کتاب شب تاریک روح

معرفی کتاب شب تاریک روح

این کتاب سعی دارد شاخصه های  گوناگون ژانر وحشت را با مثال های متفاوتی بیان کند و با تأکید بر این که، ژانر وحشت نیاز دارد تا جایگاهی متمایز در میان همه ی ژانرها داشته باشد، مباحث کتاب را بسط دهد. "شهزاد رحمتی" که از نویسندگان و منتقدان مطرح مجله ی فیلم می باشد، در کتاب حاضر با اشاره به عوامل و مصادیق بی مهری نسبت به ژانر وحشت، "جایگاه و ارزش های گونه ی وحشت" را بررسی می نماید و به ویژگی های سینمایی این‌ژانر می پردازد. "رحمتی" ضمن پرداختن به مفاهیمی هم چون گروتسک، آشنایی ‌زدایی، فوبیا، سایه و کهن ‌الگو و ارتباط آن ‌ها با ژانر وحشت به بحث وارونگی ماهیت و کارکرد رسانه در عصر حاضر نیز اشاره هایی دارد و سعی می کند ژانر وحشت را از نظر هنری، تاریخی و سینمایی زیر ذره بین قرار دهد.

علاوه بر این، نویسنده قصد دارد با تلاش برای تأکید بر این واقعیت که دوست داران گونه ی وحشت، نیازی به توجیه علاقه شان به این ژانر ندارند و لازم نیست این علاقه را با قربانی کردن ارزش های هنری و تاریخی ژانر وحشت، انکار کنند، بیان می دارد این ژانر، با وجود همه ی بی مهری هایی که نسبت به آن شده است، از بهترین و اصولی ترین ژانرها به حساب می آید و دوست داشتن آن دلیل نمی خواهد.

فهرست کتاب شب تاریک روح

• ژانر مطرود
• بی مهری به ژانر وحشت، برخی عوامل و مصداق ها / تعبیرهای خصمانه، سوء تعبیر های دوستانه
• تولد، بالیدن و ماندگاری ژانر وحشت
• تولد: فرزند خلف رمانتیسم و عصر مدرن / بالیدن: ژانری که برای حیات، نیاز به فضای باز دارد /  ماندگاری: ژانر جان سخت
• ویژگی ها و ارزش های سینمایی ژانر
• پنهان کردن دیده‌ها، نمایش نادیده ها: اتکا بر عناصر دیداری / تاثیر بی‌واسطه: تیغ دو دم / حرکت از انضمام به انتزاع و برعکس /  نمونه ای از رویکرد: انسان ها و اتومبیل ها /  رویکرد ژانر به انتزاعی ترین مفاهیم /  انتزاع بر اساس تمثیل و استعاره
• غریبه در سرزمین غریب: آشنایی زدایی در دنیای آشنایی زدا
• گروتسک به عنوان عنصر محوری / آشنایی زدایی فراگیر /  به چالش کشیدن روزمرگی /  آشنایی زدایی در دنیای آشنایی زدا /  تهاجم به ماهیت انسانی
• سینمای وحشت و وارونگی ماهیت و کارکرد رسانه
• رسانه در مقام عامل وحشت / هراس از رسانه پیش از عصر رسانه /  هراس از رسانه در عصر رسانه /  هراس از ارتباط یا فقدان ارتباط؟
• مراتب چندگانه وحشت: از ترس تا فوبیا
• عصر وحشت / وحشت، بیزاری، دلهره وجودی و... /  بازتاب فوبیاها در گونه وحشت
• شب تاریک روح: گونه وحشت به مثابه سایه تمدن بشری
• بر گذشتن از تاریکی / شب تاریک روح /  سینمای وحشت، سایه و کهن الگوها
• پیوست
• فیلم ها و سریال ها
• کتاب ها
• درباره چند اصطلاح به کار رفته در متن کتاب
• نمایش

برشی از متن کتاب شب تاریک روح

بصری بودن گونه وحشت در واقع تا حد زیادی زاده ضرورت است. اساساً وحشت در مقام غریزه انسانی و واکنش های ناشی از وحشت به عنوان عکس العملی خود به خودی و غیر ارادی هم به شدت تابع تکانه های بصری است و هم بیش تر از اغلب غریزه های انسانی دیگر، جلوه بصری آشکار دارد. در مورد حتی ساده ترین و ابتدایی ترین موقعیت های دراماتیک وحشت آفرین قابل تصور نیز می توان ادعا کرد که بدون وجه دیداری بعید است تأثیر لازم را بگذارند. مثلا موقعیتی کاملا ابتدایی و دم دست را در نظر بگیرید که در آن، فردی مشغول روایت کردن ماجرایی ترسناک برای فرد یا افرادی دیگر است.

چنین تلاشی بدون استفاده درست راوی /  گوینده از عناصر بصری مثل میمیک و زبان بدن و حرکت های ناگهانی دست و بدن و ترفندهایی مثل نگاه های خیره با چشمان گشاد و دهان باز از وحشت و از این قبیل، مثلا در قالب تجربه گوش دادن به صدای ضبط شده راوی، تاثیر چندانی به جا نخواهد گذاشت. مگر در مواردی که با گوینده ای حرفه ای سر و کار داشته باشیم و البته بزرگ ترین برگ برنده گوینده های حرفه ای نیز تلاش موفق نشان برای بخشیدن وجه بصری به داستانی است که روایت می ‌کنند - در صورت امکان با استفاده از عناصری مثل موسیقی مناسب و افکت های صوتی موثر.

(جایگاه و ارزش های گونۀ وحشت) نویسنده: شهرزاد رحمتی انتشارات: چترنگ