کتاب ویتگنشتاین، پوپر و ماجرای سیخ بخاری

کتاب ویتگنشتاین، پوپر و ماجرای سیخ بخاری نوشته ی دیوید ادموندز و جان آیدینو با ترجمه ی حسن کامشاد توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

انجمن علوم اخلاقی کیمبریج _گروه بحث و گفت و گوی هفتگی فلاسفه ی دانشگاهی و دانشجویان فلسفه_ یکی از نشست های متعارف خود را در اکتبر 1946 تشکیل داد. طبق معمول اعضای انجمن در کالج کینگ گرد آمدند. سخنران میهمان آن شب، دکتر کارل پوپر، از لندن می آمد تا خطابه ای به ظاهر بی آزار با عنوان "آیا مسئله ی فلسفی وجود دارد؟" ایراد کند. یکی از حاضران پروفسور لودویگ ویتگنشتاین رئیس هئیت مدیره انجمن بود که بسیاری او را با استعداد ترین فیلسوف زمان خودش می شمردند. برتراند راسل هم آنجا بود که در فلسفه و نیز مبارزات سیاسی چپ شهرت جهانی داشت. این تنها موقعی بود که این سه فیلسوف بزرگ_ راسل، ویتگنشتاین و پوپر_ با هم یک جا بودند. با این حال، هنوز اختلاف هست که آن روز دقیقا چه روی داد. آنچه مسلم است بگو مگوی شدیدی بین پوپر و ویتگنشتاین درباره ی ماهیت اصلی فلسفه است_ یکی می گفت تردید نیست که مسائل فلسفی وجود دارد (پوپر) دیگری می گفت نه اینها صرفا معما است ( ویتگنشتاین). این مشاجره فورا به صورت افسانه ای درآمد. روایتی از حادثه وجود دارد می گوید که پوپر و ویگنشتاین برای به کرسی نشاندن حرف خود سیخ های تفته ی بخاری را به طرف هم نشانه رفتند.

ویتگنشتاین و پوپر بر تلقی ما از تمدن، علم و فرهنگ تاثیر ژرف نهاده اند. هر یک به نوبه ی خود سهم بارزی در مسائل دیرین، مباحثی مانند ما چه می دانیم، دانش خود را چگونه می توانیم پیش ببریم، چه حکومتی لازم داریم، و نیز در معماهای عصر ما، مثلا حدود زبان و معنا، و اینکه در ورای این محدوده، چه قرار دارد، ایفا کرده اند. آنها هر کدام باور داشتند که فلسفه را از خطاهای گذشته اش رهانیده است، و مسئولیت آینده اش را بر دوش می کشد. ویگنشتاین از دید پوپر بزرگترین دشمن فلسفه بود. با این همه داستان سیخ بخاری از شخصیت و عقاید هماوردانش فراتر می رود.

فهرست