کتاب ضد سنت بوو؛ خاطره های بامداد

کتاب ضد سنت بوو؛ خاطره های بامداد اثر مارسل پروست

کتاب "ضد سنت بوو"، اثری ادبی است که در طی آن، "مارسل پروست به نقد و بررسی نظرات "سنت بوو"، مترجم، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی صاحب نام قرن نوزدهم کشور فرانسه، می پردازد. در واقع، داستان تالیف این اثر به پاییز سال 1908 بازمی گردد؛ زمانی که مارسل با هدف نگارش مقاله ای با عنوان ضد سنت بوو، جهت چاپ و انتشار در روزنامه ی "فیگارو"، دست به قلم شد اما همین مقاله، به تالیفی پرحجم و طولانی در قالب سیصد صفحه تبدیل گشت که نویسنده در طی نامه ای خطاب به "آلفرد والت" ادیب و ناشر برجسته ی فرانسوی، شخصا آن را، "رمانی عظیم" معرفی نمود و سپس بدون آن که، کتاب را به پایان برساند، روند تکمیل مطالب مورد نظرش را متوقف ساخت و چاپ کتاب نیز پس از مرگ او، صورت پذیرفت.

پروست، در طی محتوای این اثر، بسیاری از نظرات و ایده های سنت بوو در باب مولفه ها و نحوه ی ارزیابی آثار نویسندگان را مورد انتقاد قرار می دهد؛ زیرا که بر خلاف عقاید سنت بوو که آثار هنرمندان را با در نظر گرفتن شخصیت و زندگی گذشته و شخصی نگارنده ی آن ها، تحلیل می کند، مارسل آثار ادبی را از زندگی نویسندگان کاملا جدا دانسته، انجام چنین ارزیابی ای را بر پایه ی قضاوت هایی غیرصحیح و نادرست تلقی می نماید. وی هم چنین، بر این باور می باشد که رمان جای طرح ایده های ادبی و تحلیل آن ها نیست و با استفاده از بیانی شیوا و روان، ابعاد نظری خود در این باب، را برای مخاطب شرح می دهد. به طور کلی، مخاطب با مطالعه ی این کتاب، در رابطه با شیوه ی هنر نویسندگی و طرز تفکرات و نگرش قابل احترام و هم چنین علاقه مندی ها و خاطرات شخصی و اطرافیان پروست و بسیاری موارد دیگر، مطلع گشته، در نتیجه، به شناخت عمیق تری نسبت به این نویسنده ی بزرگ دست می یابد.

فهرست کتاب ضد سنت بوو؛ خاطره های بامداد اثر مارسل پروست

پیش گفتار خواب ها اتاق ها روزانه ها کنتس مقاله ی فیگارو تیغه ی آفتاب روی بالکن گپی با مامان روش سنت بوو ژرار دو نروال سنت بوو و بودلر سنت بوو و بالزاک بالزاک آقای گرمانت نسل نفرینی نام های هیچ کس بازگشت به گرمانت نتیجه گیری

برشی از متن کتاب ضد سنت بوو؛ خاطره های بامداد اثر مارسل پروست

فصل هشتم روش سنت بوو در وضعیتی هستم، یا به عبارت دیگر، حس می کنم در شرایطی قرار گرفته ام که می ترسم مبادا آن چیزهایی که بسیار میل داشتم گفته شود – یا دست کم در غیاب چنین چیزهایی، اگر وضعیت حساس، که در حکم ورشکستگی استعداد است، مرا از گفتن آن چیزها باز می داشت، حرف های بعدی مان را، در قیاس با آن شکل آرمانی مقدس و والا، چندان ارزشمند ندانستیم، و البته که آن ها را در نهایت هیچ جای دیگر هم ندیدم و می توانیم تصور کنیم که اگر ما آن چیزها را نگوییم آن ها ناگفته خواهد ماند و نیز در می یابیم که با این حال آن ها درون بخش نه چندان عمیق ذهن ما هستند، - طوری شود که نتوانم به یک باره همه ی آن ها را بگویم. دیگر کسی خود را نگهبان رازهای روشنفکرانه قلمداد نمی کند، چون هر لحظه ممکن است شخص از میان برود و آن رازها را نیز با خود به گور ببرد. و حال می خواهم نیروی لختی تنبلی درون را با اطاعت از این فرمان زیبای مسیح در انجیل یوحنا شکست دهم: «تا هوا هنوز روشن است کار کنید.» به نظرم می رسد که من باید درباره ی سنت بوو و بیش از آن درباره ی [کار] او تا درباره ی [شخص] خود او، چیزهایی بگویم و شاید توفیق یابم بگویم که، از نظر من، کار ایشان به عنوان منتقد و نیز نویسنده، در زمینه ی نقش نقادی و نیز مفهوم هنر چه نقایصی داشته است، این ها موضوعاتی است که من اغلب درباره شان اندیشیده ام. در این میان، با حرف زدن از او، همان کاری را خواهم کرد که خود وی اغلب می کند یعنی فرصت را مغتنم خواهم دانست تا از برخی اشکال زندگی بگویم، نیز می توانم چند کلمه درباره ی برخی از معاصران او بگویم، کسانی که من هم درباره ی آن ها حرف هایی برای گفتن دارم. و سپس، وقتی نقد خود را درباره ی دیگران اظهار کردم، سنت بوو را یک سره رها خواهم کرد و می کوشم بگویم که هنر از نظر من چیست، اگر بتوانم ... «سنت بوو تمایزها را به وفور مطرح می کند و در این باره مشتاقانه موشکافی می کند تا ظریف ترین جزئیات را هم از قلم نیندازد. او حکایت های متعددی را تعریف می کند تا نظرگاه های متعددی را مطرح کند. دغدغه ی او فرد و ویژگی های اوست و در کنار این پژوهش موشکافانه از نوعی قاعده ی آرمانی زیباشناختی می گوید و به کمک آن نتیجه ای می گیرد و ما را هم وادار می کند که نتیجه ی مشابهی بگیریم.» این جملات ستایش آمیز در تعریف روش سنت بوو را من از مقاله ی آقای پل بورژه ذکر کردم، چون تعریفی کوتاه و ستایشی به اندازه بود. اما می توانستم بیست منتقد دیگر را هم شاهد مثال بیاورم. ذکر تاریخ طبیعی اذهان، مدد گرفتن از زندگی نامه ی افراد، جست و جو در تاریخچه ی زندگی خانواده ی اشخاص، همه ی خصائل فردی وی، خردورزی موجود در آثار و نوشته های شخص و شناخت سرشت نبوغ او: این ها را همگان به عنوان نوآوری های ...

نویسنده: مارسل پروست مترجم: احمد پرهیزی انتشارات: مروارید