


کتاب سرخ سفید | مهدی یزدانی خرم

«مهدی یزدانی خرم»، خالق کتاب معروف و پرطرفدار خون خورده داستانسرای قهاری است که با استفاده از وقایع پر رمز و راز تاریخ، انواع رمان های ایرانی، با موضوعات جذاب و جدید، را خلق نموده و ما در این صفحه به شرح چکیدهای از زندگینامه او پرداختهایم. وبسایت کتابانه ضمن توجه گسترده به نویسندگان محبوب ادبیات جهان، در تلاش است که بهترین داستاننویسان ایرانی را نیز، به مخاطبانِ علاقهمند معرفی کند؛ با ما همراه باشید.
مهدی یزدانی خرم، متولد سال 1358 در تهران است. او نویسنده و روزنامهنگار مشهوری است که در حوزه فرهنگ، هنر و ادبیات، یک منتقد تمامعیار بهشمار میرود! در لیست کتاب های مهدی یزدانی خرم چندین کتاب مهم در حوزه ادبیات داستانی وجود دارد اما، آخرین اثر او، کتاب خون خورده در کمتر از یک سال، 8 مرتبه تجدید چاپ شده است که موضوع قابلتوجهی است.
مهدی یزدانی خرم، منتقد و روزنامهنگار است و جذابترین بخشِ زندگیاش "داستاننویسی" میباشد. مطابق با آنچه از زندگی نامه مهدی یزدانی خرم میدانیم، این داستاننویسِ درخشان در 2 شهریور 1358 در شهر تهران متولد و بزرگ شد. دوران کودکیاش با همه افت و خیزها، ماجراهایی دارد که تاکنون در صفحه مجازی، کمتر به آنها اشاره شده است.
بیوگرافی مهدی یزدانی خرم نشان میدهد که او متولد یکی از ملتهبترین سالهای ایران است؛ 1358! در زمان تولد او، پدرش از نیروهای ارتش بود. یکی از نوستالژیکترین لحظههای کودکی یزدانی خرم، معاشرت با پدربزرگی است که در مغازه کوچک نجاریاش میزبان نوه ها، ازجمله مهدی بود! موضوعی که این نویسنده مشتاق، در جایگاه کنونی خود، به افراد علاقهمند توصیه میکند، شرکت در کلاسهایی است که فن و علمِ نویسندگی را آموزش میدهند. جالب است بدانید که مهدی یزدانی خرم در 14سالگی تصمیم گرفت به کلاس نویسندگی برود؛ اشتیاق به نوشتن همانا و شرکت در کلاسهای نویسندگیِ استاد «احمد غلامی» همانا! البته این شعلههای اشتیاق او به ادبیات، بعد از مدتی، نسبت به اوایل، فروکش کرد و جایش را به عشق همیشگی پسربچهها یعنی فوتبال و در مقطعی ورزشهای رزمی داد!
یزدانی خرم دانشآموخته دبیرستان فرهنگ بود. دانشآموزی که باتوجه به درونمایه آثارش، ادبیات و تاریخ از لذتبخشترین دروس مدرسهاش بودند! نخستین تجربه روزنامهنگاری یزدانی خرم با «مجله نسیم» بود که توسط او و گروهی از همکلاسیهایش منتشر میشد. در هجدهسالگی اولین یادداشت ادبی مهدی یزدانی خرم در مطبوعات به چاپ رسید و سپس ادامه مسیر نویسندگی و فعالیتهای ادبی او، با قبولی در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران رقم خورد.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، کلاس نویسندگی احمد غلامی که در دفتر «مجله شباب» برگزار میشد، اولین تصمیم مهدی یزدانی خرم برای حضور در دنیای شگفتانگیزِ نویسندگی بود. این جلسات که بهصورت هفتگی در دفتر مجله برگزار میشدند، به فرصتی برای آشنایی مهدی یزدانی خرم با نویسندههای بزرگِ ایران و جهان تبدیل شد. یزدانی خرم بهعنوان منتقد و فعال ادبی با بسیاری از رسانههای نامآشنا در حوزه مطبوعات همکاری داشته است؛ رسانههایی همچون روزنامههای "همشهری"، "اعتماد" و "فتح" که بهخودیِخود نام بزرگی را یدک میکشند. همچنین حضورِ او بهعنوان نویسنده و کارشناس در هفتهنامهها، ماهنامهها و سایر مجلاتی که از مهمترینشان میتوان به "شهروند امروز"، "ایراندخت" و "ماهنامه تجربه" اشاره کرد، اتفاق خوبی را در زمینه شناخت و چاپِ آثار ادبی باکفیت فراهم کرده است. مهدی یزدانی خرم در حال حاضر با «نشر چشمه» همکاری دارد و برای به چاپ رساندن داستانهای خارجیِ منتخب، مهر تایید نهایی را میزند! البته او بهعنوان مشاور بخش ادبیات ایران نیز با نشر چشمه همکاری داشته است.
