کتاب شور آزادی

معرفی کتاب شور آزادی 

بنژامن کنستان را پدر لیبرالیسم فرانسه می دانند. این متفکر قرن 18 که کم تر در میان ایرانیان شناخته شده است آرای درخشانی در زمینه ی آزادی، دموکراسی و استبداد دارد. شور آزادی با زبانی فلسفی اما رسا و روشن تلاش دارد تا مفهوم آزادی را برای مخاطب باز کرده و وی را با انواع آن آشنا کند. وی همچنین نظرات متعدد متفکران را درباره ی آزادی مورد مداقه قرار داده و به نقد آراء مونتسکیو و ژان ژاک روسو درباره ی آزادی می پردازد. تدقیق وی در نظرات کانت نیز به دلیل آگاهی درخور او از تفکرات وی شایان توجه است.

کنستان در بخش دیگر کتاب به کانت و آرای وی پرداخته و او را مورد انتقاد قرار داده است که البته نقدهای وی از دید کانت پنهان نمانده و وی به او پاسخ داده است که در کتاب آورده شده است. همچنین در پایان بنژامن کنستان را باید از روشنگران دوره ی خود دانست که مطالعه ی نظراتش درباره ی آزادی در این کتاب برای هر دوره و هر ساختار اجتماعی ضروری به نظر می رسد.

برشی از متن کتاب شور آزادی 

قانون اساسی ما اصل حاکمیت مردم، یعنی برتری اراده ی عموم بر اراده های خاص را اکیدا به رسمیت می شناسد. گرچه روشن است که نمی توان به این اصل اعتراض داشت، اما در روزگار ما برخی بر آن شدند تا اصل حاکمیت مردم را تیره و تار گردانند و به بهانه ی کاربست اراده ی عموم، زیان های بسیاری به بار آورند و به جنایت هایی دست زدند که در ظاهر به استدلال های کسانی توان بخشید که می خواهند خاستگاه دیگری برای اقتدار حکومت تعیین کنند.

اما همه ی این استدلال ها در برابر تعریف ساده ی واژه ی مورد نظر تاب نمی آورند. باری قانون یا باید بیان اراده ی همگان باشد یا بیان اراده ی تنی چند. اما اگر شق دوم را برمی گزینید، باید به این پرسش پاسخ دهید که خاستگاه امتیاز ویژه ای که به این اندک شماران وامی گذارید چیست؟ اگر این خواستگاه را زور بدانید باید به این نکته توجه داشته باشید که چون زور از آن کسی است که آن را به چنگ می آورد پس حق ایجاد نمی کند و هر آینه مشروعیت زور را به رسمیت بشناسید، کم شمارانی که آن را در چنگ دارند، نیز مشروع شمرده می شوند و از این رو هرکس به نوبه ی خود می خواهد بر آن دست یابد اما اگر چنین انگارید که قدرت گروهی اندک شمار را موافقت گروهی همگان تایید کرده است این قدرت تبدیل به اراده ی عموم می گردد.

نویسنده: بنژامن کنستان ترجمه: عبدالوهاب احمدی انتشارات: آگه