کتاب ادبیات کودک در ایران اثر محمد دهریزی

درباره‌ی کتاب ادبیات کودک در ایران محمد دهریزی

چاپ های قبلی این کتاب حدود یک دهه به عنوان منبع درسی در دانشگاه‌ها تدریس شده است. در این فاصله، به دلیل مطالعه و تدریس در حوزه‌ی ادبیات کودک، حشر‌ونشر با دانشجویان نکته‌سنج، دریافت نقدها و نظرات مدرسان تیزبین و برخی صاحب‌نظران، نویسنده در پاره‌ای از دیدگاه‌هایش بازنگری انجام داده و بخش‌هایی از کتاب را تغییر داده است. اهم تغییرات در ویرایش جدید به قرار ذیل است:

الف) عنوان سابق کتاب (ادبیات کودکان و نوجوانان ایران) به "ادبیات کودک در ایران" تغییر یافت. ادبیات کودک، اصطلاح و شاخصی است برای تمیز دادن از ادبیات عام. بنابراین اصطلاح ادبیات کودک، نه تنها به معنای ادبیات خردسال، کودک و نوجوان است، بلکه تا حدودی از کژتابی مادرزادی ادبیات کودکان (ادبیات برای کودکان و نوشته هایی که کودکان خلق کرده اند) می کاهد.

ب) منطق تغییر عنوان کتاب را در بند پیشین و سراسر ویراست جدید اعمال شده و به اصطلاحاتی چون شعر کودک، داستان کودک، نمایشنامه‌ی کودک و... تعمیم داده است.

پ) برخی عناوین، تعاریف، اصطلاحات و استدلال‌های علمی با دانش کسب شده، سنجیده و بازنگری شده است.

ت) کتاب با دقت و حوصله‌ی بیشتری بررسی، غلط چاپی و کاستی‌های ویرایشی چاپ پیشین اصلاح شده است.

ث) در مثال‌ها و مصداق‌ها به‌ویژه در بخش نمونه‌ی آثار تجدید نظر شده و نمونه‌ی تازه و شاخص تری گردآوری شده است.

ج) برخی نام‌ها، نشان‌ها و نقل‌قول‌ها را که در ویرایش پیشین سهواً  از قلم افتاده بود، اصلاح و اضافه گردیده است.

بخشی از کتاب ادبیات کودک در ایران محمد دهریزی

2. چهارپاره (دوبیتی پیوسته)

چهارپاره شامل بندهای به هم پیوسته است که وزن و محتوای واحدی دارد. هر بندی دارای چهار مصراع هم وزن است که غالباً مصراع‌های زوج آن، هم‌قافیه‌اند؛ اما هر بند آن قافیه‌ای جدا دارد. هر‌چند شاعران در دهه‌های اخیر تلاش دارند از چنبره‌ی چهارپاره رهایی یابند و سرودن در قالب‌های دیگر به‌خصوص نیمایی را تجربه کنند، اما هم‌چنان چهارپاره قالب رایج شعر کودک است. گرایش بیش از حد شعر کودک به قالب چهارپاره ممکن است به دلایل ذیل باشد:

1. سادگی سرودن شعر در قالب چهارپاره
2. پیوستگی ساختاری بندهای چهارپاره
3. کمک به شعر برای برخورداری از اغنای قافیه
4. گستردگی میدان چهارپاره، برای توصیف، القای مفاهیم و احساسات شاعرانه

کتاب ادبیات کودک در ایران، درسنامه‌ی دانشگاهی، به قلم محمد دهریزی در نشر قو به چاپ رسیده است.

• درسنامه‌ی دانشگاهی
• نویسنده: محمد دهریزی
• انتشارات: قو