کتاب تئوری حسابداری 1 دکتر شباهنگ | سازمان حسابرسی نشریه 157

درباره‌ی کتاب تئوری حسابداری 1 رضا شباهنگ (نشریه 157 سازمان حسابرسی)

هدف از تألیف کتاب تئوری حسابداری 1 دکتر رضا شباهنگ از انتشارات سازمان حسابرسی، روشن و مشخص کردن عناصر تئوری حسابداری و مرتبط کردن این عناصر با مسایل با اهمیت حسابداری مالی است. در ارائه این مطالب، ادبیات مربوط در حد لازم مرور و در فصول مختلف ارائه شده است تا خوانندگان بتوانند معلومات و درک خود را از مسایل اصلی حسابداری و استانداردهای مربوط افزایش دهند و فراتر از آموختن تکنیکهای حسابداری گام بردارند.

اگر چه تئوری جامع حسابداری مطلوب است، اما در حال حاضر چنین تئوری که مورد پذیرش همگان باشد در دسترس نیست و حسابداری به عنوان یک رشته علمی در مرحله ای ابتدایی قرار دارد. در دهه های اخیر، برای تدوین تئوری حسابداری کوشش های زیادی توسط انجمن های علمی و حرفه ای به عمل آمده است.

کتاب تئوری حسابداری جلد 1 اثر دکتر رضا شباهنگ توسط انتشارات سازمان حسابرسی به چاپ رسیده است. این کتاب جزء بهترین کتاب های دانشگاهی حسابداری به حساب می‌آید.

 

فهرست

فصل اول: مقدمه ای بر تئوری حسابداری معنای تئوری حسابداری و دلایل اهمیت موضوع

• تعریف تئوری
• تعریف تئوری حسابداری

ارتباط بین تئوری حسابداری و فرآیند تدوین استاندارد های حسابداری نقش اندازه گیری در حسابداری

• اندازه گیری های مستقیم و غیر مستقیم
• معیارهای ارزیابی و پیش بینی

فرآیند اندازه گیری انواع اندازه گیری کیفیت اندازه گیری خلاصه سئوالات و مسایل فصل دوم: روش های تحقیق و تئوری حسابداری روش های علمی تحقیق رویکرد قیاسی رویکرد استقرا رویکرد عملی رویکرد اخلاقی رویکرد رفتاری تحقیقات مثبت حسابداری تئوری دستوری و توصیفی روش های قیاس و استقرا به عنوان روش های مکمّل هنر با علم بودن حسابداری ماهیت و گرایش تحقیقات جاری حسابداری

• رویکرد مدل تصمیم گیری
• تحقیقات بازار سرمایه
• تحقیقات رفتاری
• تئوری نمایندگی
• سایر تحقیقات حسابداری
• تحقیقات انتقادی

انقلاب علمی در حسابداری خلاصه سئوالات و مسایل فصل سوم: مفروضات بنیادی، اصول و مفاهیم حسابداری مقدمه ای بر مفروضات بنیادی و اصول حسابداری مطالعات تحقیقاتی حسابداری شماره یک و سه مطالعه تحقیقاتی حسابداری شماره یک مطالعه تحقیقاتی حسابداری شماره سه مفاهیم حسابداری

• مفروضات بنیادی حسابداری
• فرض تداوم فعالیت
• فرض دوره مالی
• فرض تفکیک شخصیت
• فرض اندازه گیری بر حسب پول
• اصول حسابداری
• اصول متمرکز بر نهاده ها و ستانده ها
• اصول حاکم بر قواعد کلی عملیات
• شناخت درآمد فروش
• مقابله هزینه ها با درآمد فروش
• اصول محدود کننده
• محافظه کاری _ احتیاط
• افشا
• اهمیت
• عینیت
• اصول متمرکز بر ستانده ها
• قابیلت مقایسه
• ثبات رویه
• یکنواختی

ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری

• فزونی منافع بر مخارج
• ویژگی های مربوط به استفاده کنندگان
• قابل فهم بودن
• فایده در تصمیم گیری
• تعیین سطح ریالی برای شناخت اقلام _ اهمیت

