کتاب مبانی و فراگرد بودجه ریزی دولتی - مدنی

کتاب مبانی و فراگرد بودجه ریزی دولتی تألیف دکتر داود مدنی توسط نشر جهش به چاپ رسیده است.

بودجه که از واژه بوژت به معنای کیف گرفته شده است در مفهومی عام به صورت دخل و خرجی اطلاق می شود که برای آینده پیش بینی شده باشد. بودجه در مفهوم خاص همان بودجه کل کشور است که به موجب قانون محاسبات عمومی ایران عبارتست از برنامه مالی دولت که برای یکسال مالی تهیه شده و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین برآورد هزینه ها می باشد. بودجه از دو واقعیت محدود بودن امکانات و نامحدود بودن نیازها پیدا شده است و تضاد این دو واقعیت انسان را به برنامه ریزی و بودجه بندی ناگزیر ساخته است. بودجه با پیدایش دولت همزمان است و به مرور زمان تحت تاثیر سه عامل نظریه های اقتصادی، نقش دولت در جامعه و مفهوم بودجه در دو دوره متمایز کلاسیک و نوین تحول پیدا کرده و در نتیجه این تحول تکامل یافته و به صورت فعلی درآمده است.

این کتاب بر مبنای سند چشم انداز 20ساله، قانون برنامه پنجم توسعه ایران، نظامgfs و با تاکید بر بودجه ریزی عملیاتی (pb) نگاشته شده است. نویسنده در این اثر به تشریح فلسفه و اهمیت بودجه پرداخته و به بررسی تحول بودجه در جهان، عوامل موثر ، دوره ها و رویدادهای موثر در این تحول اهتمام ورزیده است. نقش ها و هدف های بودجه، اصول آن، سیاست گذاری در این زمینه، روش های تنظیم بودجه از قبیل بودجه متداول، برنامه ای، عملیاتی، بودجه بر مبنای صفر و بودجه چند گزینه ای از مباحثی مهم هستند که در این کتاب به آن پرداخته شده . اهداف و دستورالعمل های قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و شیوه بودجه ریزی عملیاتی نظام که مورد توجه و نیاز جوامع و دولت های امروزی می باشد به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و بخشی از این کتاب به تحلیل بودجه ای که می تواند راهنمای پژوهشگران و دانشجویان در پژوهش های بودجه ای قرار گیرد، اختصاص یافته است.

در فصول نهایی این کتاب بیش از 380 سوال خودآزمایی گنجانده شده است که می تواند جنبه خودآموزی کتاب را واقعیت بخشد و امکان تمرینات شخصی را برای دانشجویان فراهم آورد. این کتاب منبع بسیار معتبری برای دانشجویان رشته های مدیریت و حسابداری می باشد.

فهرست

فصل اول: مفهوم تحول و تعریف بودجه هدف کلی فلسفه و اهمیت بودجه دولت و بودجه عوامل موثر در تحول تعریف بودجه دولتی فصل دوم: نقش ها و هدفهای بودجه نقش خدماتی بودجه نقش اجتماعی بودجه نقش مدیریتی بودجه ارتباط بودجه با فرآیند مدیریت فصل سوم: اصل بودجه اصل سالانه بودن اصل وحدت اصل شاملیت اصل تعادل انواع کسر بودجه فصل چهارم: طبقه بندی های بودجه ضرورت طبقه بندی انواع طبقه بندی طبقه بندی محاسباتی طبقه بندی سازمانی طبقه بندی اقتصادی فصل پنجم: مراحل بودجه یا دور بودجه ای سیاست گذاری تهیه و تنظیم بودجه اجرای بودجه نظارت فصل ششم: روش های تنظیم بودجه پیش بینی درآمدها بودجه متداول بودجه عملیاتی بودجه بر مبنای صفر تحلیل نسبت های بودجه پیوست ها منابع و مستندات

برشی از متن کتاب

بودجه شرکت های دولتی و بانک ها بودجه شرکت های دولتی توسط مجمع عمومی آنها بررسی و تصویب می شود. مجمع عمومی شرکت های دولتی موظفند به منظور هماهنگی بودجه شرکت ها با سیاست های دولت قبل از تصویب بودجه، نظر مشورتی سازمان مدیریت و برنامه ریزی را اخذ نمایند. بنابراین سازمان مذکور ملزم است برای تایید بودجه شرکت ها آن را به طور کلی مورد بررسی قرار دهد. بدیهی است با توجه به طبیعت فعالیت شرکتها و ضرورت استقلال و آزادی عمل آنها بررسی سازمان مدیریت و برنامه ریزی رسیدگی تفصیلی نبوده بلکه در سطح کلی انجام می گیرد. لکن در موارد به شرح زیر بودجه شرکتها مورد بررسی تفصیلی توسط کارشناسان دفتر مرکزی بودجه قرار می گیرد. به عبارت دیگر در بودجه شرکت های دولتی اصل بر عدم بررسی است مگر در موارد استثنائی، که عبارتنداز: _ در صورتی که شرکت زیانده باشد و دولت به ناچار زیان آن را از محل بودجه عمومی تامین نماید. _ در صورتی که طرح های شرکت از محل بودجه عمومی دولت تغذیه شود. در این صورت سازمان مدیریت و برنامه ریزی برای تعیین اعتبار مورد نیاز، بودجه و عملکرد آن را بررسی می کند. _ در صورتی که سرمایه گذاری شرکت از محل منابع داخلی خود مجموعا از هشتصد میلیون تومان تجاوز کند. در این صورت بررسی آن از لحاظ هماهنگی طرح های مورد نظر با مجموع سرمایه گذاری بخش عمومی مطرح است.

• نویسنده: دکتر داود مدنی
• انتشارات: جهش