«زیگموند فروید»، بنیانگذار و پدر علم روانکاوی است. از اصلیترین کشفیات این روانشناس برجسته، کشف ضمیر ناخودآگاه و ضمیر خودآگاه بوده که بر اثر کاوش در حوزههای ناشناخته ذهن به آن دست پیدا کرد. نام و اندیشه فروید چه در میان مخالفان و چه در میان موافقان، همیشه پایدار و ماندگار خواهد بود.
فروید با یافتن اصطلاحات بیسابقه و تالیف کتابهای روانشناسی، علم روانشناسی را پربارتر کرده و در عصر حاضر نیز یافتههای او بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین و نخستین مرحله زندگی زیگموند فروید، سالهای یادگیری او بوده است. فروید سه اصل مهم را از پیشینیان به ارث برده و کاملاً در تحقیقات خود به کار میبست. این سه اصل شامل «احترام به دانش»، «فراگیری دانش علمی» و «مقاومت در برابر کینهجویی» میشود.
بهترین روش برای درک بیوگرافی زیگموند فروید، مطالعه کتاب زندگینامه او با عنوان تاریخچه اندیشههای من است؛ ما نیز در این مقاله خلاصهای از زندگینامه فروید را آورده و به بررسی آثار او خواهیم پرداخت.
زیگموند شلومو فروید، متولد سال 1856 در جمهوری چک، شهر «فریبرگ» است. او در یک خانواده یهودی با سطح مالی متوسط چشم به جهان گشود. خانوادهی فروید دارای 8 فرزند بودند و زیگموند از همسر سوم پدر خانواده زاده شد. او علاقه زیادی به مادر خود داشت و او را «زیگی طلایی» مینامید و به همان اندازه با پدر خود در اختلاف بود.
فروید دبیرستان را در سال 1865 در یک مدرسه ممتاز شروع کرد و در طول همین زمان به علت نژاد و دین از طرف همکلاسیهای خود مورد تمسخر واقع میشد. او عاشق ادبیات بود و به طور کامل به زبانهای عبری و آلمانی تسلط داشت. همچنین در طول مدرسه زیگموند فروید توانست به زبانهای لاتین، انگلیسی، یونانی و فرانسه نیز مسلط شود و بعدها دو زبان ایتالیایی و اسپانیایی را نیز فرا گرفت. زیگموند فروید در کنار پدرش
بعد از فارغالتحصیلی از دبیرستان در سال 1873، فروید خواهان پذیرش در رشته حقوق بود ولی در سن 17 سالگی در رشته پزشکی به دانشگاه وین راه یافت. او با سن 25 سال از دانشکده پزشکی وین با درجه علمی دکترا، فارغالتحصیل شد. در ادامه زندگینامه زیگموند فروید میخوانیم که او در دانشکده پزشکی، به آزمایش بر روی مخدر «کوکائین» (که در آن زمان به عنوان دارو شناخته میشد) پرداخت.
فروید یکی از طرفداران این دارو بود و خود نیز از آن مصرف میکرد و همچنین معتقد بود که این ماده از افسردگی جلوگیری خواهد کرد و یک شادیآور بیخطر است. در سال 1884 نیز یک مقاله در ستایش کوکائین و آثار مفید آن منتشر کرد که عواقب آن تا سال 1920 نیز پابرجا بود. فروید برای این مسئله بسیار مورد مذمّت قرار گرفت و سابقه پزشکی او کدر شد.
زیگموند فروید از سالهای 1882 تا 1886 در بیمارستان عمومی وین به عنوان پزشک متخصص مشغول به کار بود. در سال 1885 به پاریس سفر کرد و با یکی از نورولوژیستهای مطرح همکاری کرد و به تحقیق درباره هیپنوتیزم پرداختند. ولی در سال 1886 از شغل خود در بیمارستان وین استعفا داد و شروع به خواندن تخصص در رشته اختلالات عصبی کرد.
فروید با دختری به نام «مارتا برنیز» در شهر هامبورگ آلمان آشنا شده و ازدواج کرد. حاصل ازدواج فروید 6 فرزند بود که یکی از آنها با نام «آنا فروید» راه پدر خود را در پیش گرفت و به یکی از برجستهترین روانکاوان عصر خود مبدل شد. همچنین در سال 1886، مطب شخصی خود را تأسیس کرد و برای درمان بیماران خود از روش هیپنوتیزم و گفتگوی آزادانه استفاده میکرد.
