کتاب یادداشت‌های یک دیوانه | نیکلای گوگول

درباره‌ی کتاب یادداشت‌های یک دیوانه

کتاب یادداشت‌های یک دیوانه بر ادبیات روسیه تاثیر بسیاری گذاشته است. گوگول با این داستان آغازگر سبک واقع‌گرایانه شناخته شده است. "یادداشت‌های یک دیوانه" شامل 8 داستان کوتاه است که یکی از داستان‌های معروف آن "شنل" می‌باشد. قهرمان داستان "آکاکی آکا کیویچ" یک کارمند دولت است. او منشی فقیری است که در سنت پترزبورگ زندگی می‌کند و فرسوده بودن شنلش مایه ریشخند و تمسخر همکارانش است.

آکاکی با صرفه‌جویی بسیار بالاخره می‌تواند یک شنل نو برای خود تهیه کند. او برای تهیه پول این شنل زحمات زیادی را متحمل می‌شود. مثلاً شب‌ها چراغ روشن نمی‌کند، چند وعده غذا و بسیاری چیزهای ضروری زندگی را حذف می‌کند تا سرانجام شنل نویی بخرد. اما هنوز از آن شنل بهره‌ای نبرده که آن را می‌دزدند. او بر اثر این اتفاق بیمار می‌شود و از شدت ناراحتی ... .

ارزش این داستان در تحلیل‌های عمیق آن است. درست از لحظه‌ای که قهرمان داستان متوجه پارگی شنل خود می‌‌شود و آن را نزد خیاط می‌‌برد و خیاط نیز به او می‌‌گوید که پارچه آنقدر پوسیده است که جای سوزن زدن ندارد، همه حوادث به طرز جالب توجهی صورت می‌گیرد. تمام این حوادث کاملاً طبیعی بیان شده است. در واقع شنل نوعی کمال مطلوب محسوب می‌شود که وقتی قهرمان داستان آن را به دست می‌آورد، احساس سعادتمندی در او جلوه‌گر می‌گردد. اما دیری نمی‌پاید که این سعادت از او گرفته می‌شود و با سرقت شنل داستان به سمت پایانی ناراحت‌کننده سوق پیدا می‌کند. گوگول حتماً برای این پایان هم دلیلی دارد و آن طرح مسئله‌ای اخلاقی است. این مسئله اخلاقی، مقایسه‌ی بردباری و افتادگی با اخلاق خارج از نزاکت افراد بلندپایه است.

بخشی از کتاب یادداشت‌های یک دیوانه

"امروز غریب‌ترین اتفاق ممکن برایم پیش آمد. صبح خیلی دیر بیدار شدم و وقتی"ماو" کفش‌های واکس زده‌ام را آورد ساعت را پرسیدم. چون جواب داد ساعت از ده هم گذشته، با عجله لباس پوشیدم. راستش اگر می‌دانستم که با آن قیافه عبوس رئیس قسمت‌مان و روبه‌رو خواهم شد، اصلا زحمت رفتن اداره را به خودم نمی‌دادم.

مدتهاست که دائم سرم غر می‌زند:« چه مرگت است، مرد؟ مخت عیب کرده؟ مثل دیوانه‌ها این طرف و آن طرف می‌دوی و نامه‌ها را چنان درهم و برهم می‌نویسی که شیطان هم سر در نمی‌آورد. جمله‌ها را با حروف کوچک شروع می‌کنی و تاریخ و شماره و پیوست هم نمی‌زنی.» پیرمرد وراج لعنتی! حتماً از این که می‌بیند در دفتر آقای مدیر کل می‌نشینم و قلم‌های حضرت اشرف را می‌تراشم، حسودی‌اش می‌شود. خلاصه بگویم که از همان اولش هم اگر احتمال نمی‌دادم که بتوانم حسابدار را گیر بیاورم و کمی مساعده از آن جهود پیر تیغ بزنم، اصلاً پا به اداره نمی‌گذاشتم ..."

درباره‌ی نیکلای گوگول

"‌نیکولای گوگول" نویسنده و بنیانگذار سبک رئالیسم انتقادی در ادبیات روسی است. وی یکی از بزرگ‌ترین طنزپردازان جهان است. گوگول در 1 آوریل 1809 در "اوکراین" به دنیا آمد. او را پدر نثر روسی می‌نامند. "گوگول" بی آن که به پیچیدگی‌های روانی قهرمانانش بپردازد با چند خط ساده، چنان تصویری از آن‌ها ترسیم می‌کند که هیچ نکته پنهان در شخصیتشان نمی‌ماند. از دیگر آثار او می‌توان به "شب‌ها کنار دهکده دیکانکا"، "میرگرود"، "شنل"، "روح‌های مرده" و ... اشاره کرد.

کتاب یادداشت‌های یک دیوانه و هفت قصه دیگر، به قلم نیکلای گوگول و ترجمه‌ی خشایار دیهیمی توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

• و هفت قصه دیگر
• نویسنده: نیکلای گوگول
• مترجم: خشایار دیهیمی
• انتشارات: نی