


کتاب چهار سخنگوی وجدان ایران

کتاب آواها و ایماها (مقاله های ادبی)

کتاب شور زندگی

دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، فردوسی پژوهِ معاصر و از چهرههای ماندگار حوزهی حقوق و ادبیات ایران است. وی دانش آموخته حقوق بینالملل از دانشگاه سوربن و مدرس دانشگاه تهران بود که آثار مهمی از نویسندگان جهان را به فارسی ترجمه کرده است. برخی ازکتابهای اسلامی ندوشن با امضای مستعار «م. دیدهور» چاپ و منتشر شدهاست.
در ادامه به بررسی خلاصه زندگینامه محمدعلی اسلامی ندوشن و معرفی آثار وی خواهیم پرداخت.
محمد علی اسلامی ندوشن در تاریخ 3 /6 /1303، در خانوادهای متوسط، در روستای ندوشن (در استان یزد) زاده شد.
پس از آنکه تحصیلات اولیه را در همان جا به پایان رساند، دورهی متوسطه را ابتدا در یزد و و سپس در تهران سپری کرد. استاد ندوشن از حدود 12 سالگی برای نوشتن دست به قلم شد. حتی در دوران دبیرستان نیز بعضی از شعرهای خود را در مجلهی سخن منتشر میکرد.
وی تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه تهران آغاز کرد و با گرفتن لیسانس حقوق قضایی، در سال 1329، به استخدام وزارت دادگستری، در شهر شیراز درآمد.
در اسفند همان سال برای ادامهی تحصیل، در مقطع دکتری، راهی فرانسه شد و سرانجام با دفاع از پایاننامهی خود با عنوان «کشور هند و کامنولث»، دکتری حقوق بینالملل را، از دانشگاه سوربن اخذ کرد و به ایران بازگشت.
ندوشن پس از بازگشت به ایران، در دادگستری مشغول به کار شد، ولی چندی بعد با ترک خدمت در دادگستری، به تدریس حقوق و ادبیات در برخی دانشگاهها و آموزشگاههای عالی پرداخت.
ندوشن بعد از بازگشت از فرانسه تا سال 1340، در چند محفل ادبی و فرهنگی که برگزار میشد حضور مییافت و در آنجا با افرادی سرشناس چون: ایرج افشار، غلامحسین یوسفی، عباس زریابخویی، محمدتقی دانشپژوه، محمدرضا شفیعی کدکنی و....آشنا شد.
در سال (1348) توسط دکتر فضلاللهرضا، رییس دانشگاه،، به همکاری با دانشگاه تهران دعوت شد. وی پس از تدریس دروس بسیاری در زمینههای ادبیات، حقوق و اقتصاد، در مهر ماه سال 1359، با تقاضای خود، از دانشگاه بازنشسته شد؛ ولی همچنان فعالیت خود در زمینهی نویسندگی و مترجمی را ادامه داد.
از کتاب روزها به عنوان یکی از بهترین کتاب محمد علی اسلامی ندوشن یاد میشود. سوابق تالیفاتی استاد اسلامی ندوشن که بالغ بر 50 کتاب و صدها مقاله در باب ایران، فرهنگ و ادبیات فارسی است، مورد توجه و تمجید بسیاری از ادباست. وی ازجمله پرکارترین محققان معاصر ایران بود که در بین عالمان سخن جایگاه ویژهای دارد.
زندگینامهی محمد علی اسلامی ندوشن بیان میدارد که این چهره، در سال 45 با «دکتر شیرین بیانی»، مدرس دانشگاه تهران و نویسندهی چندین کتاب تاریخی، ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند پسر با نامهای رامین اسلامی ندوشن و مهران اسلامی ندوشن است.
ندوشن سرانجام در 5/ 2/ 1401، در سن 97، سالگی به دلیل کهولت سن، در کشور کانادا درگذشت. پیکر این استاد بزرگ، در همانجا به خاک سپرده شد.
در شهرهای مختلف کشور یادمانهایی به نام ایشان نامگذاری شده که مهمترین آن، میدانی در زادگاهش میباشد.
همیشه نگاه مردم به یک شاعر یا نویسنده از دو باب است؛ اول از باب لفظ یا چگونه گفتن. دوم از باب معنا. محمدعلی اسلامی ندوشن با رعایت اعتدال در استفاده از کلمات، هنگام تقریر، نسخهای کامل از این دو باب را به نمایش میگذارد. بیوگرافی محمد علی اسلامی ندوشن نشان میدهد که وی شعر گفتن را از اواسط عمر رها کرد. زیرا میخواست با زبان نثر از مسایل و اوضاع کشور سخن بگوید. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که ندوشن نمیخواست شاعری متوسط باشند.
نیمی از فعالیتهای دکتر ندوشن، ترجمهی آثار مدرن اروپایی است. قسمتی از این ترجمهها درکتابهایش آمده است. وی در ترجمه به سراغ آثار کسانی رفته که پیامهایی برای ایران و مردمش داشته باشد.
ار خصوصیات ترجمه های محمدعلی اسلامی ندوشن میتوان به وفاداری کامل به متن اصلی و انتقال درست مفاهیم اشاره کرد. وی از جمله محققینی بود که به دلیل تسلط کامل بر رشته و حوزه فعالیت خود، با ترجمه یک اثر با آن اعتبار میبخشید.
به اعتقاد ندوشن، سالهایی که او در آن زیسته، پرمعناترین دوران های این سرزمین بوده است. وی میدانست ایران، لوک پیری است که گمشدهاش تاریخ و فرهنگ است و «جوهره حیاتی» دارد که او را در فراز و نشیبهای تاریخ، هزاران سال پابرجا نگاه داشته و باز هم احیا خواهد کرد. چیزی که ندوشن را در مفاخر علوم اجتماعی ایران میگنجاند و میتواند به او جایگاهی ممتاز دهد، شیوهی اندیشیدن اوست. به عبارت دیگر محمدعلی اسلامی ندوشن، جامعهشناس نبود اما جامعه شناسانه میاندیشید.
از آثار محمد علی اسلامی ندوشن میتوان موارد زیر را نام برد:
کتابانه مرجع مطمئنی برای خرید انواع کتاب ادبیات عمومی و کتاب های رشته زبان و ادبیات فارسی است. شما همراهان همیشگی کتابانه میتوانید با مراجعه به سایت کتابانه لیست کتاب ها و زندگینامه محمدعلی اسلامی ندوشن را مشاهده کنید و در صورت تمایل، با مقرون به صرفه ترین قیمت، آنها را سفارش دهید.