کتاب تاریخ علم 1 | آدام هارت دیویس

درباره‌ی کتاب تاریخ علم 1  انتشارات سبزان

در بررسی همه جانبه‌ی تاریخ، می‌توان موضوعات بی‌شماری را در نظر گرفت و به مطالعه‌ی آن‌ها پرداخت، از سرگذشت ملل و شاهان‌شان گرفته تا نگاه به تحولات زمین و زیست‌کره، تاریخ پیروزی‌ها و شکست‌ها تا دستاوردهای بی‌شمار بشر، همگی زیر مجموعه‌های مطالعات تاریخی محسوب می‌شوند.

در این میان بررسی و مطالعه‌ی تاریخ علم نیز در ردیف مباحث جذاب و مورد نیاز امروز قرار گرفته چراکه اندیشه در حیطه‌ی مسیری که در کشف پدیده‌ها و قوانین طبیعت طی شده؛ خالی از لطف نبوده و می‌تواند خلاقیت و تلاش خستگی‌ناپذیر نوابغ و دانشمندان یا حتی افراد عادی را برای‌مان بازگو نماید. این تلاش‌ها و جستجوها که عمری پایان‌ناپذیر دارند و هم‌چنان می‌توان تکاپو و تقلای افراد بسیاری را در زمینه‌های مختلف علمی به نظاره نشست، عامل اصلی پیشرفت بشر در به دست آوردن تکنولوژی و دست‌یابی به راه‌های راحت‌تر زیستن بوده که مؤلف با بیان این وجهه از تاریخ، از کشف آتش در دوران باستان تا جدیدترین فناوری‌ها در انقلاب صنعتی، روند رو به رشد علم را با زبانی ساده و روان بیان نموده است.

جلد اول این مجموعه‌ی سه جلدی دو دوره‌ی ابتدایی از 5 بخش کلی در نظر گرفته شده را شامل می‌شود که با عناوین «طلوع علم» و «رنسانس و روشن‌گری» معرفی شده‌اند. شیوه‌ی نگارش این کتاب علمی به این صورت است که در ابتدا تاریخچه‌ای از هر اکتشاف بیان شده و با بیان و اشاره‌ای در رابطه با ادعاهای موجود در مورد کشف یا اختراع یک مورد، به تشریح آن می‌پردازد. البته قبل از بیان هر بخش، در کادری با عنوان «قبل از این» به تاریخچه‌ای از زمان قبل آن کشف و اختراع پرداخته و بعد از تشریح آن کشفیات و اختراعات در چند صفحه، که بنا به محتوا و گستردگی آن مورد، متفاوت است، کادری را با عنوان «بعد از این»، آنچه که در پی وقوع این کشف در جوامع رخ داده و صورت گرفته، بیان می‌دارد.

گفتنی است استفاده از تصاویر و جدول‌ها بنا به تناسب موضوعات، عاملی است که اثرگذاری و تثبیت مطالب در ذهن مخاطب را سبب می شود که مؤلف از این امر در جای جای اثرش استفاده برده است. ارزش علمی این کتاب را حتی با وجود اغماض و چشم‌پوشی‌هایی که در اختراعات و اکتشافات ملل دیگر از جمله مسلمانان صورت داده، نمی‌توان نادیده گرفت؛ زیرا که با مطالعه‌ی آن می‌توان پی برد که نویسنده تا چه حد دستاوردهای غربیان را با شرح و تفصیل فراوان بیان کرده است؛ البته به دلیل کار پر زحمت و نوینی که در نگارش این اثر به کار گرفته شده، باید آن را در ردیف آثار گران‌قدر و کاربردی از این دست جای داد و استفاده کرد.

بخشی از کتاب تاریخ علم 1

انسان اولیه و آتش
زغال چوب و استخوان‌های سوخته‌ی به دست آمده از نواحی متعدد آفریقا نشان می‌دهد که انسان‌ها احتمالاً آتش را از 5/1 میلیون سال پیش و به طور قطع از 400000 سال پیش کنترل کرده و مورد استفاده قرار می‌داده‌اند. در طول 100000 سال اخیر، آتش به طور متداول مورد استفاده قرار می‌گرفته است. توانایی مهار آتش فواید زیادی به همراه آورد، از جمله امکان زندگی در مناطق سردتر و حفاظت درمقابل حیوانات درنده، رژیم غذایی انسان‌ها با خوردن غذای پخته یا کباب شده روی آتش و یا طبخ شده روی خاکستر گرم رو به بهبود رفت. آتش همچنین موجب تمرکز اجتماعی گردید. برخی گروه‌ها از مشعل یا روشن کردن آتش برای رماندن حیوانات به طرف مکان‌هایی که امکان به دام انداختن و یا کشتن آن‌ها وجود داشت، استفاده می‌کردند.

• از دوران باستان تا انقلاب صنعتی
• نویسنده: آدام هارت دیویس
• مترجم: سارا فروغی 
• انتشارات : سبزان