کتاب دانش نامه ی آب و هوا

معرفی کتاب دانش نامه ی آب و هوا 

از آن جایی که زمین دائما در حال حرکت به دور خورشید است و موقعیت مکانی آن تغییر می کند، آب و هوایی گوناگون در سراسر زمین به چشم می خورد. دانش نامه ی فوق راهنماییست کامل و جامع که در هشت فصل با عناوین هوا چیست، آب و هوا چیست، فصل ها، هوای وحشی، بلایای آب و هوایی، پیش بینی وضع هوا، نیروی هوا، ما و هوا برای نوجوانان و جوانان تالیف شده است.هر فصل نیز به زیر گروه های دیگری تقسیم می شود. به عنوان مثال در فصل اول بعد از تعریفی که راجع به هوا و تاثیرات آن بر روی زندگی انسان ها صحبت می کند، موضوعاتی چون تغییرات ناگهانی هوا، انرژی خورشیدی، لایه های اتمسفر، انواع ابرها و نحوه ی تشکیل آن ها، چرخه ی آب، چگونگی تشکیل تگرگ، برف، شبنم، مه، رنگین کمان و ... مورد بررسی قرار می گیرد.

در بخش دوم نیز مخاطب می آموزد که هوای گرم یا سرد چگونه پدید می آید و زاویه ی تابش نور خورشید چه تاثیری روی به وجود آمدن هر یک از آن ها دارد و آب و هواهای مختلف ( قطبی، معتدل، حاره ای، مدیترانه ای، بیابانی) مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین روی نقشه ی جهان آب و هوای هر منطقه با رنگی خاص نشان داده شده است. در بخش فصل ها همان طور که از نامش بر می آید اطلاعاتی در مورد فصول مختلف سال و چگونگی به وجود آمدن فصل ها و ویژگی های آب و هوایی هر یک از آن ها ارائه می شود. علاوه بر این چرخه ی زندگی برخی حیوانات در فصل های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال می خوانیم که چرا پرندگان در زمستان کوچ می کنند و خرس های قطبی به خوابی طولانی می روند. بخش چهارم و پنجم به چگونگی تشکیل رعد و برق، سیل ها، آتش سوزی های طبیعی که در جنگل های وسیع رخ می دهد، کولاک ها، توفان ماسه، توفندها (توفانی مخرب و قدرتمند با بادهایی چرخان)، زلزله، خشکسالی و ... می پردازند.

در هر یک از آن ها نمونه هایی که در سراسر جهان به وقوع پیوسته معرفی شده اند؛ مثل توفند کاترینا که به دلیل خسارات وارده و حدود 1850 کشته ای که در چندین ایالت آمریکا بر جای گذاشت، آن را مرگ بارترین توفند در 75 سال اخیر می دانند. در فصل بعدی مخاطب می آموزد که هواشناسان چگونه و با چه ابزارهایی تغییرات آب و هوا را پیش بینی می کنند. همچنین در جدولی علائم استاندارد مورد استفاده در هواشناسی معرفی می شود و بچه ها می آموزند که هر یک از علائم به چه معناست.

در بخش های پایانی نیز به ترتیب بحث فرسایش سنگ ها و مناطق مختلف بر اثر تغییرات آب و هوا، تاثیراتی که نیروی خورشیدی روی آب و هوای مناطق گوناگون دارد، مهاجرت هایی که انسان ها در سال های مختلف به دلیل شرایط آب و هوایی انجام داده اند و تاثیراتی که هوا بر روی سلامت انسان ها، زندگی و فعالیت های روزمره ی آن ها دارد و دلایل گرم شدن کره زمین مورد بررسی قرار گرفته اند. علاوه بر تمام این اطلاعات، در هرصفحه کادرهای رنگی با عنوان "آیا می دانستید؟" و "شگفت انگیز" وجود دارد که دانستنی های بسیار جالب و آموزنده ای در آن ها به چشم می خورد.