مهدی یزدانی خرم، همسر «مریم حسینیان»، نویسنده خوب ایرانی است که از فعالان انجمن ادبی داستانی خراسان هم بهشمار میرود و البته کارگاههایی برای دوستداران نویسندگی برگزار میکند. این دو در سال 1390 با یکدیگر ازدواج کردند و ثمره این ازدواج یک فرزند پسر است. جالب است بدانید که یزدانی خرم رمان سرخ سفید را با جملهای به عنوان تقدیر از همراهیِ همسرش منتشر کرد که تقدیرِ زیبایی بود: "رمانی برای مریم؛ که در آن تیرماه داغ سال 90 من را از نو زنده کرد و در تیرماه سال 92 تنهایم نگذاشت..."
مطالعهی بیشتر: آثار و زندگی نامه غلامحسین ساعدی
اگر خواننده آثار مهدی یزدانی هستید، حتما میدانید که او استادِ پرداختن به جزئیات است؛ پیرامونش را میشناسد و تاریخ و تخیل را با بکرترین دقتی که میتواند، به همدیگر پیوند میزند. البته برای نوشتن از تاریخ باید مسلط به تاریخ بود که این ویژگی را در بهترین کتاب های مهدی یزدانی خرم بهوضوح احساس میکنیم. سبک جذابی که این نویسنده در داستانپردازی و روایت انتخاب کرده است، روایتی غیرخطی و جریان سال ذهنی نویسنده است؛ یزدانی خرم عاشق درگیرکردن مخاطب میان جدال بیرحمانه فلاشبکهای تاریخی است! چیزی که هم حرصتان میدهد و هم لذتبخش است! در آثار مهدی یزدانی خرم سبک نگارش و توصیف شخصیتها کاملا منحصربهفرد است که همین موضوع او را به یکی از بهترین داستاننویسان معاصر تبدیل میکند.
باتوجه به لیست کتاب های مهدی یزدانی خرم، او سبک خاص خودش را در جذب مخاطب دارد؛ البته بهگفته خودش، بیش از آنکه به جذب مخاطب فکر کند، به آگاهی و جرقهای برای تفکر آنها فکر میکند. از نگاه خود نویسنده، مهمترین نویسندگان تاثیرگذار بر سبک او، «رضا براهنی»، «صادق چوبک» و «رضا جولایی» بودهاند که یزدانی خرم توانسته است با الهام از آثار آنها، سبک موردعلاقه خودش را در نویسندگی خلق کند. یزدانی خرم از خود بهعنوان یک نویسندهی «فرمالیست» یاد میکند؛ یعنی معتقد است تعیین فرم داستان، اولین قدم او برای خلق داستان است و پیوند دادنِ قصهها به یکدیگر، قطعات پازلی است که پس از تعیین فرم، پازل را تکمیل میکنند. درحقیقت او در ابتدای خلق یک داستان، بدون موضوع مینویسد که این توصیه «ابراهیم گلستان»، نویسنده و فیلمساز بزرگ ایرانی به او بوده است.
آثار مهدی یزدانی خرم در دنیای نویسندگی از انگشتهای دست کمتر هستند؛ اما نقش پررنگ او در نوشتن یادداشتهای ادبی و همکاری با رسانههای ادبیِ متعهد در زمینه انتخاب و چاپ آثار، بسیار قابلتوجه است. همین فعالیتهای قدم به قدم و بدون عجله، مهدی یزدانی خرم را به نویسندهای تبدیل کرده است که سه اثر بسیار مهم در حوزه ادبیات داستانی ایران ارائه کرده است؛ سه رمانی که از درخشانترین رمانهای معاصر محسوب میشوند و بارها هم مورد تقدیر قرار گرفتهاند. در ادامه به معرفی سه کتاب" خون خورده"، "سرخ سفید" و " من منچستر یونایتد را دوست دارم" میپردازیم که هر سه از کتابهای محبوب نشر چشمه هستند و میتوانید از کتابفروشی اینترنتی کتابانه تهیهشان کنید.
