
محصولات مرتبط
درباره کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)
مجموعه کتابهای تاریخ ایران کمبریج، در هفت جلد با موضوعات مختلف همچون: 1- سرزمین ایران، 2- دورههای مادی و هخامنشی، 3- از سلوکیان تا فروپاشی دولت سامانیان، از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان 4- از فروپاشی دولت ساسانیان تا آمدن سلجوقیان، 5- از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، 6- دوران تیموری و صفویه و 7- از نادرشاه تا جمهوری اسلامی نگاشته و به چاپ رسیده است. جلد اول این مجموعه با عنوان «سرزمین ایران»، پیش از آنکه بحثی تاریخی را بیان داشته باشد؛ مباحثی مانند جغرافیای طبیعی، زمینشناسی، اقلیم، خاک، آب، توزیع جمعیتی، معادن و... را در بر دارد، که تماماً در زمینهی جغرافیا بوده و دلیل بیان مطالب این چنینی، پرداختن به ایران و تاریخ آن از جنبهی کاملاً علمی است؛ ضمن اینکه تاریخ سیاسی- اجتماعی را تا حدّ زیادی مرهون همین موقعیت جغرافیایی و وابسته به آن برمیشمرند و از اینرو است که یک جلد کامل به این مباحث اختصاص داده شده است.
به اعتقاد نگارندگان این مجموعه، جلد اول، مبنای شش جلد دیگر است و مخاطبان الزاماً در حین مطالعهی سایر جلدها، باید به آن مراجعه داشته باشند تا برای هر حادثهای یک توجیه جغرافیایی را مدّ نظر قرار دهند. نگارش و چاپ این کتاب که در دههی 1960 اتفاق افتاده است، گذشته از دیدگاهها و نقدهایی که بر آن از جانب دیدگاه ایرانی وارد است، اما به دلیل کمبود بضاعت ایران در آن برهه، بر تدوین و نگارش چنین اثری، میتواند موهبتی بزرگ محسوب شود چراکه ویژگیهای علمی و طبیعی حاکم بر این سرزمین را به طور کاملاً علمی به شرح و تفسیر نشسته است و میتواند اساس کاری شود که عالمان و ایراندوستان به پربارتر نمودن و کامل کردنش همت گمارند. در این جلد از کتاب، اطلاعات کاملی از جغرافیای طبیعی، جغرافیای سیاسی در اختیار مخاطبان نهاده شده که نگارشش، قطعاً ارادهای قوی را طالب بوده است.
علاوه بر مطالب علمی و مستند، نویسندگان، از تحقیقات میدانی نیز در جای جای این اثر بهره بردهاند که از این میان میتوان به موضوع «استفاده از منابع آب در شمال شرق کشور» اشاره نمود. البته باید توجه داشت، به دلیل اختلاف دیدگاهی که در نگاه اندیشهمندان و نگارندگان اروپایی در رابطه با ایران و گذشتهی آن با نگاه و دیدگاه ایرانی- اسلامی ممکن است برخی مطالب و مباحث به مذاقمان خوش نیاید اما با در نظر داشتن این تفاوت دیدگاه و سعی در کاهش این اختلاف نظرها میتوان تا حد زیادی این مجموعه کتابها را مورد استفاده قرار داد؛ چنانکه مطالب آن در بخشهایی مانند زمینشناسی، خاک، آب، پوشش گیاهی، پستانداران و... بسیار مفید و مورد استفاده است.
برشی از متن کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)
بر حسب جغرافیای طبیعی، ایران بخش وسیعی از یک منطقهی گستردهی کوهستانی در غرب را در بر گرفته است که از آسیای صغیر شرقی و قفقاز تا جلگههای پنجاب امتداد مییابد. برخی از نگارندگان از کل این اراضی مرتفع به عنوان فلات ایران سخن راندهاند؛ علیرغم این واقعیت که این فلات به لحاظ سیاسی بخش وسیعی از افغانستان و قسمت بزرگی از قلمرو غرب پاکستان را در برمیگیرد. علاوه بر این، برخی نویسندگان امریکایی و انگلیسی اصطلاح «فلات» را به طریق کلی و برای کل تودهی اراضی مرتفع به کار بردهاند؛ در صورتی که جغرافیدانان آلمانی و فرانسوی- خاصه درواُ، بوبک و شارلو (همچنان که بعداً در همین جلد اشاره خواهد شد)- مایلاند تا این اصطلاح را برای حوزههای مرکزی در داخل ایران به کار برند، و از همین رو، از حلقهای از اراضی مرتفع احاطه کننده، به عنوان یک منطقهی مشخص و تا حدی کوهستانی مجزا سخن میرانند.
از دیدگاه نگارندهی حاضر زمینهای وجود ندارد که بتوان اشاره به فلات ایران را به گونهای تعمیم داد که اراضی مرتفع افغانستان و غرب پاکستان را هم شامل شود. به سبب استنباطهای سیاسی، این اصطلاح شدیداً اغوا کننده است و هیچ وحدت طبیعی روشنی نیز در داخل حوزهی وسیعتری، که بدان اشاره رفت، وجود ندارد. در واقع، وجود رشته کوههایی که گرچه باریک و بیتأثیرند، اما معالوصف شالودهی منطقاً دقیقی برای تقسیمبندی به حساب میآیند. بنابراین میتوانیم با قوت، با تعابیر و اصطلاحات کاملاً طبیعی، از یک منطقهی مرتفع ایرانی سخن بگوییم که با واحد سیاسی موجود نیز مطابقت دقیق داشته باشد. هر نوع اقتباس ناشی از یک استفادهی ریختنگارانهی دقیق از اصطلاح «فلات»، بدون توجه به تقسیمات ملی، هم تردید برانگیز است و هم زمانی که آن را در مقابل وضع نامساعد سیاسی قرار دهیم، حاصلی جزئی خواهد داشت.
