کتاب افسانه های کوچک چینی - شاملو

کتاب افسانه های کوچک چینی با ترجمه ی احمد شاملو توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر دربرگیرنده ی افسانه های چینی می باشد که بسیار لذت بخش و شیرین هستند. در ادامه به شرح یکی از آن ها می پردازیم. در افسانه ی "ماهی در مسیل"، شخصیت اصلی حکایت، مردی عالم و فقیر به نام "چوانگ تسه" می باشد. در یکی از روزها، چوانگ، به دلیل فشار ناشی از فقر و وضعیت بد مالی خود، تصمیم می گیرد، نزد مردی ثروتمند برود و مبلغی را از او به عنوان قرض دریافت نماید. خانه ی این مرد ثروتمند کنار شطی بزرگ قرار دارد، که فاصله ی بسیار زیادی با منزل چوانگ دارد؛ بنابراین مرد قصه، عازم سفری طولانی شده، به سوی شط حرکت می کند. هنگامی که به مقصد خود می رسد و مرد مورد نظر را ملاقات می نماید، تقاضای خود را با او در میان می گذارد. مرد ثروتمند پس از شنیدن خواسته ی این عالم فقیر، تقاضایش را می پذیرد اما به او می گوید که باید کمی صبر کند تا زمین های کشاورزی اش به بار بنشینند و سپس محصول فراوانی را به او عرضه کنند تا او بتواند سیصد سکه ی نقره را تقدیم چوانگ نماید. چوانگ تسه، پس از شنیدن این سخنان مرد توانگر، از هوش و ذکاوت خود استفاده کرده، روایتی پر از نکته و مفهوم را برای او شرح می دهد؛ روایتی که به وضعیت کنونی این دو مرد اشاره دارد و پاسخی دندان شکن و زیرکانه را به مرد خسیس ارائه می دهد.

این کتاب مجموعه ای از بیست و یک افسانه ی کوتاه چینی، تحت عناوین "در انتظار خرگوش"، "ماهی در مسیل"، "پسری که به مرگ مادر رضا دهد"، "دیوار فرو ریخته"، "حلزون و ماهیخوار"، "زنجره و آخوندک و گنجشک"، "ماهی نظرکرده"، "اسب گران بها"، "سایه ی کمان"، "راه ها بسیارند"، "روباه و ببر"، "عروسک چوبین و عروسک گلین"، "چه گونه پادشاه اژدهایان"، "نقش اشباح"، "آزادی قمری ها"، "جغد مسافر"، "گمان بد"، "شاهزاده ای که دوستار اژدها بود"، "کور و شل"، "شهرت بد" و "خلق را تقلیدشان"، می باشد که قرن ها پیش از میلاد مسیح، نقل محافل مردم چین بوده، و هم چنان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. افسانه هایی که با کوشش عالمان و مترجمان، وارد فرهنگ های مختلف جهان، از جمله ایران نیز شده است. به طور کلی، هر یک از این افسانه ها، ضمن روایت حکایاتی شیرین و جذاب، دربرگیرنده ی نکاتی آموزنده، هم هستند و نتایجی مهم را به مخاطب ارائه می کنند.

برشی از متن کتاب

سایه ی کمان یکی از امیران چین، روزی دبیر خود را ضیافتی کرد و از خوردنی ها و آشامیدنی ها او را سفره یی سخت رنگین گسترد. مگر به تصادف سایه ی کمانی سرخ رنگ که بر ستون تالار آویخته بود در جام دبیر افتاد. دبیر چنان پنداشت که ماری سرخ در جام او شناور است. با این همه شرط ادب به جای آورد و جام را به لب برد تا میزبان گران مایه شرمساری نبرد. لیکن چندان که به خانه بازگشت دل اش به درد آمد، اشتها فرو گذاشت و تن اش به ناتوانی گرایید. همه کوشش ها بی ثمر ماند و درمان های پزشکان سودی نکرد. امیر از بیماری دبیر خویش خبر یافت، به پرسش حال وی رفت و از چند و چون بیماری اش پرسید. دبیر گفت: - آن روز که در دولت سرای امیر به شراب نشستم، ماری سرخ در جام من بود. من آن مار بخوردم و هم از آن به بستر افتادم. چون امیر به خانه آمد به آزمایش بام و در پرداخت. چون کمان سرخ خویش بر ستون تالار آویخته دید به فراست دریافت که حال بر چه منوال است. پس تخت روان خویش به دنبال دبیر فرستاد. چون دبیر بیامد او را هم در آن جای نخستین بنشاند و جامی شراب در برابرش نهاد. در جام نگریست و هم آن مار را در ته جام بدید. امیر گفت: - بنوش! آن چه در جام توست، بازتاب کمان سرخ من است که آنک بر ستون آویخته است ... آیا هرگز اندیشه نکردی که ماری از کجا به جام شرابی راه تواند یافت؟ دبیر به خانه بازگشت و از رنج بیماری خلاص یافت.   دیوار فرو ریخته توانگری دیوار خانه ی خود را بدید که بر اثر بارانی سیل آسا فرو می ریزد. پسرش رخنه ی دیوار را با او نمود و گفت: - باید این رخنه را به شتاب دربندیم؛ ور نه حرامیان از سیاهی شب سود جسته از این راه به غارت آن چه داریم دست می گشایند. نیز مردی تهی دستان از همسایگان او، چندان که رخنه ی دیوار بدید به سوی او شتافت که: - این رخنه را به شتاب در باید بست، ور نه حرامیان از ظلمت شب سود می جویند و به یغمای تو دست کمی گشایند. و این اتفاق، هم در آن شب رخ داد: مردی از رخنه ی دیوار به خانه درآمد و هر آن چه را که به قیمت سنگین و به وزن سبک بود با خود ببرد. توانگر، در باب آن چه از پسر خویش شنیده بود با دیگران به خودنمایی می پرداخت که: «آری، مرا فرزندی داناست که در پیش گویی وقایع آینده قدرتی شگفت آور دارد!» - حال آن که سخن همایه ی خود را برهان آن می گرفت که سارق خانه، اوست!   پسری که به مرگ مادر رضا دهد ... دو خانواده در یکی خانه مسکن داشتند. خانواده یی که پنجره ی اتاق اش رو به خاوران بود به عطا نشست؛ چرا که مادر در آستانه ی مرگ بود. پسر خانواده بر بالین مادر می گریست اما سخت آشکار بود که اندوهی چندان گران به دل ندارد ...

فهرست

در انتظار خرگوش ماهی در مسیل پسری که به مرگ مادر رضا دهد دیوار فرو ریخته حلزون و ماهیخوار زنجره و آخوندک و گنجشک ماهی نظرکرده اسب گران بها سایه ی کمان راه ها بسیارند روباه و ببر عروسک چوبین و عروسک گلین چه گونه پادشاه اژدهایان نقش اشباح آزادی قمری ها جغد مسافر گمان بد شاهزاده ای که دوستار اژدها بود کور و شل شهرت بد خلق را تقلیدشان

مترجم: احمد شاملو انتشارات: مروارید