تازهترین و مهمترین اثر مهدی یزدانی خرم کتاب خون خورده است. نویسنده در این رمان داستان 5 برادر سوخته در دل تاریخ را روایت میکند؛ پنج برادر گمشده در شهرهای مختلف، یکی در تهران، آن یکی در مشهد، یکی در آبادان و دیگری در بیروت! خونخورده یکی از بهترین کتاب های مهدی یزدانی خرم است که قصه چگونگی پیوند جسم و جان این پنج برادر با اتفاقات تاریخ را روایت میکند. اینکه صراحتا بگوییم کدام قسمت از تاریخ، نمیتوانیم! یزدانی خرم استادِ سرککشیدن به گوشهگوشه تاریخی است که فراموش کردهایم؛ به همین خاطر خواندن این اثر و همذاتپنداری با شخصیتهایش بهنوعی مرهمی برای آشتی با "فراموششدههای تاریخ" هم محسوب میشود.
داستان کتاب سرخ سفید، روایتی جذاب از یک جوان معمولی با زندگی کارمندیِ معمولی و یک رویای بزرگ در سر است! این جوان سیواندی ساله که ازقضا کاراتهکار هم هست، قرار است پانزده مبارزه طوفانی را ببرد؛ آنهم مطابق با شرایطی که برای هر مبارزه فقط 15 دقیقه زمان دارد! البته مبارزه این جوان صرفا به زمین مبارزه ختم نمیشود؛ او که شیفته نویسندگی است، علیرغم دیدهنشدنِ آثارش، تلاش میکند اشتیاق به نوشتن را در خود بیدار نگه دارد. به همه اینها حضور دو روح سرگردان را هم اطراف این پسر اضافه کنید! یزدانی خرم در کتاب سرخ سفید به ابعاد مختلف در دل تاریخ گریزی میزند؛ گاهگاهی به سیاست، گاهی به دردِ اجتماع! مهم این است که در همه این لحظهها، شمایی که کتاب را در دست دارید ، وسطِ میدان مبارزهاید!
کتاب من منچستر یونایتد را دوست دارم برخلاف عنوانش، بههیچوجه در ستایشِ فوتبال نیست و از مزیت قابلتوجهی نسبت به سایر آثار یزدانی خرم برخوردار است؛ ترجمه این رمان توسط شخصِ نویسنده به زبان ترکی استانبولی توسط نشر دماوند انجام شده است که ازقضا بازتاب خوبی هم درمیان مخاطبان ادبیات داستانی و مطبوعات مطرح ترکیه داشت. داستان کتاب، روایتی از زندگی شخصیتهای مختلف است. در ابتدا با یک دانشجوی تاریخ در دهه80 مواجه میشویم که به سرطان خون مبتلا است. سپس روایتهایی از گوشهگوشه تاریخ و فضای ملتهب تهران در دورههای مختلف به گوشمان میخورَد که از سال 1320 تا جنگ جهانی دوم کش میآید و تصوری واقعی و دور از شعار را از تهران اشغالشده در آن زمان به نمایش میگذارد. نکته جالبتوجه این است که شخصیتهای این کتاب اسم مشخصی ندارند؛ درحقیقت مخاطب با نقشها و اتفاقات روبهرو است نه با اسمها!
کتاب خون خورده آخرین اثر منتشرشده از این نویسنده است که از بهترین کتاب های مهدی یزدانی خرم به لحاظ جلبتوجه مخاطبان و جشنوارههای ادبی بهشمار میرود. این رمان، رمانی است که طبق گفته نویسنده، حرفهای تاریخی زیادی برای گفتن دارد! البته که صرفا با محوریت تاریخ نیست، اما مگرنه اینکه یزدانی خرم در بندزدنِ زخمهای تاریخی در قاموس هیجانانگیزترین داستانها یک استادِ به تمام معنا است؟! البته یزدانی خرم سبک رمان خون خورده را همهپسند نمیداند؛ اما این کتاب را به همه کسانی که شنیدن خبرهای عجیب و غریب تاریخی را سریعا و بدون مطالعه و پژوهش باور میکنند، توصیه میکند. مهدی یزدانی خرم رمان تاریخی نمینویسد؛ بلکه رمان را با استناد بر دقیقترین پژوهشها و جانبخشیدن به شخصیتها با کنکاش در منابع تاریخی معتبر رقم میزند و کتاب "خونخورده" را حاصل همین تفکرِ پژوهشیِ ناب میداند.