در زمان هیتلر و دشمنی با یهودیان، خواندن آثار زیگموند فروید ممنوع شد و همه کتابها و آثار او سوزانده میشد. فروید نیز در این باره گفت:
پیشرفت چشمگیری داشتهایم. مطمئناً اگر در قرون وسطی بودم، خودم را میسوزاندند ولی در حال حاضر به سوزاندن آثار من اکتفا میکنند!
در سال 1934 اندیشمندان و سرشناسان یهودی زیادی از آلمان مهاجرت کردند ولی فروید حاضر به ترک کشور نشد. با پافشاریهای زیاد خانواده و دوستان خود و همچنین در پی دستگیری دخترش آنا، در نهایت به بریتانیا مهاجرت کرد و مورد استقبال زیادی نیز قرار گرفت. فروید در کنار دخترش، آنا
زیگموند فروید از سن 24 سالگی، سیگار کشیدن را آغاز کرد به طوری که در گاهی روزانه 20 عدد سیگار برگ میکشید. در نتیجه کشیدن بیش از حد سیگار موجب بروز سرطان دهان در وی شد. در سالهای 1920 تا 1930 زیگموند فروید در اوج موفقیت خود قرار داشت این درحالی بود که از سلامتی او بسیار کاسته شده بود. وی از سال 1923 تا زمان مرگ خود، 33 عمل جراحی برای بهبود سرطان دهان خود انجام داد.
علاوه بر همه اینها، یکی دیگر اتفاقات تاثیرگذار بر حال فروید، مرگ نوهی محبوبش با نام «هاینز» بود که به گفته دوستان فروید، تنها رویدادی بود که برای آن اشک ریخت. او در اواخر عمر خود در سال 1939 در طی صحبتهایی که با پزشک خود داشت، قول گرفت تا در صورت بروز رنج زیاد زندگی او را تمام کند.
پزشک نیز در طی 24 ساعت، سه دوره مورفین به او تزریق کرد و به طور کامل درد زیگموند فروید را در 23 سپتامبر به پایان رسانید. مرگ وی یک خودکشی با کمک پزشکان بود. سه روز بعد از مرگ فروید، جسد او در شهر لندن سوزانده شد و خاکسترش در گلدانی در خانه او نگهداری شد و بعد از فوت همسرش در سال 1951، خاکستر او نیز به این گلدان اضافه گردید. گلدانی که خاکستر فروید و همسرش در آن نگهداری میشود
مطالعهی بیشتر: آثار و زندگینامه غلامحسین ساعدی
سه کتاب مهم از برترین آثار فروید
برجستهترین و بهترین کتاب زیگموند فروید، کتاب تفسیر خواب است. این کتاب در حدود یک قرن پیش توسط زیگموند فروید به تحریر گردید. در آن زمان تفسیر خواب و رویا به حدس و گمانهای عوامانه و سطحی خلاصه میشد. این کتاب توانست پایه علمی و نظاممندی را در این خصوص فراهم کند و گام مهمی در زمینه جستجوی علمی در ذهن انسان باشد. هدف از نوشتن این کتاب توسط فروید، بیان نظریه تعبیر خواب بر اساس ذهن ناهوشیار فرد است. از نظر فروید، خواب یک بزرگراه به درون ناخودآگاه فرد بوده و راهی برای راهیابی به جهان پیچیده ذهن انسانی است.
در این کتاب فروید تلاش میکند انواع خواب را رمزگشایی کند و بخش زیادی از نظریات او را مانند سرکوب، سانسور، نظریه جنسی و رابطه خودآگاه و ناخودآگاه، در برمیگیرد. در ابتدای کتاب تفسیر خواب، به بررسی تلقی رویا به عنوان تحقق آرزو و همچنین تحلیل علمی رویاها پرداخته میشود. بعد از بررسی این مباحث، فروید چند شیوه برای تفسیر رویا را بیان خواهد کرد. همچنین عنوانهایی نظیر تغییر شکل در رویاها، مواد و منابع رویاها، کار رویا و روانشناسی فرآیند رویاها در ادامه کتاب مورد بررسی قرار میگیرند.