تئوری های مربوط به حقوق صاحبان سرمایه

• تئوری مالکانه
• تئوری شخصیت حسابداری
• تئوری حقوق مازاد
• تئوری وجوه
• تئوری مدیریت
• جمع بندی تئوری های مربوط به حقوق صاحبان سرمایه
• خلاصه

فهرست مفروضات بنیادی مطالعه تحقیقاتی شماره یک فهرست موقت اصول کلی حسابداری برای واحدهای انتفاعی سئوالات و مسایل فصل چهارم: هدف های حسابداری مالی گزارش های تحقیقاتی و بیانیه های انتشار یافته درباره ی استفاده کنندگان و هدف های حسابداری مالی

• شرحی از تئوری بنیانی حسابداری
• تدوین و توسعه رویکرد استفاده کنندگان
• تعریف تئوری
• هدف های حسابداری
• استانداردهای مربوط به اطلاعات حسابداری
• مربوط بودن
• قابلیت تایید
• پرهیز از جانبداری
• قابلیت سنجش
• رهنمودهای مربوط به گزارش اطلاعات حسابداری
• ملاحظات کلی درباره ASOBAT

مفاهیم و اصول بنیانی صورت های مالی واحدهای انتفاعی

• تعاریف ارائه شده در APT#4
• سایر جنبه های APT#4
• ملاحظات کلی درباره APT#4

هدف های صورت های مالی ملاحظات کلی درباره گزارش Trueblood شرح تئوری حسابداری و پذیرش آن

• رویکرد های تئوریک در حسابداری
• رویکردهای کلاسیک
• رویکرد سودمندی در تصمیم گیری ها
• رویکرد فزونی منافع بر مخارج
• نارسایی های رویکردهای تئوریک فعلی
• ملاحظات کلی درباره ی SATTA

هدف های استفاده کنندگان اطلاعات مالی و تنوع آنان

• هدف های اولیه
• توان پیش بینی
• حسابدهی یا پاسخگویی
• هدف های ثانویه
• تنوع استفاده کنندگان
• خلاصه
• سئوالات و مسایل

فصل پنجم: چارچوب نظری هیأت استانداردهای حسابداری مالی ارتباط بین چارچوب نظری FASB و گزارش های مطروحه در فصل چهارم چارچوب نظری نکاتی برای بحث و گفتگو بیانیه های چارچوب نظری چار ‌چوب نظری به عنوان مبنای تدوین استانداردها تحقیقات مشاهده ای درباره ی چارچوب نظری خلاصه سئوالات و مسایل فصل ششم: ارزش اطلاعات حسابداری برای سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان اطلاعات حسابداری و مدل های ارزشیابی واحدهای انتفاعی تئوری مازاد ارزش اطلاعات حسابداری از دیدگاه سرمایه گذاران محتوای اطلاعاتی اعلان سود تئوری نمایندگی

• سایر تحقیقات درباره کارآیی بازار سرمایه
• خلاصه تحقیقات بازار سرمایه

اطلاعات حسابداری و مدل های جامع ارزشیابی نقش حسابرسی در فرآیند گزارشگری مالی اطلاعات حسابداری و اعتبار دهندگان فایده تخصیص های حسابداری خلاصه ضمیمه فصل ششم _ ارزیابی اطلاعات

• مدل ارزیابی اطلاعات
• ارزش اطلاعات کامل
• ارزش اطلاعات کمتر از اطلاعات کامل

فصل هفتم: وجه نقد، سرمایه و سود هدف از ارائه اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد

• ارزش فعلی و ارزش بازار
• نقدینگی، توان واریز بدهی ها و انعطاف پذیری مالی

ارائه و پیش بینی اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد

• پیش بینی گردش وجوه نقد در آینده

اندازه گیری سود

• سرمایه در مقایسه با سود
• مفاهیم سود مبتنی بر حفظ ثروت
• ارزش های ورودی
• ارزش های خروجی _ قیمت های فروش
• تلقی خاص گردش وجوه نقد آتی به عنوان ارزش واحد انتفاعی
• ارزشیابی واحد انتفاعی در بازار

