کتاب استاد پترزبورگ

معرفی کتاب استاد پترزبورگ اثر کوتسی

شخصیت اصلی داستان، "فیودور میخایلوویچ"، مردی میان سال، جاافتاده، با شانه های خمیده، پیشانی بلند و ابروهای پرپشت، است که از دین مسیحیت پیروی می کند. "پاول آلکساندروویچ"، مردی جوان و پر رمز و راز، فرزند خوانده ی میخالوویچ می باشد که در اتاقی استیجاری واقع در خیابان "اسوچنوی"، شماره ی 63 زندگی می کند. در یکی از رورزها، پسر جوان، به طرز مشکوک و ابهام برانگیزی از ارتفاعی بلند به سوی زمین سقوط کرده و جانش را از دست می دهد. این واقعه، فیودور را در غمی بزرگ فرو برده و علاوه بر وارد ساختن ضربه ی روحی شدید، او را به بررسی و پژوهش در مورد اصل ماجرا ترغیب می کند. از همین روی شهر و منزل خود را ترک کرده و به سوی محل اقامت سابق فرزند خوانده اش حرکت می کند. پاول در زمان حیات خویش، یکی از اتاق های منزل قدیمی و زهوار در رفته ی "آنا سرگیونا کالنکینا"، را اجاره کرده بود. آنا، زنی جوان با چشمانی سیاه است که همراه با دختر خردسالش، "ماتریونا"، زندگی ساده ای را پشت سر گذاشته و در امور مستاجرانش که معمولا دانشجو، کارگر و یا کارمند هستند، هیچ دخالتی نمی کند. مرگ پاول، این زن و فرزندش را نیز متعجب و ناراحت ساخته و آن ها را با مشکلات فراوانی  رو به رو می سازد. دیدار فیودور و خانم آنا، آغازگر اتفاقات و ماجراهایی پر فراز و نشیب گشته و داستانی مهیج، را خلق می کند.

برشی از متن کتاب استاد پترزبورگ اثر کوتسی

اکتبر 1869. درشکه ای به آرامی از خیابانی در حوالی میدان سنایا و بازار دست فروشان پترزبورگ می گذرد. درشکه چی روبروی ساختمان استیجاری بلندی افسار اسب را می کشد. مسافر با تردید ساختمان را ورانداز می کند و می پرسد: «مطمئنید همین جاست؟» «همان آدرسی است که خودتان گفتید. خیابان اسوچنوی، شماره ی 63.» مسافر پیاده می شود. مردی است ریشو و جاافتاده، با شانه های خمید، پیشانی بلند، ابروهای پرپشتی که به او حالتی خودخواه و به خود مشغول می بخشد. کت و شلوار تیره و کم و بیش از مد افتاده ای به تن دارد. به درشکه چی می گوید: «منتظرم بمانید.» خانه های قدیمی تر محله، در پس نماهای از ریخت افتاده و پوسته پوسته شده شان، هنوز اندکی از شکوه خود را حفظ کرده اند، گرچه حالا دیگر بیش تر شان به اتاق های کرایه ای کارمندان، دانشجویان و کارگران بدل شده اند. در فاصله ی بین این این خانه ها و گهگاه چسبیده به آن ها، خانه های چوبی زهوار در رفته ی دو و گاه حتی سه طبقه ای بر پا شده اند که آلونک ها و اتاق های شان محل سکونت مفلوک ترین اهالی محله است. شماره ی 63 یکی از همین ساختمان های قدیمی تر محله است که سازه های چوبی از هر دو سو آن را در بر گرفته اند. در واقع، تیر و تخته ها و شمع بندهای این سازه ها ساختمان را به محاصره ی خود درآورده اند و انگار گلویش را فشرده اند. پرنده ها در فضای خالی میان این تیر و تخته ها لانه کرده و نمای ساختمان را از فضولات خود بی نصیب نگذاشته اند. چند بچه از این تیر و تخته ها بالا می روند، از آن جا به سمت آب چاله های خیابان سنگ پرت می کنند و بعد به سرعت پایین می آیند و به سراغ سنگ های شان می روند. با دیدن غریبه، دست از بازی می کشند و کنجکاوانه او را نگاه می کنند. سه تای شان پسرند و چهارمی که بزرگ تر از بقیه می نماید و به نظر می رسد سردسته شان باشد، دختری است با موهای روشن و چشمانی سیاه و گیرا. مرد با صدایی بلند می پرسد: «عصر بخیر، شما می دانید خانم آنا سرگیونا کالنکینا کجا زندگی می کنند؟» پسرها بر و بر او را نگاه می کنند و پاسخی نمی دهند. دختر پس از درنگی کوتاه سنگ هایش را زمین می اندازد و می گوید: «همراهم بیایید.» از همان پاگرد راه پله می شود دید که طبقه ی سوم خیابان 63 هزار تویی از اتاق های به هم پیوسته است. از راهرویی چنگک شکل و تاریک که بوی کلم و گوشت آب پز در آن پیچیده می گذرند، همچنین از کنار توالتی که درش باز است. بعد دختر دری خاکستری رنگ را هل می دهد و پا به آپارتمان می گذارد. اتاقی است طویل و با سقفی کوتاه که نور گیرش تک پنجره ای است در ارتفاعی کم و بیش بلند. پرده ی ضخیم گلدوزی شده ای، آویخته از طولانی ترین دیوار اتاق، بر تاریکی آن جا می افزاید. زنی سیاه پوش به استقبال او از جا برمی خیزد. سی و چند ساله است. چشمانی سیاه و ابروان خوش تراشش به دختر می ماند ...

نویسنده: جی. ام. کوتسی مترجم: محمدرضا ترک تتاری انتشارات: ماهی