برشی از متن کتاب

چرا آسمان آبی است؟ ممکن است نور خورشید سفید به نظر برسد، اما در واقع این نور، ترکیبی از هفت طیف رنگ است: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، ارغوانی و بنفش. هنگامی که نور خورشید از تروپوسفر عبور می کند، اشعه های نور منعکس شده از درون گازها و غبار موجود در هوا می گذرند و پخش می شوند. در یک روز آفتابی، آسمان آبی به نظر می رسد، زیرا رنگ آبی بیش از دیگر رنگ های موجود در نور خورشید پراکنده می شود. شگفت انگیز نور خورشید از بیش از هفت رنگ تشکیل شده، اما این رنگ ها شناخته شده تر از بقیه اند. به هر حال، از هر هزار نفر فقط یک نفر می تواند رنگ ارغوانی را ببیند که آبی تیره ای بین آبی و بنفش است.

ناهمواری های سطح زمین سطح سیاره ی زمین بسیار متغیر است، از دشت های هموار و قله های بلند تا اقیانوس های وسیع و بدون خشکی. این ناهمواری ها بر آب و هوا تاثیر می گذارند. به عنوان مثال: مناطق کوهستانی معمولا سردتر از مناطق ساحلی اند. دو قطب جدا از هم جنوبگان یک قاره ای سنگی است که از یخ هایی به ضخامت حدود 4.5 کیلومتر پوشیده شده است. این قاره سرزمینی مرتفع و بسیار سرد است. شمالگان ورقه ای عظیم از یخ دریایی است که روی اقیانوس منجمد شمالی شناورند. در زمستان، آب دریا کندتر از خشکی ها سرد می شود و به همین جهت، اجازه نمی دهد دمای هوا به اندازه ی جنوبگان سرد شود. آب و هوای متغیر آب و هوای جهان همواره به گونه ای که امروزه هست، نبوده و طی میلیون ها سال به کندی تغییر یافته است.

در گذشته، تغییر آب و هوا بر اثر وقایع طبیعی بوده، اما امروز ممکن است این تغییرات ناشی از آلودگی ایجاد شده توسط انسان باشد ... فصل ها چگونه تغییر می کنند؟ محور کره ی زمین با زاویه ی 23.5 درجه به طرف خورشید متمایل است. این یعنی بخش های مختلف سیاره ی زمین در زمان های متفاوت سال به خورشید نزدیک ترند. به عنوان مثال نیم کره ی شمالی از ماه مارس (فروردین) تا اوت (مرداد) به خورشید نزدیک تر است و فصل های بهار و تابستان را دارد. شگفت انگیز "غبار الماس" نام نوعی ابر است که به سطح زمین می آید و یخ می زند.

بخار آب به طور مستقیم به بلورهای خیلی ریز تبدیل می شود که در مقابل نور خورشید مثل الماس می درخشد. آیا می دانستید؟ زمانی که حیانات به خواب زمستانی می روند، ضربان قلب و تحرکات شان کم می شود و دمای بدن شان افت می کند. دمای بدن یک سنجاب تا دو درجه ی سانتیگراد کاهش می یابد. در مقابل دمای بدن خرس تا حدود 31 درجه ی ساتیگراد پایین می اید و دانشمندان می گویند خرس ها در این دما واقعا خواب زمستانی ندارند. فصل های خاص برخی از رویدادهای مرتبط با آب و هوا به طور منظم در هر سال رخ می دهند که به عنوان فصل ها شناخته می شوند. در نقاطی خاص، وقتی هوا گرم و خشک است. در مناطق جنگلی وقتی آتش سوزی طبیعی رخ می دهد. در برخی مناطق هم توفان های سهمگین از سمت اقیانوس به خشکی می آیند که به آن ها توفند می گویند، این توفندها، بادهای مخرب و باران همراه دارند.        

• کتاب های فندق
• نویسنده: لوئیز اسپیلزبری
• مترجم: سیاوش شایان - نازیلا بهمنی
• انتشارات: افق