کتاب آن جا که عقل حاکم است

معرفی کتاب آن جا که عقل حاکم است

هدف کتاب ارائه راه کارهایی ساده برای از بین بردن اختلالات خُلقی از قبیل استرس، خشم، پرخاشگری و  بر اساس شناخت درمانی است. شناخت درمانی یکی از رایج ترین متدهای درمان در روان شناسی است که نوع افکار و شناخت ها را در سلامت روان افراد سهیم می داند. این نوع درمان در چند دهه ی گذشته سهم بزرگی در درمان بیماری هایی از جمله افسردگی، برخی انواع فوبیا و  داشته است.

لذا روان شناسان اهتمام فراوانی به آن داشته و کتب مختلفی در این حوزه به چاپ و ترجمه رسیده است. از کارآمدترین آن ها کتابِ پیش رو است که مترجم در برگرداندن آن به فارسی سعی کرده آن را با فرهنگ و شرایط اجتماعی ایران تطبیق دهد. تا جایی که دو مبحث را به آن افزوده است تا احیانا اگر ابهاماتی در این حوزه در ایران است رفع شود، که این ویژگی های ترجمه کتاب را از سایر هم رده ها در این زمینه جدا کرده است.

نویسنده معتقد است رویکرد اصلی در شناخت درمانی این است که درک افراد از یک اتفاق در عکس العمل های رفتاری او نقش بسزایی دارد. از این جهت راه کارهایی را ارائه داده که مخاطب با به کارگیری آن بتواند اهمیت افکار در خصوص مسائل مختلف را در ذهن خود تحلیل و بررسی کرده و الگوهای فکری نابسامان خود را تغییر دهد. کتاب شامل 12 فصل است که در آن روش های درمانی اختلالات رفتاری را آموزش داده شده و به خواننده در ایجاد و ارتقای حس اعتماد به نفس و مثبت نگری کمک شایانی می شود.

به علاوه این که مطالب کتاب برای از بین بردن عادت ناپسند از جمله مصرف الکل و یا برخی داروها نیز مفید خواهند بود. لازم به ذکر است اگرچه مفاهیم بر پایه ی شناخت درمانی ارائه شده اند اما بیان آن ها به زبان ساده بوده و درک آن ها نیز برای عموم میسر است. نویسنده در هر فصل تمریناتی را پیشنهاد داده و متذکر شده است که علی رغم ساده بودن درک مطالب، پیچیدگی برخی از آن ها حین تمارین مشخص می شود. این کتاب برای آنان که مایلند درجه ی نگرش خود را به وقایع دگرگون کنند و سپس رفتارهای پرتنش خود را ترک کنند، پیشنهاد می شود.

برشی از متن کتاب آن جا که عقل حاکم است

تشخیص و تقویت باورهای بنیادی جایگزین: با تشخیص و آزمون باورهای بنیادی منفی خودتان، می توانید به شناخت باورهای دیگر گونه ای که مطلقیت کم تر دارند و از جنبه ی منفی کمتری برخوردارند، نایل شوید. مانیه این باورها را مورد آزمایش قرار داد:" بعضی ها مرا دوست دارند" و" من می توانم یاد بگیرم کارهایی را انجام دهم، حتی اگر آن کار ها دشوار به نظر آیند."

وهرام به این باور رسید" اشتباه کردن مسأله ای نیست_ ما از این طریق یاد می گیریم." وقتی توانستید به باورهای بنیادی جدید برسید، همچنان در صدد گردآوری شواهدی در تایید آن ها باشید، چرا که مدتی طولانی خواهد کشید تا آن ها به اندازه باورهای قدیمی، محکم و قوی بشوند. اگر تاکنون نتوانسته اید این کار را انجام دهید، باور بنیادی جدیدی در خود به وجود بیاورید: باوری که می تواند در توضیح برخی از مشاهدات ثبت شده در برگه ی کاری 9.5_ که با اتکای به باور منفی قابل توجیه نیستند_ موثر واقع شود. مشخص کردن این آزمایش ها با استفاده از یک باور بنیادی جدید مانند تشکیل پرونده جدید در ذهنتان است.

به همان نحو که یک سیستم بایگانی منظم در خانه یا در اداره در نگه داری و بازیابی اطلاعات به شما کمک می کند. بدون تشکیل این پرونده جدید، آزمایش هایی که با باور بنیادی منفی همخوانی ندارد، یا در جاهای دیگر ثبت می شوند و یا ندیده گرفته شوند. باور بنیادی جایگزین، عنوانی فراهم می کند که شما می توانید تحت آن عنوان نه فقط آزمایش های منفی، بلکه تمامی آزمایش هایی را که انجام داده اید، یاداوری کنید.

برای تشخیص یک باور بنیادی و جدید احتمالی، اطلاعاتی را که در برگه ی کاری 9.5 ثبت کرده اید، بررسی کنید. باور بنیادی دیگری که می تواند این آزمایش ها را توجیه کند، کدام است؟ گاه باور بنیادی جایگزین، ضدّ باور بنیادی اولیه است. برای مثال مانیه اعتقاد خود را از" من دوست داشتنی نیستم" به " من دوست داشتنی هستم" تغییر داد.

این اعتقاد جدید، بدان معنا نبود که او انتظار دارد همه او را دوست داشته باشند، بلکه بدان معنا بود که از نظر بعضی ها او دوست داشتنی است. گاهی نیز باورهای بنیادی جدید، ممکن است باور مطلق را به سمت باور مشروط سوق دهد. برای مثال، مانیه این باور خود را که مردم" در صدد اذیت و آزار آدم اند" به سوی" بعضی ها ممکن است بخواهند آدم را اذیت کنند، اما بعضی ها نیز مهربان و انعطاف پذیرند" حرکت داد.

(چه گونه می توان با تغییر در شیوه تفکر، شیوه احساس را تغییر داد) نویسنده: دنیس گرین برگر - کریستین پدسکی با مقدمه: ارن ت. بک ترجمه همراه با بحث های زمینه ای: حبیب الله قاسم زاده انتشارات: ارجمند