کتاب تمدن و ملالتهای آن از مهمترین آثار زیگموند فروید، روانکاو و روانشناس بزرگ است. این کتاب در سال 1930 منتشر شده است. هدف فروید از نوشتن کتاب نامبرده، بررسی فرهنگ و تمدن و همچنین چگونگی پدید آمدن هرکدام بر اساس رویکرد روانکاوانه بوده است. محور اصلی کتاب تمدن و ملالتهای آن، پرداختن به تضاد آشتیناپذیر بین دو نیروی موجود در روان بشر است که پیروزی هر کدام از این نیروها بر نیروی دیگر، سرنوشت تمدن را معیّن مینماید.
این دو نیروی متخاصم عشق و تخریب (مرگ) هستند که تا به امروز بشر نتوانسته تضاد بین دو نیرو را رفع کند و به عنوان دو عامل محرک برای رشد یا زوال تمدن شناخته میشوند. همچنین فروید، جدال بین نیازهای فردی و انتظارات اجتماعی را خواستگاه اصلی ملالتهای تمدن میداند. خواندن این کتاب به فرد کمک میکند تا به دیدگاه جدیدی در رابطه با فلسفه تمدن دست یابد و رابطه انسان با اجتماع را با دید بهتری درک کند.
زیگموند فروید، اثری تحت عنوان کتاب روانشناسی خواب دارد که در آن به بررسی تلاشهای ناخودآگاه برای رفع درگیریهای ذهنی و رویا میپردازد. اطلاعات در ضمیر ناخودآگاه به صورت پراکنده و معمولاً آزاردهنده هستند و همین امر موجب میشود تا به راحتی به ضمیر خودآگاه منتقل نشوند اما در هنگام خواب، سانسور کمتری توسط ضمیر ناخودآگاه صورت میگیرد و ارتباط قویتری بین اطلاعات ضمیر ناخودآگاه و ذهنیت فرد به وجود میآید.
بر اساس تحقیقات فروید، تصاویری که در رویا ظاهر میشوند، واقعیت امر نیستند زیرا که ساختارهای ناخودآگاه را نشان میدهند و برای درک هرکدام نیاز به تفسیر عمیقتری میباشد. این کتاب در 8 فصل تدوین شده است و مواردی نظیر مکانیزم خواب، تحلیل رویا، کارکرد رویا، آرزو در خواب و غیره را بیان میکند.
از دیگر آثار زیگموند فروید، روانکاو مشهور اتریشی، میتوان به کتاب اصول روانکاوی بالینی اشاره کرد. در این کتاب، تعدادی از مقالات برگزیده فروید در باب روانکاوی کلاسیک آورده شده است. روانکاوی کلاسیک به عنوان دومین مرحله از پیشدرآمد جدید به حساب میآید و پایه و اساس درمانهای روانی عملی میباشد. برخی از رواندرمانها شامل روانکاوی کلاسیک، رواندرمانی روانکاوانه علیالخصوص نوع بینشگرایانه آن، رواندرمانهای کوتاه مدت (رواندرمانی دینامیک دوانلو، رواندرمانی اضطراببرانگیز سینفوز) و روانکاوی گروه میشود.
سادهترین اثر زیگموند فروید، کتاب مفهوم سادهی روانکاوی است که یک کتاب پایه برای افرادی که به روانکاوی علاقمندند محسوب میشود. این کتاب در سال 1926 و بعد از پیگرد قانونی «تئودور ریک» به عنوان تحلیلگر غیر پزشکی و برای حمایت از روانکاوان غیر پزشک نوشته شد. یکی از مباحث بیان شده در کتاب مفهوم سادهی روانکاوی، بررسی روانکاوی زندگی جنسی زنان بزرگسال است. همچنین قبل از نوشتن کتاب، فروید استفاده از روش هیپنوتیزم را برای درمان بیماران بالینی خود مورد استفاده قرار داد و در این کتاب نیز به بیان نتایج حاصل از این روش نیز میپردازد.
در بین لیست کتابهای زیگموند فروید، اثری با نام کتاب توتم و تابو دیده میشود که یکی از چالشبرانگیزترین آثار او به حساب میآید. کتاب توتم و تابو در سال 1913 ابتدا به صورت 4 مقاله در مجله به چاپ رسید و بعد به صورت کتاب گردآوری شد. محرک اصلی فروید برای نوشتن این کتاب، آثار «ویلهلم وونت» و «کارل گوستاو یونگ» بوده است. همانطور که از اسم کتاب نیز مشخص است، فروید در کتاب توتم و تابو به بررسی همین موضوع پرداخته و آن را ریشهیابی کرده است. همچنین با کاوش در زمینههای اصلی پیدایش توتم و تابو به تأثیر آنها در جامعه نیز میپردازد.
