کتاب شیمی پایه 1؛ سومدال | دیانی

معرفی کتاب شیمی پایه 1 ( مفاهیم، کابردها، مسائل )

دانستن شیمی تقریباً برای همه مفید است. شیمی در اطراف ما و در تمام اوقات در جریان می باشد و در اهمیت آن تردیدی نیست. بخش اصلی تلاش ما برای ساختن مواد جدیدی که زندگی را راحت تر و ایمن تر می کند، یافتن منابع جدید انرژی فراوان و بدون آلودگی و هم چنین پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری هایی که سلامتی و منابع غذایی ما را تهدید می کنند، به شیمی مربوط می شود. حتی اگر در شغل آینده ی هر فرد به کارگیری روزانه ی شیمی ضروری نباشد، دانستن آن تأثیر زیادی بر زندگی او خواهد داشت.

کتاب پیش رو صدها مثال حل شده دارد که روش تفکر سامانمند لازم برای حل مسائل شیمی را نشان می دهد. این مثال ها همواره بر درک مفاهیم تکیه دارند و نمی کوشند یک راه حل حفظی را به مخاطب القاء کنند. برای تشویق دانشجو  به استفاده از روش های علمی، طراحی آزمایش و تعبیر نتایج آزمایشی، بخش هایی موسوم به "شیمی در عمل" تدارک دیده شده است. این فعالیت ها می توانند برای درک عملی مفاهیم طرح شده به کار برده شوند. "مسائل تحلیلی" بخشی در آخر مسائل می باشد که در آن سئوال های عمیق تری مطرح شده اند. درک این سؤال ها و حل شان، مستلزم تحلیل مفاهیم و به کارگیری آن ها است.

کتاب " شیمی پایه 1 " در بیست و یک فصل به تألیف درآمده است: 

1- شیمی- مقدمه  

2- ماده  

3- مبانی شیمی- عنصر، اتم و یون  

4- نام گذاری

5- اندازه گیری

6- ترکیب بندی شیمیایی  

7- واکنش های شیمیایی- مقدمه  

8- واکنش در محلول های آبی  

9- کمیات شیمیایی  

10- انرژی  

11- مدل نوین اتم

12- پیوند شیمیایی

13- گاز

14- مایع و جامد  

15- محلول

16- اسید و باز  

17- تعادل

18- واکنشهای اکسایش – کاهش و الکتروشیمی

19- پرتوزایی و انرژی هسته ای

20- شیمی آلی  

21- زیست شیمی

برشی از متن کتاب شیمی پایه 1 ( مفاهیم، کابردها، مسائل )

فصل اول: مقدمه یکی از داغ ترین زمینه های علوم شیمیایی، شیمی محیط زیست است. در این علم به مطالعه ی مشکلات زیست محیطی و یافتن راه های ابتکاری برای حل آن ها پرداخته می شود. برای مثال به سراغ " بارت اکلاند " می رویم که در زمینه ی شیمی جو، برای شرکت رادیان تگزاس کار می کند. علاقه ی بارت به علوم زیست محیطی از دو درس شیمی محیط زیست و دو درس در بومشناسی، هنگام طی کردن دوره کارشناسی در دانشگاه، جلب شد. طبیعت چند رشته ای مسائل زیست محیطی باعث شد که بارت از همان موقع به چند زمینه ی دیگر نیز توجه کند. علاقه مند شدن بارت به محیط زیست چند علت داشت: امکان تعریف و حل مسائل پژوهشی، کار همزمان بر روی چند پروژه ی مختلف؛ درگیر بودن در کارهای مطالعاتی، میدانی و آزمایشگاهی؛ سفر کردن و فرصت انجام کارهایی که بر روی زندگی انسان ها اثر مثبت دارد.

فصل دوم: ماده ماده چیزی که تمام کیهان را تشکیل می دهد دو ویژگی دارد: جرم دارد و فضا اشغال می کند. ماده به صورت های مختلفی دیده می شود: ستاره، هوایی که تنفس می کنیم، بنزینی که در خودرو می ریزیم، صندلی هایی که روی آن ها می نشینیم، مرغی که برای نهار خوردیم، بافت های مغزمان که امکان خواندن و درک جملات را فراهم می کند و غیره. وقتی به جهان ماکروسکوپی اطراف می نگریم، از تنوع ماده شگفت زده می شویم. با توجه به این چهره های متعدد و متفاوت به سختی می توان باور کرد که تمام مواد از تعدادی ذره ی بنیادی کوچک تشکیل شده اند. این که واحدهای بنیادی تشکیل دهنده ی کیک به واحدهای بنیادی تشکیل دهنده ی هوا بسیار شبیه اند، جای تعجب دارد.

فصل سوم: مبانی شیمی: عنصر، اتم، ویون عناصر شیمیایی برای زندگی روزمره ی همه ی ما بسیار مهم هستند. مقدار بعضی از عناصر در بدن ما بسیار اندک است، ولی همین مقدار کم بر سلامتی و رفتار ما اثر عظیمی دارند. " لیتیم " توانست برای اشخاص دچار افسرد‌گی هیجانی اثری معجزه آسا داشته باشد و میزان کبالت اثر مهمی با رفتار تندخویانه دارد. از زمان های دور انسان از تغییرات شیمیایی استفاده می کرده است. فراوری سنگ معدن برای استخراج فلز، چه برای ساخت ابزار، و مومیایی کردن دو کاربرد شیمی است که قدمت آن به 1000 سال قبل از میلاد می رسد. یونانی ها اولین کسانی بودند که کوشیدند علت تغییرات شیمیایی را توضیح دهند. حدود 400 ق. م فرضیه ای ارائه شد که می گفت تمام مواد از چهار ماده ی بنیادی تشکیل شده است: آتش، خاک، آب و هوا.

فصل چهارم: نامگذاری هنگامی که شیمی علم نوپایی بود، نام گذاری مواد مرکب هیچ سامانی نداشت. نام هایی مثل قند سرب، زاج سبز، تیزاب، کات کبود، شیر منیزی و گاز خنده آور به آن دوره تعلق دارند. این ها را نام های متداول می خوانیم. با گسترش دانش شیمی معلوم شد که استفاده از این نام ها علمی نیست. اکنون بیش از چهار میلیون ماده مرکب شناخته شده است. راه حل این مشکل ابداع سامانه ای برای نام گذاری مواد مرکب است، نام هایی که بتواند چیزی در مورد ترکیب ماده به ما بگویند. با یاد گرفتن این سامانه می توانید نام ترکیب را از روی فرمول آن بگویید. برعکس، اگر نام ماده داده شود می توانید فرمول آن را بیابید.

فصل پنجم: اندازه گیری بعضی مشاهدات کیفی هستند ( مثلاً این ماده جامد و زرد رنگ است ) و بعضی مشاهدات کمّی ( جرم این ماده g3/ 4 است ). مشاهده ی کمّی را اندازه گیری می نامند. برای معنی دار بودن اندازه گیری هم عدد لازم است و هم یکا. یکا مقیاس به کار برده شده برای اندازه گیری را نشان می دهد.

(مفاهیــم، کاربــردها، مــسائل) مؤلفان: استیون سومدال - سوزان سومدال - دانلد دی کوسته مترجم: محمود دیانی انتشارات: نص