کتاب ساسانیان - وستا سرخوش کرتیس

کتاب ساسانیان اثر وستا سرخوش کرتیس و سارا استوارت و ترجمه ی کاظم فیروزمند توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این جلد صورت جلسات دو سمپوزیوم است و با ظهور سلسله ی ساسانی و سلطنت اردشیر اول آغاز می شود. این عصر در تاریخ ایران دوره ی فوق العاده پرباری است زیرا در فرمانروایی نخستین پادشاهان ساسانی است که شاهد ظهور دولت ایران و شکل گیری یک دین متمرکز هستیم. این پدیده را نویسندگان مقاله ها در رشته های مختلف بررسی می کنند. آنچه اینجا می بینیم شرح جامع وجوه گوناگون پادشاهی، دین و جامعه از دیدگاه خبرگان سکه شناسی، لغت شناسی، تاریخ، تاریخ هنر و باستان شناسی است. مقاله های راجع به اوایل دوره ی ساسانی ویژگی های دولت ساسانی را در سال های شکل گیری اش مورد بحث قرار می دهند و از جمله توجه دارند که چگونه تمرکز قدرت و دین در سکه ها و هنر و معماری جلوه گر می شود. مقاله های راجع به اواخر عصر ساسانی جنبه های زبان، اقتصاد، دین و توسعه ی نظامی و همین طور شواهد به دست آمده از بلخ را بررسی می کنند. پدیده ی مهمی که پژوهشگران درباره ی ایران پیش از اسلام عمدتا نادیده گرفته اند گذار از روایت شفاهی به روایت مکتوب در دوره ی ساسانی است. این تحول پیامدهای پر دامنه ای در نحوه ی انتقال تاریخ ایران، ماهیت و مقصود تاریخ مکتوب، و توانایی فرمانروایان و دین یاران در متمرکز کردن و انتقال دادن دانش است.

فهرست

مقدمه 1 شاپور اول چقدر دیندار بود؟ 2 نخستین سکه های ساسانی 3 شکل گیری و ایدئولوژی دولت ساسانی 4 پادشاهی در اوایل دوره ی ساسانی 5 تصویر و هویت: هنر ساسانیان نخستین 6 ساسانیان در شرق 6 دین در اواخر دوره ی ساسانی 8 دولت و جامعه در ایران اواخر دوره ی ساسانیان 10 جامعه ی ساسانی پسین کتاب نامه نمایه

برشی از متن کتاب

شکل گیری و ایدئولوژی دولت ساسانی از روی شواهد باستان شناختی دیتریش هوف (انستیتوی باستان شناسی آلمان، برلین) شکل گیری دولت ساسانی و دستاوردهای بنیان گذار آن، اردشیر پاپکان، جزو محبوب ترین موضوع های تاریخ نگاری شرقی، یا دقیق تر، ادبیات تاریخی – افسانه ای ایران اواخر دوران باستان و دوره ی میانه است. دشواری های تعیین این که در میان این منابع کدام ها گزارش تاریخی قابل اعتماد و کدام ها روایت افسانه ای، بر ساخته یا افزوده ی وقایع نویسان متاخر است، برای همه روشن است و فقط در مورد اردشیر هم نیست. منابع تاریخی موثق تر اما کمتر صریحی همچون سکه وجود دارد که، به جز توالی زمانی، می تواند اطلاعات شمایل نگاری زیادی نیز فراهم سازد. چند کتیبه ی ساسانی در صخره ها و بناها البته ارزش بسیاری دارند، مانند نقش برجسته های روی سنگ و کنده کاری های دیگر، که همه نوعی نگرش وسیع تر اما اغلب قابل بحث، به خصوص درباره ی تاریخ و فرهنگ اوایل ساسانیان، به دست می دهند. در مورد سرآغاز سیاسی اردشیر پاپکان، ما از این امکان نادر برخورداریم که گزارش های ادبی و دیگر اسناد از اوایل کار او را با آن بقایای باستان شناختی محک بزنیم که اقدانات عمرانی و ساخت و ساز او در دشت فیروزآباد فعلی در فارس به جا نهاده است. به کمک طرح های معماری و ساخت و ساز دولتی که عموما ایدئولوژی مادی و معنوی حکومت را به صورتی بسیار موثق عرضه می کنند، این آثار می تواند تطبیق و تصحیح و تکمیل گزارش های ادبی از رویدادهای تاریخی را ممکن سازند و چه بسا درکی از گرایش های اهداف سیاسی اردشیر و آرای وی درباره ی سلطنت و زمینه ی هستی شناختی اش فراهم آورند.      

مولفان: وستا سرخوش کرتیس - سارا استوارت مترجم: کاظم فیروزمند انتشارات: مرکز