کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم | جمعی از نویسندگان

درباره‌ی کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم نشر معارف

کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم از نشر معارف در مورد این کتاب آسمانی این چنین بیان می‌دارد که قرآن کتاب هدایت انسان‌ها در همه‌ی اعصار است؛ پهنه‌ی زمین و گستره‌ی زمان حوزه‌ی نورافشانی این خورشید همیشه تابان است. قرآن به مثابه‌ی قانون اساسی اسلام، برای هدایت فردی و اجتماعی انسان و رساندن او به بلندای سعادت و زندگی توأم با عزت و سرافرازی بر پیامبر رحمت نازل گشت.

طبق فرمایش امام علی (ع) که در مورد قرآن این چنین می‌فرمایند: هم نشین قرآن همواره با دو توفیق همراست: یکی زیادت در هدایت و دیگری نقصان در گمراهی. نیاز انسان به قرآن معطوف به مکان و زمان خاصی نیست و در دنیای امروزه نیاز به این کتاب آسمانی در بین بشر بیشتر احساس می‌شود.

یکی از اقدامات شایسته و قابل تقدیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیته برنامه ریزی دروس معارف اسلامی وزارت علوم، ایجاد تحول عظیم و گسترده در سرفصل های دروس معارف اسلامی است که از جمله ثمرات آن جای گرفتن درس «تفسیر موضوعی قرآن کریم» در برنامه ریزی دروس عمومی دانشگاه هاست. این کتاب بر اساس سرفصل های مصوب، توسط جمعی از قرآن پژوهان حوزه علمیه قم در قالب دو بخش تألیف گردیده است: 1- مباحث مقدماتی 2- معارفی از قرآن. بخش نخست به مباحث مقدماتی تفسیر اختصاص دارد و بخش دوم به تفسیری از معارف قرآن می پردازد.

بخشی از کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم جمعی از نویسندگان

بخش اول: مباحث مقدماتی

فصل دوم: شناخت قرآن

درآمد

اهمیت شناخت قرآن برای هر مسلمان از آن روست که منبع اساسی دین و ایمان و اندیشه و آنچه به زندگی معنا می بخشد، قرآن است.

قرآن پایه های جهان بینی و اصول تفکر و خردورزی در نظام آفرینش را - که برای انسان «کنجکاو، جستجوگر و باورمند» ضروری است - بیان کرده و همزمان اصول اخلاق نیکو، تربیت صحیح و شیوه بنای یک جامعه انسانی و ارزش محور را عرضه داشته است. این در حالی است که چگونگی عشق ورزی به ساحت معبود یگانه، شیوه نیایش و راز و نیاز و چگونگی ارادت ورزی به پیشگاه خالق مهربان، به بهترین شکل و به دور از هر گونه افراط و تفریط در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است.

لزوم مراجعه به «سنت معتبر» و «اجتهاد روشمند» که مورد تصریح قرآن است، نه تنها به منظور تفسیر و تشریح اصول یاد شده، تطبیق این اصول بر فروع و نیز یافتن پاسخ‌های منطقی دین به تناسب نیاز های جدید - در عرصه معرفت و معیشت آدمیان – است.

بنابراین قرآن اساس اندیشه دینی، جهان‌بینی حق و شریعت اسلامی است و شناخت آن نیز نقطه آغاز هرگونه شناخت و تلاش فکری، و الهام‌بخش عمل و سلوک معنوی برای مسلمانان است.

اقسام شناخت قرآن

بررسی و مطالعه درباره ی یک اثر در صورتی به شناخت همه جانبه آن می‌انجامد که انسان پژوهشگر سه نوع شناخت را مدنظر قرار دهد: 1- سندی؛ 2- شناخت تحلیلی؛ 3- شناخت ریشه‌ای.

شناخت عمیق قرآن نیز متوقف بر همین اساس سه نوع شناخت است. از این رو دست یافتن به ایمان حقیقی میسر نیست، مگر آنکه این کتاب آسمانی از هر سه زاویه مورد بررسی قرار گیرد.حال به بررسی هر یک می‌پردازیم.

• شناخت سندی

در این مرحله، پژوهشگر می‌کوشد با استفاده از ابزارهای لازم دریابد کتابی که در اختیار اوست، از نظر اِسناد و انتساب به گوینده و یا نویسنده‌اش تا چه میزان اعتبار دارد و آیا اِسناد همه ی آن درست است.

یا آنکه بخشی درست است و بخشی نیز نادرست، و همچنین دلیل و مدارک اطمینان‌بخش بر درستی یا نادرستی این انتساب کدام اند. به عنوان مثال کتابی که به نام دیوان حافظ مشهور است آیا همه ی اشعار آن بی کم و کاست از حافظ است یا اینکه ابیاتی ساختگی نیز وجود دارد که به او نسبت داده شده است. اینجاست که از نسخه شناسی و نسخه های قدیم و معتبر سخن به میان می‌آید.

قرآن از این نوع شناخت بی نیاز است؛ چنان که هیچ گاه در انتساب سوره، آیه و یا بخشی از آن به آورنده اش، یعنی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله تردید و تشکیکی رخ نداده است. در واقع مسائلی از این دست که فلان سوره مشکوک است،فلان آیه در فلان نسخه هست و فلان نسخه نیست و ... در مورد قرآن اساساً آن مطرح نیست. از این رو، هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند و یا احتمال دهد که نسخه ی دیگری از قرآن هست که با قرآنِ موجود تفاوت کلی یا جزئی دارد. ...

کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم تالیف جمعی از نویسندگان در انتشارات دفتر نشر معارف به چاپ رسیده است.

فهرست

• بخش اول: مباحث مقدماتی

فصل اول: انس با قرآن فصل دوم: شناخت قرآن فصل سوم: تفسیر قرآن

• بخش دوم: معارفی از قرآن

فصل اول: خدا در قرآن فصل دوم: جهان های دیگر فصل سوم: اهداف آفرینش فصل چهارم: قرآن و علم فصل پنجم: قرآن و بهداشت روان فصل ششم: سنت های الهی فصل هفتم: ازدواج فصل هشتم: روابط خانوادگی (آیین همسرداری) فصل نهم: روابط اجتماعی (آیین مهرورزی)  

• تالیف: جمعی از نویسندگان
• انتشارات: معارف