آثار مهدی یزدانی خرم بارها موردتقدیر قرار گرفتهاند؛ جوایزی مثل جایزه جشنواره مطبوعات و جایزهی ادبی واو که برای آثار ادبی متفاوت و خاص در نظر گرفته میشود به یزدانی خرم تقدیم شدهاند. همچنین رمان پرفروش من منچستر یونایتد را دوست دارم در سال 91 جایزه هفتاقلیم را برنده شد که اتفاق خوبی برای هر نویسنده است. علاوهبراینها، این رمان در دوسالِ پیاپی جایزه جشنواره ادبی بوشهر را هم برده است. نویسندگان مهمی در هیئت داوران جایزه ادبی «چهل» حضور داشتند که مهدی یزدانی خرم را بهعنوان یکی از پنج امید ادبیات داستانی ایران در سال 1395 معرفی نمودند.
یزدانی خرم یکی از نویسندگان درخشان حوزه ادبیات داستانی ایران است؛ بهترین کتاب های وی در بسیاری از جشنوارهها شایسته تقدیر اعلام شدهاند که همه اینها نشان از محبوبیت و پذیرش این نویسنده بهعنوان یکی از بهترین داستاننویسان معاصر دارد. نگاه بدیع یزدانی خرم به تاریخ باعث شده است نویسندههایی مانند «منصور یوسفیکیا» و «عالیه عطایی»، مسیر رشد نویسندگی او را مسیری روشن و رو به جلو در ادبیات داستانی ایران بدانند.
با توجه به رویکرد آثار مهدی یزدانی خرم، تاثیرپذیری پژوهشی او از تاریخ ایران و قصه یافتن در دل تاریخ، مطالعه آثار او دریچهای برای آگاهی است. یزدانی خرم معتقد است ادبیاتی که بافت عاطفی ذهن انسان را تحریک نکند و رنجی برای رشد در دلها نکارد، ادبیات بیارزشی محسوب میشود. دغدغه این نویسنده برای تبیین معنای رنج و آگاهی، یکی از زیباترین تعابیری است که ادبیات داستانی را مسحورِ خود ساخته است. این نویسنده درخشان ادبیات داستانی ایران، در نوشتن خود را بیرحم میداند و اگر در نوشتههایش نشانی از تراژدی همیشگی سوگ و عشق را نبینید، نمیتوانید باور کنید رمان را او نوشته است! جدای از اینها، یزدانی خرم رماننویسی را از نویسندگان مطرحی مانند «رضا براهنی» و «مدرس صادقی» آموخته است و از تاثیر آثار «امیل زولا» و «گونتر گراس» در سبک نوشتاریاش میگوید که این موضوع بهطور قطع، مهر تایید دیگری بر کیفیت لیست کتاب های مهدی یزدانی خرم است.
فروشگاه اینترنتی کتابانه بستری مورد اطمینان برای سفارش کتاب مورد علاقه و تحویل آنها در سریعترین زمان ممکن است. کتابانه ارزش ویژهای برای کتابهای ادبیات داستانی جهان قائل است، اما خرید بهترین کتابهای داستاننویسان ایرانی مانند مهدی یزدانی خرم را بهطور خاصتر، به همه شیفتگان نویسندگی توصیه میکند؛ آنهم با قیمت مناسب و تخفیفهای نابِ فصلی!
سوالات متداول: چرا مهدی یزدانی خرم را از امیدهای ادبیات داستانی میدانند؟ یزدانی خرم رمانهای بینظیری نوشته است که از پرفروشترین آثار حوزه ادبیات داستانی هستند؛ این نویسنده جوایز ادبی مختلفی را هم از آن خود کرده است که به همین سبب، او را از امیدهای درخشان ادبیات ایران میدانند. آیا خواندن رمان به کسب آگاهی در مسیر نویسندگی کمک میکند؟ "نویسندهشدن" مسیر یکروزه نیست و نیاز به صرفِ زمان زیادی دارد؛ البته که اولین قدم در این مسیر پُرچالش، مطالعه بهترین کتابهای ادبیات داستانی ایران و جهان است که بر بینش و رشدِ فکری شیفتگان نویسندگی تاثیر قابلتوجهی میگذارد. بهترین آثار داستاننویسان ایرانی را چگونه تهیه کنم؟ برای انتخاب بهترین کتاب های مهدی یزدانی خرم، یکی از نویسندگان درخشان معاصر، بهتر است به وبسایت کتابانه مراجعه کرده و با ثبت سفارش، در سریعترین زمان ممکن کتاب مدنظرتان را درب منزل تحویل بگیرید.