کتاب نقش روشنفکر

معرفی کتاب نقش روشنفکر

ادوارد سعید، یکی از جنجال ترین "روشنفکران" معاصر است که دیدگاه هایش، به خصوص درباره ی مسائل خاورمیانه، بحث های زیادی را در میان اندیشمندان، سیاستمداران، و قدرتمندان برانگیخته است. وی "روشنفکر" ی است که می تواند تیره ترین چشم اندازهای بشری را، با آرامشی غالبا مکاشفه آمیز، نور افشاند؛ نوری که نه تنها دو سوی الزامی هر پرسش را به ما می نمایاند، بلکه اغلب به چشم اندازی تبدیل می شود برای دیدن بعد سومی که نااندیشیده مانده است.

شیوه ی زندگی سعید نشانگر نقشی است که خود او برای روشنفکر قائل است. شخصیت و کارهایش از ویژگی هایی برخوردار است که بسیاری از "روشنفکران" ، که مورد انتقاد سخت او نیز هستند، از آنها بی بهره اند: شهامت، استقلال فکری، روح تحقیق و همدردی نسبت به افراد تحت فشار‌. سعید در این کتاب، به مثابه ی یک انسان گرا، معلم، و محقق، به بررسی نقش پیوسته متغیر "روشنفکر" می پردازد.

این کتاب از یک مقدمه و شش فصل تشکیل شده که در عین انسجام موضوعی، هر فصل از استقلالی نسبی برخوردار است. به بیان دیگر، سعید از پس عینک های متفاوتی به مسائل "روشنفکری" نظر می کند که هر یک از اهمیت ویژه ای برخوردار است، و در عین حال نمی توان ارتباط منطقی میان آنها را نادیده گرفت.

او در این سخنرانی ها، درباره ی راه هایی صحبت می کند که از طریق آنها، روشنفکران می توانند بیشتر و بهتر در خدمت جامعه قرار گیرند، جامعه ای که در آن رسانه ها و گروه های فشار، به بهای خواسته های مردم عادی جامعه، با هم مصالحه و سازش کرده اند. پرسش هایی را که سعید در این کتاب مطرح می کند و سعی دارد تا پاسخی برایشان بیابد، از جمله پرسش هایی اند که در دنیای آکادمیک به پرسش های دشوار شهرت دارند، یعنی پرسش هایی که پاسخی قطعی و جهان شمول برایشان وجود ندارند.

به بیان ساده تر، بر خلاف پرسش هایی که در علوم دقیق مطرح می شوند و پاسخ هایشان هم نسبتا دقیق است و می توان آنها را برای اثبات یا رد بارها به بوته ی آزمایش گذاشت، پاسخ هایی که به این پرسش ها داده می شود، نظرهای شخصی افراد به شمار می آیند و راهی برای اثبات یا رد قاطع آنها در دست نیست. ...

• نویسنده: ادوارد سعید
• مترجم: حمید عضدانلو
• انتشارات: نی