کتاب تاریخ حدیث | مدیر شانه چی

درباره کتاب تاریخ حدیت 

می‌دانیم که در صدر اسلام دانش اسلامی منحصر به متن قرآنی و سخنان رسول اکرم بوده و حتی بعدها که علوم زبان و ادبیات (لغت، صرف و نحو، معانی و بیان، بدیع و عروض) ، سیره ، تاریخ ، تفسیر، قرائت، فقه و اصول پدید آمد، همه و همه با حدیث توام بوده است؛ زیرا قرائت قرآن به سلسله سند به پیغمبر می‌پیوست و تفسیر چیزی جز منقولاتی روایی نبود. فقه یا علم به احکام عملی  اسلام( جز معدودی از احکام که در قرآن مجید آمده است) نیز در سنت بیان شده بود و در مواردی که درباره‌ی یکی از احکام مستحدثه حدیثی وجود نداشت به اجماع یا رای ( قیاس و استحسان) متوسل می‌شدند.

آنچه شایسته است به کوتاهی از آن یاد شود تاثیر حدیث در ادبیات فارسی است که از دیر باز در نظم و نثر دری وارد شده و ادب را مایه و سخن را ملاحت بخشیده و در نتیجه بر وسعت نطاق زبان فارسی افزوده است؛ یعنی یا به عنوان شاهد به یاری  زبان فارسی آمده است یا اینکه به صورت حماسه‌های مذهبی یا مناظرات دینی و سیره‌ها و سوگواری‌های منظوم از احادیث بهره گرفته و شرح احادیث، عنوان سخن برخی از شاعران پارسی زبان قرار گرفته است.

برشی از متن کتاب تاریخ حدیت 

اهتمام مسلمین در امر حدیث و مخصوصا رواج و تداول نقل شفاهی حدیث در آغاز سده‌ی نخستین موجب شد که اصحاب پیغمبر و تابعین و اتباع برای جلوگیری از دستبرد در میراث نبوی، احادیثی را که هنگام تدوین یا تحدیث، از مصدر نبوت فاصله یافته بود‌‌‌‌‌ با اسناد و ذکر نم وسایط نقل کنند و به دیگران نیز توصیه نمایند که سلسله‌ی اسناد را هنگام نقل و املا حدیث بازگو کنند. چنان که از علی (ع) روایت شده است که می‌فرمود" اذا حدثتم بحدیث فاسندوه الی الذی حدثکم" این سیره در ادوار بعد بین تمام فرق اسلامی و من جمله امامیه نیز شمول داشته و دارد. حال که این وسایط که سلسله‌ی سند حدیث نامیده می‌شوند، در وثاقت و صحت نقل مختلف است و چه بسا کسانی به عللی احادیثی از پیغمبر و امامان جعل  کرده و در مجالس به نقل آن پرداخه‌اند و به این لحاظ هرچه بر زمان می‌گذشت شناسایی و اطلاع بر حال سلسله‌ی راویان و ناقلان احادیث مشکل‌تر می‌شد.

• مولف: کاظم مدیر شانه چی
• انتشارات: سمت