کتاب رویه قضائی | مدنی

درباره کتاب رویه قضائی

رویه قضایی شکل کلی تصمیم قضایی است. یعنی با رأی قضایی تفاوت دارد. قاضی در هر پرونده اعم از حقوقی یا جزایی تصمیمات مختلفی می‌گیرد، دستور اداری می‌دهد، انواع قرارها را صادر می کند و بالاخره با رأی نهایی خود پرونده را در آن مرحله از رسیدگی مختومه می سازد. همه ی این تصمیمات مربوط به یک پرونده است اما هیچ یک از این اقدامات عنوان رویه قضایی را ندارد. همه ی نظریات و دستورات قاضی در پرونده جزئی است و خاص همان پرونده. رویه قضایی شکلی کلی دارد، نظیر قاعده ی حقوقی و قانون که مربوط به یک پرونده نمی باشد. رویه قضایی هم تنها به یک پرونده ارتباطی ندارد. در واقع رویه قضایی فقط با حالت کلی پیدا نمی شود و مربوط به یک رأی و تصمیم قضایی نیست.

ریشه ی رویه قضایی، رأی و نظر دستور متکی به قانون دادرس است، ولی نه به یک رأی. بنابراین اگر رأی قاضی در یک پرونده را به شکل کلی در بیاوریم و در موارد مشابه از آن استفاده کنیم به رویه قضایی می رسیم. در رویه قضایی حالت الزام وجود دارد؛ یعنی رویه قضایی باید دارای آن‌چنان ارزش علمی و یا عدالت جویی باشد که در موارد مشابه قاضی به آن رغبت و تمایل و الزام معنوی پیدا کند و آن را به کار گیرد یا قانون استفاده از آن را اجباری ساخته باشد. در سال های اخیر که رویه قضایی به عنوان درسی جدید و با واحدی مستقل در برنامه ی درسی دانشکده حقوق پیش بینی شده، از این رو این کتاب در 31 عنوان دانشجویان رشته حقوق را در شناخت محتوا و مفهوم رویه قضایی یاری می رساند:

1- تعریف رویه قضایی 2- ارتباط رویه قضایی با قانون 3- ارتباط رویه قضایی با عرف 4- تفاوت دکترین با رویه قضایی 5- اصول حقوقی و رویه قضایی6- قانونگذاری و رویه قضایی 7- ارتباط رأی دادگاه با رویه قضایی 8- تفسیر قانون و رویه قضایی 9- تحقیقات حقوقی و رویه قضایی 10- فواید رویه قضایی 11- رویه قضایی وسیله تدارک نظم حقوقی در کشورهای نوبنیاد 12- قلمرو مکانی رویه قضایی 13- قلمرو زمانی رویه قضایی 14- درجه اعتبار رویه قضایی 15- انواع رویه قضایی 16- منابع قانونی رویه قضایی 17- موارد مساعد برای ایجاد رویه قضایی 18- ایجاد رویه قضایی با بهره گیری از عبارات کلی قانون 19- رویه قضایی و اصل تفکیک قوا 20- رویه قضایی عامل اجرای درست قانون اساسی 21- تطبیق رأی وحدت رویه با قانون اساسی 22- رأی اصراری و رویه قضایی 23- فلسفه تشکیل دیوان عالی کشور در ارتباط با رویه قضایی 24- دیوان عدالت اداری و رویه قضایی 25- هدایت قانونی قاضی به سوی رویه قضایی 26- طرق تغییر و اصلاح رویه قضایی 27- رویه قضایی در سوابق اسلامی 28- وضعیت رویه قضایی در دیگر کشورها 29- رویه قضایی در نظام حقوقی کامان لا 30- رویه قضایی در جامعه بین المللی 31- پاره‌ای از رویه‌های قضایی معتبر

(ویــــــرایــــــش 95) مؤلف: جلال الدین مدنی انتشارات: پایدار