کتاب نامه باستان (جلد اول) - کزازی

کتاب نامه باستان (جلد اول: از آغاز تا پادشاهی منوچهر) تألیف دکتر میرجلال الدین کزازی توسط انتشارات سمت چاپ شده است.

در نامه باستان، بهره نخستین از شاهنامه، از آغاز تا فرجام داستان زال، ویراسته شده است وبیت به بیت کاویده و گزارده آمده است. در گزارش بیتها، دانشها و دیدگاه هایی چون واژه شناسی، ریشه شناسی و زیباشناسی به کار گرفته شده است. در زیباشناسی، بیتها از دیدِ سه دانش بدیع، بیان و معانی کاویده و بررسیده آمده اند. در سبک شناسی، دگرگونیهای تاریخ زبان در نظر بوده است و ویژگیهای سبکی از دیدِ زبانی، نه شیوه شناسی هنری. این واژه ویژه، سبک شناسی، هر چند نامی روشن و رسا نیست و با شیوه شناسی هنری در می توان آمیخت، از ان روی که در پارسی در معنی دانش بررسی متن از دید دگرگونیهای تاریخی زبان در هر دوره کاربرد یافته است، در همین کاربرد و معنی به کار رفته است. در ریشه شناسی، خاستگاه و پیشینه واژگان بررسی شده است.

بی گمان شناخت فرهنگ ایران و زبان و ادب پارسی، بی آشنایی با زبان های باستانی و آبشخورهای پهلوی و اوستایی اگر یکسره ناشدنی نباشند، نیک دشوار است بویژه، در جهان شاهنامه از آنها گریزی نیست.

فهرست

فصل اول: آغاز سخن گفتار اندر ستایش خرد گفتار اندر آفرینش عالم گفتار اندر آفرینش مردم گفتار اندر از ستایش پیغمبر داستان دقیقی شاعر داستان دوست مهربان اندر داستان ابومنصور اندر ستایش سلطان محمود فصل دوم: کیومرث پادشاهی کیومرث سی سال بود فصل سوم: هوشنگ پادشاهی هوشنگ چهل سال بود فصل چهارم: تهمورث پادشاهی تهمورث سی سال بود فصل پنجم: جمشید پادشاهی جمشید هفتاد سال بود داستان ضحاک با پدرش تباه شدن روزگار جمشید فصل ششم: ضحاک پادشاهی ضحاک تازی هزار سال بود اندر خواب دیدن ضحاک فریدون را اندر زادن فریدون پرسیدن فریدون نژاد خود را مادر رفتن فریدون به جنگ ضحاک داستان فریدون با کندرو بند کردن فریدون ضحاک را فصل هفتم: فریدون پادشاهی فریدون پانصد سال بود فرستادن فریدون جندول را به یمن آزمودن فریدون پسران را پاسخ دادن فریدون پسران را رفتن ایرج نزد برادران اگاه شدن سلم و تور از منوچهر نامه فرستادن منوچهر نزد فریدون تاخت کردن کاکوی نبیره ضحاک فصل هشتم: منوچهر پادشاهی منوچهر صد و بیست سال بود گفتار اندر زادن زال خواب دیدن سام آمدن زال به نزد مهراب کاملی رفتن زال به نزد رودابه نامه نوشتن زال به نزدیک سام رای زدن سام با موبدان در کار زال رفتن سام به جنگ مهراب خشم گرفتن مهراب بر سیندخت آمدن زال با نامه سام نزد منوچهر پاسخ دادن زال موبدان را رسیدن زال به نزدیک سام اندرز کردن منوچهر نوذر را

برشی از متن کتاب

پادشاهی ضحاک تازی هزارسال بود چو ضحاک بر تخت شد شهریار بر او سالیان انجمن شد هزار سراسر زمانه بدو گشت باز برآمد بر این روزگاری دراز نهان گشت کردار فرزانگان پراکنده شد کام دیوانگان هنرخوار شد جادوِی ارجمند نهان راستی آشکارا گزند شده بر بدن دست دیوان دراز به نیکی نبودی سخن جز به راز دو پاکیزه از خانه خمشید برون آوریدند لرزان چو بید که جمشید را در دو دختر بُدند سر بانوان را چو افسر بدند ز پوشیده رویان یکی شهرناز دگر پاکدامن به نام ارنواز به یوان ضحاک بردندشان بدان اژدهافش سپردندشان بپروردشان از ره جادوی بیاموختشان کژی و بدخوی ندانست خود جز بد آموختن جز از کشتن و غارت و سوختن چنان بد که هر شب دو مرد جوان چه کهتر چه از تخمه پهلوان خورشگر ببردی به ایوان اوی همی ساختی راه درمان اوی بکشتی و مغزش بپرداختی مرآن اژدها را خورش ساختی دو پاکیزه از گوهر پادشا دو مرد گرانمایه پارسا یکی نام ارمانک پاکدین دگر نام گرمانک پیش بین چنان بد که بودند روزی به هم سخت رفت هرگونه از بیش و کم ز بیدادگر شاه و از لشگرش وز آن رسمهای بد اندرخورش

• (جلد اول : از آغاز تا پادشاهی منوچهر)
• (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)
• مولف: دکتر میرجلال الدین کزازی
• انتشارات: سمت