کتاب مرجع شناسی ادبی و روش تحقیق - عباس ماهیار

کتاب مرجع شناسی ادبی و روش تحقیق نوشته ی عباس ماهیار توسط نشر قطره به چاپ رسیده است.

کلیه ی کتب و آثار ارزشمند و تاریخی ادبی، جلوه گر نوع فرهنگ، اخلاقیات، تفکرات و هم چنین هماهنگ با اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه ی مربوط به خود می باشند که مهم ترین و قابل توجه ترین میراث به جای مانده از گذشتگان هستند. لازمه ی آشنایی و شناخت هر چه بیش تر این تالیفات، مطالعه، تحلیل و تفحص می باشد. "عباس ماهیار" استاد دانشگاه، خاقانی ‌شناس و پژوهشگر ادبی، معتقد است که باید به این میراث عظیم، از نو نگریست و به گونه ای دقیق، ظرایف و جزئیات را مورد بررسی قرار داد. وی، در همین راستا، با بهره گیری از دانش و علم و تخصص خویش و هم چنین نتایج مطالعات و پژوهش های شخصی، به نگارش این کتاب پرداخته و در طی محتوای مطالب آن، با بیانی ساده، صریح و روان، انواع ابزارها و رهنمودهای مورد نیاز و ضروری در این حیطه را جهت بهره مندی جوانان، دانشجویان و دیگر علاقه مندان به آثار ادبی شرح می دهد. به طور کلی، "کتاب مرجع شناسی ادبی و روش تحقیق"، جلد سوم از "مجموعه ی فنون و مفاهیم ادبی" است که برای یاری مخاطب جهت درک و برقراری ارتباط صحیح با میراث ادبی، تدوین شده است. این اثر، می تواند به عنوان منبعی درسی و یا کمک درسی نیز توسط دانشجویان و اساتید دانشگاه ها مورد استفاده قرار گرفته و آن ها را در مسیر فراگیری یا تعلیم ادبیات یاری برساند.

فهرست

یادداشت مجموعه پیش گفتار فصل اول: کلیات فصل دوم: روش تحقیق فصل سوم: کتاب های مرجع و منابع و مآخذ دیگر بهره ی یکم: منابع راهنما گفتار یکم: کتاب شناسی ها گفتار دوم: فهرست ها گفتار سوم: نشریات ادواری گفتار چهارم: معجم ها گفتار پنجم: کتاب ای راهنمای ویژه بهره ی دوم: علوم ادبی (علوم مربوط به زبان) گفتار یکم: لغت نامه ها گفتار دوم: دایرۀ المعارف ها دایرۀ المعارف نویسی در ایران منابع مربوط به رده بندی علوم منابع حاوی اطلاعات عمومی گفتار سوم: کتب امثال و حکم گفتار چهارم: منابع زبان و زبان شناسی گفتار پنجم: منابع ارزیابی علوم ادبی بخش نخست: نقد ادبی بخش دوم: سبک شناسی بخش سوم: تاریخ ادبیات و تذکرۀ شاعران بخش چهارم: منابع علوم بلاغی و فنون ادبی بخش پنجم: تحقیقات معاصران بخش ششم: ادبیات معاصر بهره ی سوم: منابع علوم دینی گفتار اول: منابع علوم قرآنی گفتار دوم: منابع معتبر حدیث گفتار سوم: منابع معتبر تفسیر گفتار چهارم: منابع معتبر کلام و کتب ملل و نحل گفتار پنجم: تصوف و منابع آن بهره ی چهارم: منابع علوم تاریخی گفتار اول: کتاب سیره و تراجم دانشمندان گفتار دوم: منابع علم رجال گفتار سوم: منابع تاریخ و جغرافیا بهره ی پنجم: منابع علوم اوایل گفتار اول: منابع فلسفه و منطق گفتار دوم: منابع دانش پزشکی و دارو شناسی گفتار سوم: منابع هیات و نجوم و علوم ریاضی فهرست ها

برشی از متن کتاب

فصل اول کلیات نیاز به مراجعه در تحقیق برای هر دانشجو یا هر پژوهش گری در هنگام مطالعه ی کتابی بارها اتفاق افتاده است که با نکته یا نکته های مشکل مواجه شده است که نتوانسته است برای آن ها جواب های مناسب و قانع کننده بیابد. در این حال احیانا در حاشیه ی کتاب مورد مطالعه نشانه ی پرسشی گذاشته و یا آن نکته ی مبهم را یادداشت کرده و بر آن بوده است که با مطرح ساختن مشکل خود با دوستان یا استادان خود و یا محققان دیگر و یا با مراجعه به کتاب خانه ها پاسخ شایسته ای برای آن پیدا کند. پیدا شدن سوال در ذهن مطالعه کننده و اقدام کردن برای یافتن جواب آن نخستین گام برای حرکت به سوی مرجع پاسخ گو و اثبات کننده ی نیاز به مرجع تحقیق است. با اندک تامل می بینیم که منابع و مراجع می تواند متعدد و متنوع باشد. متخصصان آگاه و بصیر و دقیق و کتاب هائی که با دقت های لازم علمی تالیف شده است و میکرو فیلم ها و دیگر وسایل سمعی و بصری و امروزه رایانه ها «کامپیوترها» هر یک به نحوی می تواند عصای دست پژوهشگر باشد و او را به سوی هدفش راهنمایی کند با توجه به امکانات موجود، از میان این منابع متعدد امکان و احتمال دسترسی به کتاب و کتاب خانه بیش از منابع دیگر است. بنابراین لازم است که در بادی امر دانشجویان با کتاب و کتاب خانه آشنایی بیش تری پیدا کنند. که بهترین هم نشین آدمی در این روزگار است. اطلاعاتی درباره ی کتاب و کتاب خانه تعریف کتاب: «کتاب عبارتست از وجود عینی مادی که از مجموعه ای از برگ های معمولا کاغذی به رنگ معمولا سفید یا روشن که روی آن ها مطالبی نوشته و یا چاپ شده و در یک طرف به نام «عطف» به یک دیگر متصل شده اند، تشکیل می شود و دارای پوشش یا جلدی است معمولا شمیزی یا مقوایی یا گاه چرمی یا پارچه ای یا احیانا ساخته شده با مواد دیگر». اجزای سازنده ی ظاهر کتاب اجزای سازنده ی ظاهر کتاب به طور خلاصه عبارت است از: روی جلد و پشت جلد و عطف کتاب و قطع آن. روی جلد: پوشش بیرونی کتاب را جلد کتاب می گویند و نخستین سطح بیرونی آن را روی جلد می نامند در روی جلد کتاب معمولا نام کتاب و نام مولف و گاه نام ناشر و به ندرت بعضی جزئیات دیگر نوشته می شود. پشت جلد: آخرین قسمت از سطح جلد کتاب را اصطلاحا پشت جلد می گویند در پشت جلد کتاب معمولا چیزی نوشته نمی شود ولی به ندرت بهای کتاب و یا چیزهای دیگر در پشت کتاب به چاپ می رسد. عطف کتاب: آن قسمت از کتاب را که میان روی جلد و پشت جلد کتاب واقع می شود و ضخامت کتاب را نشان می دهد عطف کتاب می گویند. معمولا برای آسان تر پیدا کردن کتاب از قفسه ی کتاب خانه، برخی از مشخصات کتاب مانند نام کتاب و نام مولف و نشان ناشر را در عطف درج می کنند ...

• (فنون و مفاهیم ادبی - 3)
• نویسنده: دکتر عباس ماهیار
• انتشارات: قطره