زیگموند فروید مطالعات زیادی در زمینه جوامع بدوی و فرد انجام داده است و با توجه به نتایج مطالعات و تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که توتمگرایی جزو هراسهای ذهنی انسانهای بدوی بوده و تابوها نیز میتوانند ناشی از اختلالات روانی خاصی باشند. در واقع فروید ریشه توتم و تابو را در «عقده ادیپ» میداند که این عقده، اساس تمامی اختلالات روانی بوده و همچنین خواستگاه هنر، دین، اخلاقیات و جامعه نیز هست. کتاب در 4 فصل با عنوانهای ترس از رابطه نامشروع با محارم، تابو و دوگانگی عواطف، اعتقاد به تأثیر ارواح، جادو و قدرت مطلق ذهنیات و بازگشت به دوره کودکی توتمیسم تدوین شده است.
زیگموند فروید کسی است که آثارش کمک شایانی به علم روانپزشکی نمود و انتخاب بهترین اثر از میان تالیفات وی کار دشواری است اما به عقیدهی بسیاری کتاب تفسیر خواب، بهترین کتاب زیگموند فروید به حساب میآید که گام مهمی در زمینه جستجوی علمی در ذهن انسان بوده است. فروید در این کتاب اولین نظریه جامع درباره رویا و خواب را بیان میکند. همچنین در کتاب تفسیر خواب، اهمیت رویا در روانکاوی مورد بررسی قرار میگیرد.
آثار زیگموند فروید از پرمخاطبترین آثار روانشناسی در همه جای دنیا است. در طی چند سال گذشته تمامی آثار این پزشک بزرگ و برجسته به فارسی ترجمه شده و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. انتشارات و مترجمان زیادی در زمینه ترجمه و نشر آثار فروید فعالیت میکنند؛ آثاری که در ایران اجازه چاپ داشته است شامل:
همکاری فروید با «ژوزف بروئر» موجب شد که در سال 1895، فروید توانست اولین کتابش را با همکاری بروئر با نام پژوهشهایی درباره هیستری، منتشر کند. این سال، سال تولید روانکاوری شناخته میشود. در اوایل دهه 1900 دانشمندان زیادی نظیر «ویلیام جیمز»، اندیشهها و نظریههای زیگموند فروید را به عنوان پایه روانشناسی قرن بیستم پذیرفتند. در سال 1908 فروید انجمن بینالمللی روانکاوی را پایهگذاری کرد و در سال بعد به آمریکا رفت و سخنرانیهای او در فراخوان «استانلی هال» موجب توسعه و بسط روانکاوی در آمریکا شد.
در همان سال جامعه روانشناسی آمریکا به طور رسمی از زیگموند فروید قدردانی کرد. سالهای 1920 تا 1930 دوران اوج وی بوده است و زیگموند فروید در سال 1930 موفق به دریافت «جایزه ادبی گوته» شد. این جایزه معتبرترین جایزه ادبی آلمان بوده که هر سه سال یکبار در روز تولد «یوهان ولفگانگ فون گوته»، به برنده اعطا میشود.
همانطور که گفته شد زیگموند فروید بنیانگذار علم روانکاوی است. خواندن کتابهای فروید برای دانشجویان رشته روانشناسی و علاقمندان به این حوزه بسیار مفید بوده به طوری که میتواند دیدگاه افراد را نسبت به روانشناسی و انسانشناسی را تغییر دهد. خواندن لیست کتابهای زیگموند فروید برای تمامی افرادی که میخواهند دید متفاوتی نسبت به اطراف خود داشته باشند، مناسب خواهد بود.
لیست کتابهای زیگموند فروید در سایت کتابانه آمده است و تمامی این کتابها در این سایت موجود هستند. این فروشگاه اینترنتی کتاب، سالهای زیادی است که در این حوزه فعالیت میکند و در تلاش است تا فرهنگ کتاب و کتابخوانی رواج دهد. شما میتوانید با خیالی آسوده درباره ترجمه و قیمت کتابها، آثار فروید از جمله کتابهای دانشگاهی روانشناسی را به صورت اینترنتی خریداری کرده و آنها را درب منزل دریافت کنید.