کتاب گریز از آزادی - اریک فروم/ فولادوند/ انتشارات مروارید

کتاب گریز از آزادی نوشته ی اریک فروم با ترجمه ی عزت الله فولادوند توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.

اثر حاضر عناصر مخالف با رشد انسان و انسانیت در جهان را مورد بررسی و پرسش قرار می دهد و از آنجا که نخستین شرط تحقق مردمی و برتری آدمی آزادی است، کوشش اصلی آن بر آشکار کردن دشمنان آزادی می باشد. کار اریک فروم در روانشناسی ولی گرایش وی اجتماعی است. وی بر نظریات فروید، هگل و مارکس با چشم موافقت می نگرد ولی از هیچ یک آن ها تبعیت نمی کند. انگیزه ی نگارش این کتاب فشاری است که نیروهای ضد آزادی بر جهان وارد می آورند. غرض از آزادی در این کتاب مفهوم مابعدالطبیعی این لفظ نیست و نویسنده قصد ندارد باب جبر نکته ای بیاموزد. مشکل این نیست در تصمیماتی که گرفته می شود تا چه اندازه به گفته حکما مختار و تا چه حد مجبور باشید؛ فرض بر این است که موجودی با طبیعت کلی آدمی به جهان آمده و در عرصه آن بقا دارد و نکته اینجاست که مفهوم آزادی، به عنوان یکی از بزرگترین غایات زندگی، در نظر آدمی چه بوده و چگونه این تعبیر به بحران دنیای پر خروش امروز منتهی شده است. فروم بر این اعتقاد است که ارزیابی بحران کنونی و چاره یابی بر مخاطراتی که تمدن امروز با آنها رو به روست وابسته به فهم معنای آزادی در نظر آدمی می باشد. وی به دنبال آن است که با اشاره به اهمیت تاریخی و روانی برخی مباحث نشان دهد که تصور انسان از جبر یا اختیار چه آثاری از لحاظ فهم او از آزادی به بار آورده و چگونه به ایجاد یا برافتادن آزادی در اجتماع منجر گشته؛ به عبارتی تکیه ی فروم بر جنبه روانی آزادی می باشد.

مولف با دو دسته از متفکران به مخالفت پرداخته: نخست آن هایی که تحولات بزرگ اجتماعی را صرفا معلول عوامل روانی می دانند، و دوم کسانی که جز به تاثیر نیروهای اقتصادی و سیاسی در دگرگونی جامعه معتقد نیستند. همانطور که گفته شد فروم به اهمیت آدمی می پردازد و انسان را در درجه اول موجودی اجتماعی تلقی می کند و می گوید مسئله اساسی روانشناسی از روابط شخص با دیگران مایه می گیرد. کاری که فروم انجام داده یعنی اعتقاد داشتن به حیثیت آدمی با وجود پلیدی ها، و متعلق دانستن آینده به آزادمردان در این روزگار کم ایمان خدمتی بزرگ است.

کتاب گریز از آزادی نوشته ی اریک فروم با ترجمه ی عزت الله فولادوند توسط نشر مروارید به چاپ رسیده است.

تامین محتوا: تحریریه فروشگاه اینترنتی کتابانه

برشی از متن کتاب

اینجاست که جنبشهایی در درون پدید می آید تا شخص از فردیت خود بگذرد و بر این احساس تنهایی و ناتوانی از طریق غرقه ساختن کامل خویش در دنیای خارج غلبه کند. اما این جنبشها و علایقی که از آنها به وجود می رسند با علایق نخستین که در حین رشد گسسته اند یکی نیستند. همان طور که کودک هرگز نمی تواند جسما به رحم مادر بازگردد، به همان ترتیب نیز محال است بتواند روحا سیر نفوذ را به عقب برد.  کوشش در این امر قهرا کیفیت تسلیم می شود هرگز از میان نمی رود. با آنکه کودک هشیارانه احساس ایمنی و رضایت می کند، اما به طور ناهشیار می فهمد که بهایی برابر آن می پردازد از دست دادن نیرو و تمامیت نفس اوست. بدین ترتیب نتیجه واقعی تسلیم درست نقطه مقابل آن است که انتظار می رفت: تسلیم احساس ناایمنی کودک را افزایش می دهد و، در همان حال، عناد و طغیانی پدید می آورد که چون متوجه همان کسانی است که کودک بدانها قائم و وابسته مانده یا شده، هراس انگیزتر است. اما تسلیم تنها راه پرهیز از تنهایی و نگرانی نیست. راه دیگر، که تنها طریقی است که حاصلی به بار می آورد و نتیجه اش فقط کشمکشی لاینحل نیست، ارتباط خودانگیخته انسان با آدمیان دیگر و طبیعت است: ارتباطی که فرد را با دنیا پیوند می دهد، بدون آنکه فردیت وی را از میان ببرد. این نوع ارتباط، که عالی ترین بیان آن عشق و کار مولد است، در تمامیت و نیروی شخصیت ریشه دارد و بدین سبب، تابع همان حدودی است که رشد نفس بدانها محدود می شود.

فهرست

فصل اول: آیا آزادی مسئله ای روانی است؟ فصل دوم: پیدایش فرد و ابهام مفهوم آزادی فصل سوم: آزادی در دوران رفورم فصل چهارم: انسان نوین و دو راهی آزادی فصل پنجم: مکانیسمهای گریز فصل ششم: روانشناسی نازیسم فصل هفتم: آزادی و دموکراسی

نویسنده: اریک فروم مترجم: عزت الله فولادوند انتشارات: مروارید