کتاب سقراط

معرفی کتاب سقراط

این کتاب از مجموعه کتاب های شخصیت های تأثیرگذار بوده و به شرح زندگی سقراط، یونانی جویای حقیقت در عهد باستان می پردازد. در سال 1180 قبل از میلاد پس از جنگ تروا و فروپاشی اقتصادی، یونان با تأسیس دولت، شهرهای مستقل و پایه گذاری بازی های المپیک، دچار تحول شد و در این زمان از نظر سیاسی، فرهنگی و ساخت و ساز شهرها به بالاترین پیشرفت ها رسید. در سال 460 قبل از میلاد یونان به اوج پیشرفت در علوم پزشکی و صنعت، معماری، ظهور شاعران حماسی و نمایش نویسی و اجرای آن ها در بهترین سطوح رسیده بود.

سقراط در سال 469 قبل از میلاد در منطقه آلوپکه در آتن و از پدری سنگ تراش و مادری ماما، در اوج پیشرفت این کشور به دنیا آمد و در طی یک مراسم سنتی مخصوص آن زمان پدرش او را به طور رسمی به فرزندی پذیرفت و در یک سالگی اش او را به انجمن آبا و اجدادی خانواده معرفی کرد تا سنت های اجتماعی شهر را به او بیاموزد.

در زمان تولد او تقریبا پنجاه سال از سواد آموزی همگانی در آتن می گذشت و زمانی که او به مدرسه رفت، سواد را از بردگان معلم پیشه یاد گرفت و در انجام ورزش های پهلوانی و قهرمانی مهارت یافت. او در 18 سالگی رسما به عنوان شهروند آتنی پذیرفته شد و از امتیازات و وظایف خاص در دولت شهر آتن برخوردار گردید و پس از مرگ پدرش به عنوان سرپرست قانونی مادرش انتخاب شد. او در این زمان به بحث درباره ی فلسفه ی طبیعی و آموختن از متفکران برجسته ی زمان خود از طریق پرسش و پاسخ شد. تأثیرگذارترین فرد در زندگی او کاهن معبدی بود که او را با حکمت و فلسفه ی عشق آشنا کرد و راه را برای جستن حقیقت بر او گشود.

او معتقد بود هر آنچه به ذهنش خطور می کند از دایمون وجودی او است و او را راهنمایی می کند. او جنگجوی ماهری بود و بارها در جنگ های مختلف حضور داشت که از مهم ترینشان می توان به جنگ پلوپونزی اشاره کرد. او از حدود چهل سالگی به بعد با اندیشیدن و گوش دادن به صدای دایمون وجودش و با سوالات از فلاسفه و اساتید یونانی تمام دانسته های آن ها را به چالش کشید و از آن جایی که برای بحث و آموزش جوانان پولی دریافت نمی کرد، طرفداران زیادی داشت.

او از مردم درباره ی رفتارها و باورهایشان سوال می پرسید و باورهای ضد و نقیص آنها را با دقت برملا می کرد. او همین روال را برای رهبران سیاسی و نویسندگان، شاعران و صنعت گران پیش گرفت و تعدادی از همین بزرگان و دولت مردان با او دشمن شده و او را برای محاکمه به دادگاه کشاندند. از شاگردان او می توان افلاطون و کزنفون را نام برد که هر دو کتاب هایی درباره سقراط نوشته اند و دیدگاه او را نسبت به روح و برتری آن از دیدگاه سقراط بیان کرده اند.

کتاب علاوه بر شرح حال سقراط، شرح و حال یونان باستان و مردمانش و سبک زندگی آن ها، عقاید و سنت ها، جنگ ها و کشور گشایی ها و مواردی دیگر را شرح داده است. کتاب مصور بوده و تصاویر مربوط به آثار باستانی، کاخ ها و مجسمه ها و نقاشی های مربوط به آن دوران می باشد.

برشی از متن کتاب سقراط

تولد فلسفه خورشید هر روز از این سوی آسمان به آن سو حرکت می کرد. هر عصر این گلوله ی آتش غروب می کرد و ستاره ها، پراکنده در میان تاریکی، ظاهر می شدند. هر شب که می گذشت، شکل ماه تغیر می کرد. حشره ها می خزیدند و پرواز می کردند، گل ها و درختان از دانه های کوچک می رُستند و زنان می زاییدند. سقراط مطمئنا در کودکی مشتاق بود بفهمد که چگونه عالم و همه چیز های آن بوجود آمده اند. او می خواست بداند چرا جهان این گونه است.

برای یافتن جواب این سوالات، سقراط نیازمند آموزگارانی دانا بود. آتن در روزگار جوانی و بزرگسالی سقراط پر از مردمانی بود که به آنچه علم طبیعی یا فلسفه ی طبیعی نامیده می شد مشغول بودند. بسیاری از این مردمان اهل آتن بودند. برخی دیگر متفکران جدیدی بودند که در جای دیگری به دنیا آمده بودند اما به دلیل شهرتی که آتن به عنوان مرکز فرهنگی داشت به این شهر آمده بودند.

این فیلسوفان طبیعی نظریه های خود را برای توضیح نحوه ی عمل جهان خارج طرح می کردند: جهان خارج از چه چیز هایی تشکیل شده است، پدیدار های طبیعی چگونه عمل می کند و چگونه هر جز متناسب و هماهنگ با دیگر اجزاست؟ برخی از آنان سخنرانی های عمومی می کردند. همچنین، کلاس های منظمی برای کسانی که توانایی پرداخت شهریه داشتند تدارک می دیدند. سقراط در خانواده ای نه چندان ثروتمند به دنیا آمده بود و از این رو بخت کمی برای فراگیری آموزش رسمی داشت.

اما با کنجکاوی شدیدی که در وجودش بود جذب تعالیم بسیاری از متفکران برجسته ی آن زمان شد. همچنان که بزرگتر می شد شروع کرد به پرسیدن از این متفکران و فرا گرفتن جزئیات نظریاتشان تا آن جا که می توانست. یکی از مشهور ترین این متفکران آناکساگوراس بود. نخستین آشنایی سقراط با او زمانی اتفاق افتاد که صدای کسی را که در حال خواندن نوشته های آناکساگوراس بود شنید و طومار آن نوشته را برای خود خرید. سقراط از پیش در مورد نجوم و هندسه بسیار می دانست.

اطلاعاتی هم در مورد موسیقی و شعر داشت. او از آناکساگوراس و دیگران مفاهیم جدید علم طبیعی رایج در آتن را فراگرفت. بنا بر نظر افلاطون، شاگرد سقراط، یکی از تاثیر گذار ترین الگو های او کاهنه ای یونانی به نام دیوتیما از اهالی مانتینئا بود که سقراط زمانی که حدود سی سال داشت با او آشنا شد. به گفته افلاطون، دیوتیما حکمت عشق را به سقراط انتقال داد.

نویسنده: پاملا دل مترجم: جهان افروز معماریان انتشارات: ققنوس