بنابراین، استفاده از عبارت «فلات ایرانی» در طول باقی این جلد به منطقهی مرتفعی، که بالفعل و به لحاظ قلمرو در درون مرزهای فعلی ایران قرار دارد، محدود و منحصر میشود. موضوع «فلات»- چه عموماً شامل حلقهی احاطه کنندهی کوهستانی شود و چه منظور از آن منحصراً حلقهی احاطه کنندهی کوهستانی باشد- موضوع بس دشوارتری است. به نظر میرسد رویکرد منطقی آن باشد که در زمینهی خاص روشنگری کنیم، حال چه نگارنده به حوضههای داخلی اشاره داشته و چه نداشته باشد، یعنی رویکردی که در صورت امکان بدان متوسل خواهیم شد و اگرچه یک تعریف و بیان واحد، شسته رفتهتر است، با توجه به اختلاف میان مقالهدهندگان در این جلد، ارائهی تبیینی دقیق از آنچه منظور نظرمان است، ضروری مینماید.
فهرست
- قسمت اول- سرزمین بخش اول- جغرافیای طبیعی: از دبلیو. بی. فیشر، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام بخش دوم- زمینشناسی: از جی. وی. هریسون، دانشگاه آکسفورد بخش سوم- زمین ریختشناسی: از کی. شارلو، استاد فقید جغرافیا، دانشگاه ماربورک بخش چهارم- منشأ گذرگاههای کوهستانی زاگرس: از تی. ام. ابرلندر، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی بخش پنجم- اقلیم: از م. ح. گنجی، مدیر کل سازمان هواشناسی ایران و استاد دانشگاه تهران بخش ششم- خاک: از ام. ال. دوان، بخش تحولات آب و زمین، سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو)، رم؛ و جی. فاموری، مدیر مؤسسه خاک، وزارت کشاورزی ایران بخش هفتم- آبنگاری: از تی. ام. ابرلندر، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی بخش هشتم- پوشش گیاهی: از اچ. بوبک، استاد جغرافیا، دانشگاه وین بخش نهم- پستانداران: از ایکس. دو میزون، مؤسسه سلطنتی علوم طبیعی بلژیک، بروکسل بخش دهم- تحلیل جغرافیای جانوری، فون سوسمار ایران، از اس. سی. اندرسون، بخش دوزیستان و خزندگان، کالیفرنیا، آکادمی علوم سانفرانسیسکو بخش یازدهم- پرنده شناسی: از اس. جرویس رید، اداره خارجی، لندن
- قسمت دوم- قوم بخش دوازدهم- انسان اولیه در ایران: از ای. ساندرلند، دانشگاه دورهام بخش سیزدهم- جغرافیای اسکان: از ایکس. دوپلانول، استاد جغرافیا، دانشگاه نانسی یادداشتهای مربوط به منابع: از جودیت ای. براون، مرکز مطالعات آسیای جنوبی، دانشگاه کمبریج بخش چهاردهم- جمعیت: از ج. بهنام، مؤسسه تحقیقات اجتماعی، تهران
- قسمت سوم- حیات اقتصادی بخش پانزدهم- کانیها: از جی. وی. هریسون، دانشگاه آکسفورد بخش شانزدهم- فعالیتهای صنعتی: از ای. ملامید، استاد جغرافیا، دانشگاه نیویورک بخش هفدهم- ارتباطات، حمل و نقل، تجارت و خدمات: از ای. ملامید، استاد جغرافیا، دانشگاه نیویورک بخش هجدهم- کشاورزی: از اچ. بون جونز، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام بخش نوزدهم- بهرهبرداری آب در شمال شرق ایران: از دی. جی. فلاور، دانشگاه آلبرتا بخش بیستم- روستانشینی، چادر نشینی و انسانشناسی اجتماعی ایران: از ای. ساندرلند، دانشگاه دورهام بخش بیست و یکم- اصلاحات ارضی در ایران: از کی. اس. مک لچلن، انجمن مطالعات شرقی و افریقایی، دانشگاه لندن
- قسمت چهارم- نتیجهگیری بخش بیست و دوم- هویت ایران: از دبلیو. بی. فیشر، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام جدول تبدیل واحدهای اندازهگیری آلبوم تصاویر کتابشناسی نمایه
(قسمت اول: سرزمین ایران - قسمت دوم: مردم ایران) ویراستار: ویلیام بین فیشر مترجم: تیمور قادری انتشارات: مهتاب
مشخصات
- نویسنده ویلیام بین فیشر
- مترجم تیمور قادری
- نوع جلد جلد سخت (گالینگور)
- قطع وزیری
- نوبت چاپ 1
- سال انتشار 1403
- تعداد صفحه 510
- انتشارات مهتاب
نظرات کاربران درباره کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)
دیدگاه کاربران