کتاب پهلوان نامه | کتایون مزداپور

درباره ی کتاب پهلوان نامه

"پهلوان نامه" کتابی در رابطه با پهلوانی می باشد که مجموعه ای از مقالات مختلف با همین مضمون را در برگرفته و مطالبی جالب و ارزشمند را درباره ی تاریخ پهلوانی و هم چنین پهلوانان اساطیری و معاصر ایرانی شرح می دهد. به طور کلی، واژه ی پهلوان، یک عبارت فارسی است که از دوره های بسیار گذشته، به افرادی نیرومند و قوی خطاب می شد. رستم، گرشاسب، سهراب و بسیاری دیگر از شخصیت های اساطیری و هم چنین افرادی واقعی و محبوب هم چون جهان پهلوان تختی، فیروز باستی و بسیاری دیگر، جزو اسامی نام آشنای عرصه ی پهلوانی هستند که از محبوبیت خاصی در میان اذهان عمومی برخوردارند. در همین راستا، نویسنده با جمع آوری مقاله های متعدد که توسط مولفان مختلفی به نگارش درآمده، به شرح و توصیف مباحثی مفصلی در این باب پرداخته و اثری خواندنی را ارائه می کند. به طور مثال در طی متن مقاله ی آقای "دکتر هاشم رجب زاده"، اطلاعات جامعی را از زندگی پهلوان تختی، و قیاسش با پوریای ولی، دو تن از کشتی گیران نامی ایران زمین، می خوانیم؛ در بخشی دیگر، تاریخچه ی شکل گیری و گسترش ورزش کشتی در ایران را مطالعه می کنیم که توسط "علی کیانی فلاورجانی" به فارسی ترجمه شده، در ادامه نیز اطلاعات خواندنی دیگری ارائه گردیده که برای دوستداران و علاقه مندان به پهلوانی از جذابیت خاصی برخوردار است.

برشی از متن کتاب

پیشینه ی کوتاهی از کشتی در ایران تالیف دکتر ویلم فلور ترجمه ی علی کیانی فلاورجانی کشتی هم فعالیتی جنگی بود که اشراف زادگان و سپاهیان به آن می پرداختند و هم به عنوان یک ورزش، مورد توجه ورزشکاران حرفه ای و تازه کار بود. شواهد آشکاری از وجود چنین فعالیتی در ایران پیش از اسلام وجود ندارد اما بسیار بعید می نماید که این فعالیت در آن عهد وجود نداشته بوده است. بی شک کشتی پس از چیرگی مسلمانان بر ایران رایج شد و از این جا مشخص می شود که کشتی ادامه ی یک سنت مربوط به ایران پیش از اسلام نیست. از این گذشته قوانین اسلامی کشتی را مجاز می دانست «چرا که پیامبر خود گاهی کشتی می گرفت» و برای دیگران انگیزه ای می شد تا به این ورزش رزمی بپردازند. در ایران عهد اسلامی، عمدتا مردان نیرومند یک محله که زیر دست استادان ماهر تربیت شده بودند، کشتی می گرفتند، بعدها، دست کم از زمان صفویان، آن ها در مکانی به نام زورخانه تمرین می کردند و کشتی می گرفتند. کشتی در دربار عباسیان، ورزش بسیار رایجی بود و گفته می شود که امین (حک: 193 – 198 ق / 809 – 813 م) به طور ویژه هوادار آن بوده است، در دربار غزنویان (در حدود 400 ق / 1000 م) نیز به همین سان کشتی مورد توجه بود. گویا کشتی سرگرمی بسیاری از جوانان به ویژه در شهر گیلان بوده است. بر اساس گفته ی مقدسی در حدود سال 400 ق / 1000 م در گیلان به طور هفتگی بازارهای روستایی بر پا می شد کهپس از پایان داد و ستد، کشتی گیران توانایی های خود را به نمایش می گذاشتند و درست مثل امروزه همگان از مرد و زن به دیدن این نمایش می آمدند. آل بویه که در اصل از دیلمان گیلان بودند این ورزش رزمی را در بغداد رواج دادند. معزالدوله، فرمانروای بویی در میدان مسابقه درختی به پا کرده بود که پارچه های گران بها بر آن آویزان و کیسه های درهم در پای آن ریخته شده بود. ورود به مسابقه و کشتی گرفتن برای به دست آوردن جوایز، برای همه ممکن بود و لذا در سراسر شهر کشتی تمرین می شد. هم زمان با مسابقه ی کشتی نوازدنده ها بر روی دیوارهای مسابقه می ایستادند و طبل و نی می زدند. کشتی هم چنین جزو آموزش هایی بود که به شاهزادگان داده می شد چرا که یک شاهزاده می بایست نیرومند باشد و بتواند بدون سلاح هم هماورد خود را شکست دهد. کشتی گرفتن، در سراسر تاریخ ایران به عنوان یک سرگرمی عمومی ادامه یافت. به ویژه در میان مغولان، رواج بسیاری داشت در حدود 658 ق / 1260 م منگو خاقان مردی نیرومند را به سوی برادرش هلاکو فرستاد تا یکی از پهلوانا هلاکو را به مبارزه بطلبد و چنین شد که مسابقه ی بزرگی به پا شد. فرستاده ی منگو خاقان با شریف زاده ای ارمنی به نام سعدون رویارو شد و سعدون پس از سه ساعت کشتی گرفتن بر هماورد نیرومند خود چیره شد. هلاکو بسیار خشنود شد و ...