نیز گاهی بعضی ابیات را که تاثیری در جریان داستان نداشته اند حذف کرده.

این کتاب، داستان های شاهنامه اساسا از نسخه ی مصحح دکتر جلال خالقی مطلق استخراج و گزارش شده اند، با این حال نویسنده هرجا لازم دیده به دستنویس ارزشمند بیروت (دانشگاه سن ژوزف) نیز که به همت مصطفی موسوی راد به تازگی کشف و معرفی شده است، مراجعه کرده.

بخش تاریخی شاهنامه در مجموع بسیار کم تر از بخش اساطیری و پهلوانی آن برای خوانندگان ایرانی جذابیت داشته است. یکی از علت های اصلی این کمبود جاذبه یقینا این است که در بخش تاریخی دیگر ابرمردی چون رستم وجود ندارد تا همه ی رویدادها و قهرمانان گوناگون را با رشته ی استوار پهلوانی های خود به هم پیوند بزند و از ماجراها و شخصیت های پراکنده روایتی یکپارچه و منسجم پدید آورد. علت دیگر این است فضای دو قطبی شاهنامه، که در بخش اساطیری و پهلوانی آن به گونه ی نبرد میان نیکی و بدی و بیش تر در قالب جنگ میان ایران و توران نمود می یابد، در بخش تاریخی تا حد زیادی محو می شود و دیگر کشمکش کیهانی و عظیمی که عرصه ی بروز ماجراها و قهرمانانی شگرف است مجال زیادی باقی نمی ماند.

کتاب شاهنامه فردوسی هشتمین جلد از مجموعه ی تاریخ و ادبیات ایران، به نویسندگی محمد دهقانی در نشر نی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب شاهنامه فردوسی (تاریخ و ادبیات ایران 8)

ابومنصور عبدالرزاق

دقیقی

محمود غزنوی

فردوسی و سامانیان

داستان معارضه ی شاعران دربار با فردوسی

ماهروی داستان سرا

ستایش های فردوسی از محمود

روزگار پیری

انگیزه ی سرایش شاهنامه

منابع فردوسی

آخرین سال های عمر

ماجرای فردوسی با سلطان محمود

شاعر نامتعارف

جهان بینی فردوسی

قهرمانان شاهنامه

در ستایش خدا

در ستایش خرد

در ستایش پیغمبر(ص)

در فراهم آوردن شاهنامه

پادشاهی ضحاک تازی

داستان کاوه ی آهنگر

نبرد فریدون با ضحاک

داستان زادن زال

داستان زال و رودابه

زادن رستم از مادر

رفتن کاوس به مازندران

رفتن رستم به مازندران

رفتن شاه کیکاوس بر آسمان

داستان رستم و سهراب

داستان سیاوش

داستان فرود سیاوش

داستان بیژن و منیژه

داستان رستم و اسفندیار

داستان رستم و شغاد

سپری شدن روزگار شاه گشتاسب

داستان بهرام با لنبک و براهام جهود

• نویسنده: محمد دهقانی
• انتشارات: نی