کتاب مادر کافی - جی. ا. فراست

کتاب مادر کافی اثر جی. اُ. فراست با ترجمه دکتر مهبد ابراهیمی در انتشارات زوار به چاپ رسیده است.

سنین کودکی، از لحاظ توجه و مراقبت والدین سنین بسیار مهمی برای کودک و برای پدر و مادر قلمداد می‌شود چراکه در این دوران است که شخصیت کودک کم‌کم شکل گرفته و با رشد سریع خود نیازهای بی‌شماری دارد که اغلب آن‌ها وابسته به توجه والدینش می‌باشند. این مرحله از زندگی کودک نقش پررنگ‌تری از مادر را خواهان بوده تا این دوره طلایی را هم‌چنان زیبا و درخشنده حفظ کند. سال‌های اولیه‌زندگی فرد که در طی آن نوزادی و کودکی خود را سپری می‌کند، سرشار از اتفاقات ناب و جذابی هم‌چون شیر خوردن، دندان درآوردن، توانایی غذا خوردن؛ لباس پوشیدن، کنترل ادرار و مدفوع و... بوده که هر زنی تمایل به حس کردن این روزها را دارد اما آنچه مهم‌تر از این احساسات محسوب می‌شوند؛ این است که چطور می‌توان این روزها را تبدیل به روزهای آرامش‌بخش و لذت‌بخشی نمود تا بدون دلهره، استرس و حتی ناراحتی و پرخاش‌گری طی شوند و خاطره‌ساز گردند؟ اساس کار را مادری شامل می‌شود که خود قبل از تمام این‌ها آموزش‌هایی دیده باشد، تسلط بر خود را آموخته باشد و آماده‌پذیرش نقش بزرگ مادری شده باشد. در این کتاب می‌آموزیم که چطور می‌توان چنین مادری بود. هم‌چنان که از نام کتاب برمی‌آید این مادر خوب، «مادر کافی» است. مادر کافی جدای از مادر کامل در نظر گرفته شده است؛ زیرا مادر کامل خود را و تمام لذات خود را وقف کودکش نموده و همه نوع از خودگذشتگی برای او می‌کند و از خود و یا شاید از همسر خود غافل است؛ صرف این‌که کودکی را داشته و مسؤولیتی بر دوشش است. مادر کافی ضمن این‌که به کودک خود به نحو احسن رسیدگی می‌نماید اما از توجه به خود و همسر و نیز اطرافیانش غافل نبوده و ازاین‌روست که مادر خوبی می‌شود. مادر کافی نمی‌تواند فرزندی لوس و وابسته بار آورد و در عین حال نیز کودکش در کنار او می‌آموزد که مهر و عاطفه را چطور ابراز کند و چگونه پاسخ این گونه الطاف را دهد. در این کتاب ضمن بیان مراحل رشدکودک، راه و روش مادر کافی بودن آموخته شده است؛ یعنی چطور بتوان برای یک کودک روال و قوانین را مطرح کرد تا به آن عمل کرده و پای‌بند آن باشد؛ چگونه لباس پوشاندن و چگونه نظافت کردن کودک را می‌آموزد. آموزش چطور آموزش دادن برای توالت رفتن کودک رامطرح کرده و این‌که کودک از چه روش‌هایی بهترین تغذیه را داشته باشد یا به چه صورت مهارت‌ها و رفتارهای اجتماعی را می‌توان به او آموخت از دیگر مطالبی هستند که نویسنده در این اثر به آن‌ها پرداخته و اطلاعات نابی در اختیار مخاطبان می‌نهد. مادر در این اثر می‌آموزد که چطور می‌توان برای کودک خردسالش زمان خواب در نظر گرفت و یا اوقات فراغتش را چگونه بگذراند وتعریف جامعی از وقت شخصی برای او داشته باشد. به طور کلی می‌توان این اثر را یکی از آثاری برشمرد که حرف‌های ناب و تازه‌ای برای والدین دارد و به‌رغم توصیه‌های گاهاً آشنا اما راه‌کارهای مفیدی را هم در خود جای داده است و با بیانی ساده و روان مخاطب را به خود می‌خواند.

