کتاب معرفت شناسی برای دانشجویان روان شناسی | عباسی آغوی

معرفی کتاب معرفت شناسی برای دانشجویان روان شناسی حسین زاده

معرفت شناسی قدمتی بس دیرینه دارد. عمده ترین مباحث این کتاب؛ مانند مسئله امکان معرفت و بررسی ادعاهای شکاکان و نسبیت گرایان، مسئله راه ها و ابزارهای معرفت انسان، مبحث علم ما به جهان خارج و مسئله عقل گرایی یا حس گرایی در عصر یونان باستان مطرح و در عصرهای بعد دنبال شده است.

باوجود اینکه مباحث معرفت شناسی عمدتا قدمتی دیرینه دارند. دیر زمانی نیست که به صورت دانشی مستقل مدون شده اند. نخستین بار جان لاک و لایب نیتس آن را به صورت دانشی مستقل صورت بندی و منظم کردند. پس از آنها اندیشمندان دیگری در فلسفه بدان پرداختند.

اصطلاح Epistemology را در زبان انگلیسی نخستین بار جیمز فردریک فرایر، فیلسوف اسکاتلندی به کار برد.

در فلسفه اسلامی اندیشمندان مسلمان به ویژه ابن سینا فخر رازی، سهروردی، خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالمتالهین شیرازی مسائل معرفت شناسی را بحث کردند؛ ولی نخستین بار علامه طباطبایی آن را به یک حوزه مستقل فلسفی تبدیل کرد. علامه در مقالات دوم تا ششم کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم مباحث معرفت شناسانه بدیعی در فلسفه اسلامی طرح کرد.

از دیدگاه اندیشمنداان مسلمان که هماهنگ با دیگاه فلاسفه قدیم یونان مانند سقراط، افلاطون و ارسطو است؛ دستیابی به معرفت نه تنها امری ممکن بلکه امری محقق است. از این رو براساس رویکرد قدما، وجود واقعیت، امکان معرفت یقینی به آن، وجود خطا و توانایی انسان بر تمییز حقیقت از خطا و صدق از کذب امری بدیهی است.

مشغله اصلی معرفت شناسی این است که در مورد معیار معرفت و ملاک ارزیابی گزاره ها به کاوش ردازد و معیاری را برای تشخیص گزاره های صادق از گزاره های کاذب به دست آورد. در چنین رویکردی، انسان به برخی از امور معرفت دارد و این معرفت یقینی، تردید ناپذیر و زوال ناپذیر است.

کتاب معرفت شناسی برای دانشجویان روان شناسی به قلم محمدمهدی عباسی آغوی و زیر نظر دکتر محمد حسین‌زاده، توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به چاپ رسیده است.

• نویسنده: محمدمهدی عباسی آغوی
• زیر نظر: حجت الاسلام دکتر محمد حسین‌زاده
• انتشارات: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه