بخشی از کتاب مرید راستین اثر اریک هوفر
سرزندگی هر جنبش تودهوار از گرایش پیروان آن به عمل متحد و فداکاری و ایثار حال میشود. وقتی ما موفقیت جنبش را به کیش، تعالیم، تبلیغات، رهبری، بیرحمی و مانند اینها نسبت میدهیم، به چیزی جز ابزارهای وحدت و راههای قابل استفاده برای دمیدن روح فداکاری در میان پیروان، نظر نداریم. شاید درک سرشت جنبشهای تودهوار ناممکن باشد، مگر اینکه تشخیص دهیم دلمشغولی عمدهی آنها پرورش، تکمیل و ابدی کردن وسیلهای برای عمل متحد و ایثار است.
برای آگاهی از فرآیندهایی که به واسطهی آنها چنان وسیلهای شکل میگیرد، باید منطق درونی عمدهی نگرش و عملکردهای ویژهی هر جنبش تودهوار فعال را درک کنیم. جز چند استثنا، هر گروه یا سازمان که به هر دلیلی سعی میکند وحدت به هم فشرده و آمادگی دائم برای فداکاری را ایجاد و حفظ کند، معمولا ویژگیهای عالی و پست، هر دو، را بروز میدهد. از سوی دیگر، وقتی جنبشی تودهوار، انسجام جمعی خود را وامینهد و از منافع فردی به عنوان یک انگیزهی فعالیت مشروع حمایت میکند،
خیلی چیزها از دست میدهد که آن را از سایر انواع سازمانها و تشکیلات متمایز میکند. در زمان صلح و کامیابی، یک ملت دموکرات عبارت است از اجتماعی نهادینه شده متشکل از افراد کمابیش آزاد. از سوی دیگر، ملت در مواقع بحرانی که هستیاش در خطر است و سعی در تقویت اتحاد و دمیدن روح فداکاری در مردم خود دارد، تقریبا همیشه تا اندازهای خصلت یک جنبش تودهوار را به خود میگیرد. همین موضوع، در مورد سازمانهای مذهبی و انقلابی نیز صادق است: این که آنها به جنبش تودهوار فرارویند، کمتر به تعالیم و برنامهای بستگی دارد که در نظر دارند و موعظه میکنند، تا درجهی دلمشغولیشان به امر وحدت و آمادگیشان برای فداکاری.
کتاب مرید راستین اثر اریک هوفر با ترجمهی شهریار خواجیان توسط نشر اختران به چاپ رسیده است.
فهرست
جاذبهی جنبش های تودهوار
نوآیینهای بالقوه
عمل متحد و از خودگذشتگی
آغاز و پایان
- تاملاتی دربارهی سرشت جنبشهای تودهوار
- نویسنده: اریک هوفر
- مترجم: شهریار خواجیان
- انتشارات: اختران