کتاب نامه باستان اثر میر جلال‌الدین کزازی (جلد نهم)

درباره‌ی کتاب نامه باستان 9

بدون تردید، دیرینه‌ترین و دل افروزترین متن در ادب پارسی، شاهنامه‌ی فردوسی است و از این روی، بازنویسی‌های مختلفی برای آن به‌وجود آمده، و از این رو ویراستار را در کار ویرایش با رنج و دشواری فراوان رویاروی می‌گرداند. ویرایش متن شاهنامه، آنگاه سخت و رنج‌بار می‌شود و به کاری چالش برانگیز تبدیل می‌شود که بیندیشیم شاهنامه، نه تنها در ایران و در سخن پارسی، بلکه در پهنه‌ی گیتی، بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین شاهکار در ادب پهلوانی و حماسی است و افزون بر آن، اگر ادعا کنیم شاهنامه شالوده‌ی فرهنگ و منش و ادب ایران را در روزگار نو می‌ریزد، گزاف نگفته‌ایم.

شکوه و شگرفی شاهنامه، ارج و ارز بسیار و کارکرد ژرف و پایدار و بی‌همانند آن در فرهنگ و جامعه‌ی ایرانی هرگونه پیوند و برخورد با شاهنامه، به‌ویژه ویرایش متن آن را، کاری حساس و باظرافت گردانیده است؛ کاری که دامنه و بازتاب و قلمرو اثرگذاری آن بسیار فراخ‌تر از مرزهای تنگ پژوهش و تلاش ادبی است و منش و فرهنگ و تاریخ ایران را آماج می‌گیرد؛ حتی می‌توان گفت کاری است که به گونه‌ای راه به ناخودآگاهی تباری ایرانیان می‌برد که بخشی گسترده از آن را این نامه باستان در چندین جلد در خود جای داده و به شرح و تفسیر آن پرداخته است.