دربارهی کتاب دروغ گویی
سیسلا بوک در کتاب دروغ گویی تلاش کرده است، مقوله دروغ گویی را از دیدگاه فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و حتی فرهنگی که روی اندیشه و روان فرد تأثیر می گذارد را مورد بررسی قرار دهد. معمولاً دروغ گو خود را مجاب میکند که انتخاب درستی کرده است. چرا که جامعه مجوز دروغ گفتن را داده است. دروغ از منظر دروغ گو طوری دیده میشود که از نظر کسی که دروغ شنیده است قابل پذیرش نیست. گاهی به نظر می آید هردو درست میگویند. به هر حال عواملی هستند که در انتخاب افراد تأثیر می گذارند. همه این موارد در این اثر مورد بررسی قرار گرفته اند.
اگر جهان بر مبنای راستگویی استوار باشد، آیا شادی و رضایت آدمها بیشتر خواهد شد؟ چه چیزی تعیین میکند که ما به سمت دروغ برویم یا حقیقت؟ پیچیدگی روابط در جهان امروز این انتخاب را دشوار نموده است. مثلاً پزشکان در مقابل بیمارانی که برای زنده ماندن دست و پنجه نرم میکنند، با همهی قدرت و توانشان برای نجات بیمار به جایی میرسند که به شکست خود اعتراف میکنند. اما چگونه میتوانند این شکست را با راستگویی به بیمار خود انتقال بدهند؟ بیمار دوست دارد چه چیز را بشنود؟ آیا نیاز هردو طرف میتواند تعیین کند که فرد صاحب قدرت همچون پزشک دروغ یا راستگویی را انتخاب کند؟ یا یک معیار ثابت به نام اخلاق وجود دارد که همیشه و در هر شرایطی باید راست گفت؟
بخشی از کتاب دروغ گویی
در سال 385 میلادی مقامات مسیحی نخستین کس از ملحدان بیشمار را اعدام کردند. پریسیلیان، اسقف آویلا به جرم رفتار خلاف اخلاق و جادوگری کشته شد. او پیرو آموزه ریاضت طلبی مفرط و طرفدار انصراف از ازدواج و چشم پوشی از بیشتر لذت های جسمانی برای رسیدن به رستگاری بود.
پریسیلیان این مضرات را بر پایه این باور قرارداد که همه عناصر و به ویزه تن آدمی، از جمله تن عیسی مسیح ، را شیاطین آفریدهاند. بی دلیل نبود که پس از مرگ وی پیروانش پنهان شدند یا عقاید خود را پنهان کردند. آنان به دروغ ایمان خود را به عقاید جزمی رایج ابراز می کردند. در عین حال مناسک خودرا در خفا ادامه می دادند. کونسنتیوس می خواست در جمع آنان رخنه کند تا افشایشان نماید. نامه ای نوشت و از آگوستین مشورت خواست. استدلال او این بود که آیا نمیتوان دروغی موجه به این فرقه ملحد گفت، چون آنان خود نیز درباره ایمانشان دروغ میگویند؟
در این جا راست گویی از هردو جانب اهمیتی چشمگیر داشت. هر یک به اهمیت راست گویی در امور دینی معترف بود. به اهمیت شهادت بر ایمان خویش مسیحیان خود کلمه «شهید » را که در یونانی به معنای « شاهد» است، به معنای کسانی نیز می گرفتند که بر شهادت دادن به ایمان مسیحی پای می فشردند. حتی اگر به مجازات مرگ محکوم می شدند و در سراسر تاریخ طولانی خونبار آزارهای دینی همین مباحث مطرح شده است. در میان آزارگران مساله این بود که آیا برای رخنه در فرقه هایی که قصد سرکوب یا تغییر دینشان را داشتند فریب به کار ببرند یا نه. در میان قربانیان آن ها مساله این بود آیا ایمان خود را پنهان کنند یا نه .
کتاب دروغ گویی (انتخاب اخلاقی در زندگی اجتماعی و فردی) اثر سیسلا بوک و ترجمه احد علیقلیان توسط نشر نو به چاپ رسیده است.
فهرست
پیشگفتار چاپ 1989پیشگفتار چاپ 1999مقدمه1- آیا« تمام حقیقت» دست یافتنی است؟«تمام حقیقت»حقیقت و راستگوییتعریف فریب عمدی و دروغ2- راستگویی، فریب و اعتماددروغ گویی و انتخابدیدگاه فریب خوردهدیدگاه های ناسازگاراصل صدق
3- هرگز دروغ نگفتن؟
طرد همه دروغ ها
تعارض وظایف
نهی های دینی
4- سنجش پیامدها
نقش پیامدها
نظام ها
5- دروغ مصلحت آمیز
دروغ بی ضرر
دارونماها
توصیه نامه ها
راست گویی به چه قیمت؟
6- بهانه
انواع بهانه
اجتناب از آسیب رساندن
نفع رساندن
انصاف
صدق
تا چه حد قانع کننده؟
7- توجیه
توجیه و اعلان همگانی
سطوح توجیه
احتیاط و خطر پذیری
8- دروغ در بحران ها
بحران حاد
خطرهای دیرپا برای بقا
مرزبندی
خطر گسترش اعمال فریبنده
9- دروغ گفتن به دروغ گویان
دروغ گفتن برای برداشتن نقاب از چهره دروغ گویان
چشم در برابر چشم
فریب های دو جانبه
10-دروغ گفتن به دشمنان
سزای دشمنان را دادن
مقابله با زیان
قواعد بازی
11- دروغ در حمایت از همتایان و موکلان
حفظ اسرار
وفاداری به همکاران
وفاداری به موکلان
12- دروغ برای مصلحت عموم
دروغ بزرگان
نمونه های فریب سیاسی
فریب و رضایت
13- پژوهش فریبکارانه در علوم اجتماعی
آزمایش های علوم اجتماعی
کمیته های بررسی
مسائل مربوط به مسئولیت حرفه ای
تحقیق توسط بیمار نماها
14- دروغ های پدر ما بانه
توجیه؟
15- دروغ به بیماران و محتضران
فریب به عنوان درمان
دیدگاه بیمار
احترام و راستگویی
16- نتیجه
پیوست : گزیده ای از آثار آگوستین، آکویناس، بیکن، گروتسیوس، کانت، سیجویک، هرد، بونهوفر، و وارناک
- انتخاب اخلاقی در زندگی اجتماعی و فردی
- نویسنده: سیسلا بوک
- مترجم: احد علیقلیان
- انتشارات: نشر نو
نظرات کاربران درباره کتاب دروغ گویی | سیسلا بوک
دیدگاه کاربران