کتاب اصول فقه، فقه 3 - مرتضی مطهری

کتاب اصول فقه، فقه سومین جلد از مجموعه کتاب کلیات علوم اسلامی اثر مرتضی مطهری در انتشارات صدرا به چاپ رسیده است.

این کتاب به بررسی علم فقه و تاریخچه علم فقه پرداخته است. کتاب "اصول فقه، فقه" مجموعه سخنان استاد مطهری در دانشگاه های الهیات برای دانشجویان مبتدی که با اصطلاحات فلسفی آشنایی نداشته اند، می باشد. مطهری با زبانی شیوا، روان، به دور از کلمات پیچیده فلسفی و غیر قابل درک به توضیح علم فقه و اصول آن پرداخته است. این اثر مناسب جوانانی است که تازه پا به دنیای علوم فلسفه گذاشته اند. بخش اول کتاب به بررسی تاریخچه فقه، اصول فقه در قرآن، سنت، اجماع، عقل، مسائل علم اصول، مباحث مشترک کتاب و سنت از جمله مباحث عام و خاص، مطلق و مقید، مجمل و مبین، ناسخ و منسوخ و اصول عملیه فقهی پرداخته است. بخش دوم نیز علم فقه و معنای فقه در اصطلاح علما، تاریخچه فقه و فقها، فقهای شیعه، مسائل فقهی از جمله عبادات، عقود، ایقاعات، احکام و تقسیمات مسائل فقهی را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

فهرست

مقدمه چاپ اول مقدمه چاپ بیست و چهارم بخش اول: اصول فقه درس اول: مقدمه درس دوم: منابع فقه درس سوم: تاریخچه مختصر درس چهارم: مسائل علم اصول درس پنجم: مسائل مشترک کتاب و سنت درس ششم: اجماع و عقل درس هفتم: اصول عملیه بخش دوم: فقه درس اول: علم فقه درس دوم تا پنجم: تاریخچه فقه و فقهاء درس ششم تا دهم: ابواب و رئوس مسائل فقه درس یازدهم: تنوع مسائل فقه فهرست ها

برشی از متن کتاب

تاریخ فقهای شیعه را از زمان غیبت صغرا (260-320 ) آغاز می کنیم به دو دلیل: یکی اینکه عصر قبل از غیبت صغرا عصر حضور ائمه اطهار است و در عصر حضور هر چند فقها - و به معنی صحیح کلمه، مجتهد ین و ارباب فتوا - که ائمه اطهار آنها را به فتوا دادن تشویق می کرده اند بوده اند، ولی خواه ناخواه فقها به علت حضور ائمه اطهار علیهم السلام تحت الشعاع بوده اند، یعنی مرجعیت آنها در زمینه دست نارسی به ائمه بوده است و مردم حتی الامکان سعی می کردند به منبع اصلی دست یابند و خود آن فقها نیز مشکلات خود را تا حد مقدور و ممکن با توجه به بُعد مسافت ها و سایر مشکلات با ائمه اطهار در میان می گذاشتند. دیگر اینکه علی الظاهر فقه مدوّن ما منتهی می شود به زمان غیبت صغرا، یعنی تألیف و اثری فقهی قبل از آن دوره از فقهای شیعه فعلاً در دست نداریم یا این بنده اطلاع ندارد. ولی به هر حال در شیعه نیز فقهای بزرگی در عصر ائمه اطهار وجود داشته اند که با مقایسه با فقهای معاصر آنها از سایر مذاهب ارزش آنها معلوم و مشخص می شود. "ابن الندیم"  فنّ پنجم از مقاله ششم کتاب بسیار نفیس خود را که به نام فهرست ابن الندیم شهرت و اعتبار جهانی دارد اختصاص داده به " فقهاء الشیعه " و در ذیل نامهای آنها از کتاب های آنها در حدیث یا فقه یاد می کند. درباره حسین بن سعید اهوازی و برادرش می گوید: "اوسع اهل زمانها علماً بالفقه و الاثار و المناقب". یا درباره علی بن ابراهیم قمی می گوید: "من العماء الفقهاء". و درباره محمد بن حسن بن احمد بن الولید قمی می گوید: "وله من الکتب کتاب الجامع فی الفقه.

نویسنده

مرتضی مطهری متولد 13 بهمن 1298 در فریمان است. وی فارغ التحصیل از حوزه علمیه مشهد و قم می باشد. او زیر نظر اساتیدی همچون محمد صادقی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی و روح الله خمینی(ره) تحصیل کرده است. مطهری استاد دانشگاه تهران، مدرسه مروی، سخنران انجمن پزشکان و از فعالین سیاسی دوره خود بوده است.  وی در انقلاب سیاسی ایران همیشه همراه امام خمینی(ره) و یارانش بوده است. مرتضی مطهری روحانی، استاد فلسفه، عضو هیئت مؤتلفه اسلامی، رئیس شورای انقلاب اسلامی، مفسرقرآن و کلام اسلامی  زمان خود بود. وی به فلسفه اسلامی بسیار معتقد بود و فلسفه اسلامی را جدا از اندیشه های اسلامی نمی دانست. او در 11 اردیبهشت سال 1358 توسط گروه فرقان ترور شد و دار فانی را وداع گفت. برخی از آثار او عبارت اند: 1- اصول فقه، فقه، 2- کلام، عرفان، حکمت عملی، 3- منطق، فلسفه، 4- نهضت های اسلامی در صد سال اخیر، 5- اسلام و نیازهای زمان، 6- حماسه حسینی، 7- حجاب، 8- جهاد، 9- آشنایی با قرآن، 10- خدمات متقابل اسلام و ایران، 11- فلسفه تاریخ شرح مسبوط منظوعه دو جلدی، 12- درسهای اشعار در شش جلد، 13- فلسفه ابن سینا دو جلد.

نویسنده: مرتضی مطهری انتشارات: صدرا