فهرست

دیباچه مقدمه روش‌های اصولی مراحل رشد برقراری روال معین و تعیین قوانین تعیین حد و حدود و خط قرمزها روش‌های مشکل گشا لباس پوشاندن، شست‌وشو و نظافت آموزش توالت رفتن (کنترل دفع) تغذیه کودک رفتارها و مهارت‌های اجتماعی زمان خواب وقت شخصی و اوقات فراغت نمایه

برشی از متن کتاب

خاطر داشته باشید؛ گاهی شیرخواران - اغلب پس از شش ماهگی - به سراغ وسایل منزل می‌روند. برای مثال فنجان را از روی میز برمی‌دارند؛ البته نه برای اینکه شما را اذیت کنند و یا حرفتان را نادیده بگیرند و یا از روی شیطنت به این کار بپردازند؛ بلکه به دلیل توانایی انجام آن کار و عدم وجود هرگونه مانعی، به این کار دست می‌زنند. در نظر بگیرید؛ در این سن، شغل و وظیفه فرزندتان این است که دنیا را کشف کند بنابراین می‌توانید به او بگویید: «بیا ببینم تو فنجان چیه؟» و و در فرصتی مناسب آن را پنهان کنید و بگویید: « اِ، پس کجا رفت؟» در ضمن آگاه باشید که شما نمی‌توانید به کودک 10 ماهه خود رعایت انضباط و حرف شنوی را بیاموزید و از انجام برخی کارها باز دارید. در این موارد با لحنی آرام و قاطع به او «نه» بگویید و هشدار دهید چه کاری را نباید  انجام دهد یا به چه چیزی نباید دست بزند حتی می‌توانید علت را هم برایش توضیح دهید برای مثال بگویید: «چون خیلی داغه!». اگرچه او معنای توضیح شما را به خوبی درک نمی‌کند اما به لحن صدایتان توجه و به رفتارتان هنگام توضیح دادن، عادت می‌کند و این نکته‌ای است که در آینده بسیار حائز اهمیت خواهد بود. کودکان تا پیش از دوسالگی، کلمات و توضیح‌های والدین را درک نمی‌کنند و ولی از همان ابتدا پیام‌های غیرکلامی آنان - حالت چهره، لحن صحبت، بلندی یا آرامی صدا، نوع نگاه، حرکات خاص مثل حرکت انگشت و یا وقتی که از بالا به آنها نگاه می‌کنند - را دریافت کرده و درک خواهند کرد. برای مثال بچه‌ها به آسانی متوجه می‌شوند که شما کاملاً جدی هستید … شش تا 18 ماهگی از بسیاری لحاظ دورانی پر نشاط و در برخی جنبه‌ها دوره آزمون و خطاست کودک شما می‌خواهد هر چیزی را - بدون استثنا - کشف و هر کاری را تجربه کند. بنابراین باید بتوانید حرکت بعدی او را پیش‌بینی کنید و به عبارتی باید حتی پشت سرتان هم چشم داشته باشید بهتر است؛ در این دوره وقتی فرزندتان بیدار است؛ کمتر به انجام امور منزل برسید و بیشتر به وی  رسیدگی نمایید. زیرا از یک‌سو بچه به تنهایی نمی‌تواند بسیاری از کارها را انجام دهد و از سوی دیگر خیلی زود کسل و خسته می‌شود پس در این دوران، تنها گذاشتن کودک در اتاق یا پارک بازی به همراه اسباب بازی‌هایش، صحیح نیست مگر اینکه بخواهید او را برای مدت خیلی کوتاهی تنها بگذارید و در این فرصت اندک، به کاری ضروری بپردازید. وقتی عصبانی هستید و یا از گریه‌های کودک کلافه شده‌اید، اورا در پارک بازی یا تختش قرار ندهید زیرا بدین ترتیب پارک بازی یا تختخواب برایش یادآور خاطره‌ای تلخ خواهد بود.

نویسنده: جی. ا. فراست مترجم: مهبد ابراهیمی انتشارت: زوار