کتاب قمار عاشقانه | عبدالکریم سروش

درباره کتاب قمار عاشقانه 

"قمار عاشقانه" کتابی خواندنی درباره ی مولانا جلا الدین بلخی، شاعر و عارف بزرگ و نام آور می باشد که مطالب ارزشمندی را در این باب به مخاطب ارائه می کند. "مولانا" معروف به مولوی از مشهورترین شاعران ایرانی است که در 5 جمادی ‌الثانی سال 672 هجری قمری دیده به جهان گشود و اشعار پرنفوذ و گیرایی را از خود بر جای گذاشت.

تاکنون مقاله ها و کتاب های متعددی در زمینه های مختلف از جمله: حکایت دلدادگی اش به شمس الدین تبریزی، سبک و سیاق خاص زندگی او، نقد و تفسیر اشعار دل انگیزش و ... به رشته ی تحریر در آمده است؛ در این میان، می توان از اثر پرمحتوا و قابل تامل حاضر نام برد که مولف با بهره گیری از گفتاری گویا و روان به شرح مراحل مختلف زندگی جلال الدین پرداخته و نحوه ی آشنایی اش با شمس و هم چنین تاثیرات و دگرگونی هایی که در سبک زندگی او ایجاد کرد را به گونه ای زیبا شرح داده و در نتیجه، ذهن خواننده را با سلوک و منش او آشنا می سازد. در واقع "قمار عاشقانه" دربرگیرنده ی مقاله ها و سخنرانی های متعدد آقای "عبدالکریم سروش" می باشد که به صورت منسجم و هدفمندی تدوین شده و در اختیار مخاطب قرار گرفته است.

برشی از متن کتاب قمار عاشقانه

مولوی و تصوف عشقی

1) خداوند را سپاس گزارم که توفیق عطا کرد تا در محضر برادران و خواهران ایرانی، در این کشور حضور یابم و درباره ی یکی از بلندترین قله های عرفانی تاریخ و فرهنگ ما یعنی مولانا جلال الیدن رومی، به اجمال سخن بگویم. من بحمدالله توفیق داشته ام که در طول سی سال گذشته ی عمرم با مولوی انس و آشنایی نزدیکی داشته باشم و از جویی که او کنده و آبی برای نسل های بعد از خود در آن روان کرده، جرعه های جان بخش بسیار برگیرم. به یاد دارم وقتی که در سال 1973 برای تحصیل به انگلستان می آمدم، مثنوی یکی از چهار کتابی بود که با خود به این جا آوردم و به این طریق رشته ی انس و الفت خود را با آن بزرگوار قوی تر و وثیق تر کردم.

من دین خود را از فقها نگرفته ام، از عرفا گرفته ام، و از این دین شناسی بسیار خشنودم و معتقدم کسانی که می خواهند درک ژرفی از گوهر دیانت داشته باشند، لاجرم باید به آثار این بزرگوار که دین شناسان واقعی تاریخ فرهنگ ما بوده اند، مرجعه کند. مثنوی یکی از آن آثار گران بها است. مثنوی کتاب تعلیمی - تدریسی فوق العاده جدی است. ظاهر آن شعر ساده ای است آمیخته با داستان و حکایت، اما باطن آن بسیار عمیق است. من درست به یاد ندارم که اولین تجربه های شیرین من از مثنوی چه بوده است. وقتی به گذشته رجوع می کنم همین قدر به یاد می آورم که در دوران دبیرستان، در سنین 16 - 17 سالگی با خلاصه ای از دو دفتر اول مثنوی که مرحوم بدیع الزمان فروزانفر، با شرح مختصری فراهم آورده بود، آشنایی پیدا کردم.

و حتی به یاد دارم که در آن ایام چندان از اشعار مولوی خشنود نبودم، چرا که در کلام آن بزرگوار سستی هایی را می دیدم که در کلام شاعرانی هم چون سعدی و حافظ به چشم نمی خورد. آن بزرگواران میناگر و گوهر تراش بودند و با حوصله و دقت، کلام خود را در میزان لاغت وزن می کردند و ابیات خود را، حتی پس از گذشت سال ها، مرور و تصحیح و تنقیح می کردند. یکی از دلایل وجود اختلاف در آثار این بزرگواران، به ویژه حافظ همین بوده است. بسیاری از غزل های حافظ توسط خود او مورد تجدید نظر قرار گرفته اند و خود او پاره ای از ابیات را به جای پاره ای ابیات دیگر و پاره ای از کلمات را به جای پاره ی دیگری از کلمات نشانده است. سعدی هم اهل این میناگری ها بود. اما مولوی چنین نمی کرد.

احوال و زندگانی وی به ما نشان می دهد که او اهل بازگشت به گذشته نبود. مولوی، بر خلاف بزرگانی هم چون سعدی و حافظ، در بند زمان نبود. به تعبیر خود او: هست هشیاری ز یاد ما مضی ماضی و مستقبلت پرده ی خدا آتش اندر زن به هر دو تا به کی پر گره باشی از این هر دو چو نی تا گره با نی بود همراز نیست همنشین آن لب و آواز نیست...