کتاب غزالی (فیلسوفان مسلمان)

معرفی کتاب غزالی

این کتاب قصد دارد برخی از زوایای شخصیت "امام محمد غزالی" را مورد کاوش قرار دهد و بعضی از دیدگاه های او را شرح دهد.  "امام محمد غزالی" نویسنده، فیلسوف و فقیه ایرانی بود که از بزرگ ترین مردان تصوف در سده ی پنجم هجری نیز به شمار می رفت. بزرگی مقام و شخصیت این مرد به قدری بود که در غرب هم طرفداران بسیاری داشت و آثار فلسفی و مذهبی اش در تمام دنیا دست به دست می چرخید. "غزالی" را همه چیزدان و همه فن حریف می دانستند، زیرا آثار متعددی در باب همه ی مسائل روز داشت و تفکراتش برای بسیاری از مردم قابل قبول بود.

"یوحنا قمیر" اندیشمندی مسیحی و لبنانی است که  بنیان گذار نهضت فرهنگی عربی و پل ارتباطی تفکرات شرقی ها و غربی ها می باشد. وی در این اثر که یکی از کتاب های مجموعه ی ده جلدی "فیلسوفان مسلمان" است، "امام محمد غزالی" و اندیشه ‌های او را در مورد مسائل فلسفی به صورت خلاصه بیان می نماید. هم چنین زندگی  "غزالی" را که خودش آن را نگارش کرده، به همراه برخی از عقاید او درباره ی تصوف به مخاطب ارائه می دهد.  به طور کلی کتاب حاضر مجموعه کاملی برای شناخت "غزالی" می باشد، پس پیشنهاد می کنیم اگر علاقه دارید در مورد زندگی و اندیشه های این فیلسوف بزرگ بیش تر بدانید، مطالعه کتاب حاضر را از دست ندهید.

فهرست کتاب غزالی

• مقدمه ی ویراستار
• سخن مترجم
• زندگی نامه
• آثار و تالیفات غزالی
• دیدگاه های غزالی
• رهایی بخش از سرگشتگی
• بازگشت به فطرت و تعریف یقین
• بازگشت ایمان
• نقد فرقه ها
• کلام
• فلسفه
• باطنیه
• صوفیان
• بازگشت به تدریس
• غزالی و معتزله، درباره ی مهم ترین مشکلات علم کلام
• عقل و نقل
• آزادی و اختیار انسان
• رعایت اصلح
• غزالی و تصوف
• زهد
• دوستی با خدا
• فناء فی الله
• الهام
• گزیده ی متون
• جستارهایی از رساله ی رهایی بخش از سرگشتگی
• شک و تردید درباره ی ایمان
• شک و تردید در ادراک حسی و بدیهات عقلی
• گروه های پژوهش گر
• علم کلام
• فلسفه
• باطنیه
• صوفیه
• بازگشت به تدریس پیامبران، طبیبان قلب ها
• سستی باور به پیامبری
• ترک گوشه نشینی و بازگشت به تدریس
• درمان سستی باور و ایمان به نبوت
• جستارهایی درباره ی علم کلام
• جستارهایی درباره ی تصوف
• مهم ترین عرصه های زهدپیشگی
• دوست داشتن خدا
• اشتیاق به خدا
• شطح
• رساله ای فرزند
• گزینه ی متون عربی
• نمایه

برشی از متن کتاب غزالی

خداوند توانای بخشنده است. هیچ مصلحتی او را ناتوان نمی کند و هیچ مصلحتی را ذخیره نمی کند، در نتیجه، شایسته ترین و بهترین راه را برای بندگان خود انجام می دهد. در توان و قدرت او نیست که بهتر و شایسته تر از آن چه انجام داده است، انجام دهد. هنگامی که خداوند بداند ثروت و بی نیازی برای انسان ثروتمندی شایسته تر و بهتر است، قادر نیست که او را فقیر کند و چون بداند که فقر و تنگدستی برای انسانی فقیر، سزاوارتر است، در ثروتمند کردن او توانا نیست. وجود تنگدستی، بیماری و همه زیان های دنیا، این خوش بینی را از بین نمی برد، زیرا ما از درک و فهم همه هدف های خداوند، عاجز هستیم، اما حکمت بالغه خداوند، جایگاه و نقش شر و بدی را در نظام عمومی خیر جهان مشاهده کرده است.

بر این اساس، جاودان بودن اهل آتش در آتش -  مثلا -  مصلحت برتر آنان است، زیرا اگر آنها از آتش خارج شوند، به آن چه از آن نهی شده است باز می گردند به عذابی بد تر و دردناکتر گرفتار می ‌شوند. این دیدگاه معتزله که خداوند، بهترین حالت را برای بندگان خود رعایت می ‌کند، یکی از دلایل کناره گیری ابوالحسن اشعری از مکتب استادش، جبایی معتزلی، و روی آوردن به انکار و نفی آموزه‌های معتزلی بود. غزالی به عنوان یکی از بزرگان اشاعره، مشکل سه برادر را که اشعری نزد استاد خود، جبایی، مطرح کرد، روایت می‌کند که خلاصه آن چنین است: سه برادر درگذشتند، اولی مرد در حالی که کودکی مسلمان بود، دومی وفات یافت در حالی که بزرگسالی مسلمان بود، اما سومی بزرگ شد، کفر ورزید  و در گذشت.