نتیجه گیری درباره ی اندازه گیری سود خلاصه سئوالات و مسایل فصل هشتم: مفاهیم سود برای گزارشگری مالی مقدمه مفاهیم سود در سطح ساختار

• رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود
• رویکرد فعالیت در اندازه گیری سود

مفاهیم سود در سطح معانی ( ارتباط با واقعیت های اقتصادی )

• سود به عنوان معیار کارآیی
• سود حسابداری در مقایسه با سود اقتصادی
• بازارهای ناقص و ابهام

مفاهیم سود در سطح عمل

• سود به عنوان وسیله ای برای پیش بینی
• تصمیم گیری مدیریت
• رویکرد بازار سرمایه
• سود از دیدگاه رویکرد قراردادی

اجزای متشکله سود

• مفهوم سود عملیات جاری
• مفهوم شمول کلی
• سود مکرّر و غیر مکرّر
• اصلاحات دوره قبل
• اقلام غیر مترقبه
• عملیات متوقف شده
• افشا

اشخاص ذیحق و ذینفع در سود

• مفهوم ارزش افزوده سود
• سود خالص واحد انتفاعی
• سود خالص متعلق به سرمایه گذاران
• سود خالص متعلق به سهامداران
• سود خالص متعلق به دارندگان حقوق مازاد
• خلاصه
• سئوالات و مسایل

فصل نهم: صورت سود و زیان مقدمه درآمد فروش و سود غیر عملیاتی

• شناخت درآمد فروش
• شناسایی درآمد فروش طی دوره تولید
• نمو طبیعی
• شناسایی درآمد فروش هنگام تکمیل تولید
• شناسایی درآمد فروش هنگام فروش
• شناسایی درآمد فروش بعد از فروش

هزینه و زیان غیر عملیاتی

• چه اقلامی باید در هزینه ها منظور شوند؟
• چگونه باید هزینه ها را اندازه گیری کرد؟
• بهای تمام شده تاریخی
• قیمت های جاری
• چه موقع هزینه ها تحقق می یابند؟
• مقابله هزینه ها با درآمد فروش
• رویکرد دارایی _ هزینه
• گزارش هزینه ها
• خلاصه
• سئوالات و مسایل

فصل دهم: ترازنامه و مبانی ارزشیابی مقدمه ارتباط بین ترازنامه و صورت سود و زیان

• همبستگی صورت های مالی
• رویکرد درآمد فروش _ هزینه
• رویکرد دارایی _ بدهی
• رویکرد عدم همبستگی صورت های مالی

دارایی ها

• تعریف دارایی ها
• شناخت و اندازه گیری دارایی ها
• حساب های دریافتنی
• سرمایه گذاری هایی که مشمول به کار گیری روش ارزش ویژه نمی باشند
• سرمایه گذاری های مشمول بکارگیری روش ارزش ویژه
• موجودی ها
• دارایی ها و موجودی های ساخته شده در واحد انتفاعی
• دارایی های مشمول استهلاک یا نقصان پذیر
• دارایی های آسیب دیده
• مبادله غیر پولی دارایی های مشابه
• دارایی های نامشهود
• مخارج انتقالی به دوره های آتی

بدهی ها

• تعریف بدهی های حسابداری
• شناخت و اندازه گیری

حقوق صاحبان سرمایه

• تعریف حقوق صاحبان سرمایه
• شناخت و اندازه گیری حقوق صاحبان سرمایه

طبقه بندی در ترازنامه

• خلاصه
• سئوالات و مسایل

فصل یازدهم: صورت گردش وجوه نقد مقدمه منطق زیر بنای صورت تغییرات در وضعیت مالی حرکت به سوی صورت گردش وجوه نقد الزامات صورت گردش وجوه نقد مسایل طبقه بندی صورت گردش وجوه نقد سودمندی تحلیلی صورت گردش وجوه نقد تحقیقات مربوط به صورت گردش وجوه نقد خلاصه سوالات و مسایل

• مؤلف: دکتر رضا شباهنگ
• انتشارات: سازمان حسابرسی