درباره کتاب مقدمهای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی
روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی، مانند سایر رشتههای علوم انسانی، بر نوع معینـی از فلسفه زنـدگی و فلسـفۀ علـم بنـا میشود. باور دینی بر عدم اختیار انسان در تولد و مرگ، برابری بین انسانها با شرایط جسمی و ذهنی متفاوت را میرساند و لذا برتری بین کودکان با شرایط ذهنی-جسمی متفاوت در سیستم آموزشی نباید وجود داشته باشد و به عبارت دیگر به نقصها و استثناها نیندیشیم بلکه به کودکان انسانها بیندیشیم.
آموزش و پرورش کودکان استثنایی در ایران سابقه طولانی ندارد و محدودیت منابع، نویسنده کتاب "روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی" را به نگارش کتاب ترغیب نمود؛ کتابی به منظور افزایش بینش، شناخت و اطلاعات کلی پیرامون روانشناسی، مبانی آموزش و پرورش کودکان استثنایی به دانشجویان و والدین محترم نمود.
کتاب پیشرو مقدمهای بر روانشناسی کودکان استثنایی و مشتمل بر11 فصل میباشد. که به تبیین فلسفه خلقت انسان و شناخت کودک استثنایی به عنوان انسانی با ویژگی متفاوت میپردازد و با این رویکرد اهداف و روشهای آموزشی این کودکان را مطرح میکند و سپس به معرفی انواع کودکان استثنایی از نظر آموزشی از قبیل عقبمانده ذهنی، نابینا و نیمه بینا، ناشنوا و نیمه شنوا، دارای اختلال یادگیری، سازش نایافته، تیزهوش، معلولین جسمی-حرکتی و دارای اختلال گویایی میپردازد. در هر مورد به علل و عوامل مسئله در کودکان میپردازد و توجهات و تدابیر لازم در آموزش (نحوه برخورد معلمان تا حضور دانش آموز در کلاس عادی) و همچنین شیوههای درمانی و یا بازپروری توضیح میدهد.
در پایان کتاب "روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی" وظایف و مسئولیتهایی که بر عهده والد یا مربی میباشد از قبیل پذیرش واقعیت، شناخت زود، آموزش مربیان و غیره تشریح میشود. همچنین فهرست مراکز و مدارس استثنایی نیز ضمیمه شده است.
کتاب "روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی" مقدمهای بر روانشناسی کودکان استثنایی و همچنین از منابع کنکور ارشد و دکتری روانشناسی میباشد لذا خواندن این کتاب به علاقمندان به حوزه روانشناسی، دانشجویان روانشناسی و علوم تربیتی، داوطلبان کنکور ارشد و دکتری روانشناسی توصیه میشود.
بخشی از کتاب مقدمهای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی
همواره یکی از دلایل اینکه ما نمیتوانیم اطلاعات کاملا مربوط و جامعی در مورد کودکان و دانش آموزان استثنایی بدست بیاوریم این است که معمولا وقتی با کودک استثنایی مواجه میشویم ذهن ما به خاطر انباشته شدن از غیر عادی بودن ذهن یا جسمی کودک پیشداوری مینماید و غالبا ویژگیهای خاصی که کودکان استثنایی (از قبیل نابینایی، ناشنوایی، عقب ماندگی و ..) دارند مشخصه اصلی در زندگی آنها میگردد و متأسفانه علیرغم آنچه که گذشت فقط به واسطه این ویژگیها به معلمان، همسالان و حتی پدران و مادران خود شناخته میشوندد و بس.
استثنایی نماینگر انواع ویژگیها و تفاوتها بوده و هر کودک و دانش آموز نیز نسبت به کودکان و دانش آموزان دیگر میتواند از نظر جسمانی (پزشکی)، روانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ..استثنایی باشد. آنچه که ما اصطلاحاً "کودک استثنایی" میگوییم غالباً بدین معناست که کودک از نظر هوشی، جسمی، روانی و اجتماعی به میزان قابل توجهی نسبت به دیگر همسالان خود متفاوت میباشد که نمیتواند به نحوی مطلوب حداکثر استفاده را از برنامههای آموزش و پرورش عادی ببرد و ناگزیر نیازمند به توجه خاص و آموزش و خدمات فوقالعادهای میباشد.
بنابراین از نظر آموزشی کودکی استثنایی است که برای تأمین حداکثر نیازهای تربیتی و آموزشی او تغییراتی در شیوههای تربیتی و آموزشی خانواده و در برنامههای مدارس عادی داده شود.
کتاب مقدمهای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی، به قلم دکتر غلامعلی افروز در انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است.
فهرست
کتاب مقدمهای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی
فصل اول: شناخت انسان
فصل دوم: کودکان استثنایی
فصل سوم: کودکان و دانشآموزان عقبمانده ذهنی
فصل چهارم: کودکان و دانشآموزان نابینا و نیمهبینا
فصل پنجم: کودکان و دانشآموزان ناشنوا و نیمه شنوا
فصل ششم: اختلال گویایی
فصل هفتم: کودکان سازش نایافته
فصل هشتم: کودکان تیزهوش
فصل نهم: معلولیت جسمی حرکتی
فصل دهم: اختلال خاص یادگیری
فصل یازدهم: وظایف و مسئولیتها در رابطه با کودکان استثنایی
- نویسنده: دکتر غلامعلی افروز
- انتشارات: دانشگاه تهران