کتاب درجه صفر نوشتار | رولان بارت

درباره‌ی کتاب درجه صفر نوشتار

نخستین کتاب رولان بارت، درجه‌ی صفر نوشتار، خیلی زود تأثیری قاطع بر دیدگاه نوین نظریه‌ی ادبی گذاشت. به نظر سرژ دوبروفسکی از نقادان معاصر، مهم‌ترین کتاب‌هایی که در قرن بیستم درباره‌ی ادبیات نوشته شده‌اند، عبارت اند از: ادبیات چیست؟نوشته ی ژان پل سارتر و  درجه‌ی صفر نوشتار اثر رولان بارت.

این دو کتاب پیوندی ناگسستنی و البته از نوع جدلی، با یکدیگر دارند. بارت نمی‌گوید که کتاب خود را به صورت گونه‌ای پاسخ بر نظریه‌ی ادبیات متعهد سارتر نوشته است، اما این مسئله با بررسی تطبیقی این دو کتاب و شرایط نگارش آنها روشن می‌شود.

آثار بارت، و بیش از همه درجه‌ی صفر نوشتار، آثاری پیچیده هستند چنان که برای درک هر سطر از این کتاب دانستن فرازه‌های مهم نظریه‌ی ادبی معاصر ضروری است‌. ترجمه‌های آثار بارت اغلب مقدمه‌هایی دارند که پیش زمینه‌هایی به خوانندگان می‌دهند اما به نظر مترجم فارسی این کتاب، ترجمه‌ی مقدمه‌های دیگران برای خواننده ایرانی کافی نیست، زیرا این پیشگفتارها با درنظر گرفتن پیشداوری‌ها، ذهنیت‌ها و فرهنگ خاص خوانندگان هر زبان نوشته شده‌اند.

از بحث انگیزترین مفاهیم بارت در کتاب درجه صفر نوشتار که به چالش او با نظریه ادبیات متعهد می‌انجامد، مفاهیم درجه‌ی صفر نوشتار و نوشتار سفید است. سوزان سانتا در پیشگفتارش بر ترجمه‌ی انگلیسی درجه‌ی صفر نوشتار، به‌درستی هشدار می‌دهد که دیدگاه‌های بارت را نباید ساده کرد و به ویژه عنوان "درجه‌ی صفر نوشتار" نباید خوانندگان را گمراه کند. به نظر سانتا ساده کردن دیدگاه‌های بارت ممکن است به اشتباه ادبیات را در چهارچوبی غیرارتباطی قرار دهد؛ بویژه اگر توجه بارت را به آثار الن رب گریه در نظر داشته باشیم. سانتا هشدار می‌دهد که درجه‌ی صفر نوشتار را نباید در جهت حل دشوارگی ادبیات به روش رب گریه دانست.

کتاب درجه صفر نوشتار به قلم رولان بارت و ترجمه‌ی شیرین‌دخت دقیقیان توسط انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب درجه صفر نوشتار

اسلوب نوشتار چیست؟

نوشتارهای سیاسی

اسلوب نوشتار و رمان

آیا اسلوب نوشتار شاعرانه وجود دارد؟

پیروزی و شکست نوشتار بورژوازی

صناعت سبک

نوشتار و انقلاب

نوشتار و سکوت

نوشتار و گفتار

آرمانشهر زبان

• نویسنده: رولان بارت
• مترجم: شیرین‌دخت دقیقیان
• انتشارات: هرمس