


کتاب احادیث و قصص مثنوی | بدیعالزمان فروزانفر

کتاب شرح مثنوی شریف | فروزانفر (3جلدی)

کتاب زندگی مولانا

کتاب فیه ما فیه | مولانا

«بدیعالزمان فروزانفر»، مولاناپژوه، مترجم و نویسنده معاصر است که سالها به عنوان یکی از برجستهترین اساتید دانشگاه تهران فعالیت مینمود. در این بخش با زندگینامه استاد بدیع الزمان فروزانفر، خدمات ارزندهاش به فرهنگ و ادبیات ایران در حوزه تصحیح و ترجمه انواع کتاب شعر کهن فارسی و کتاب متون نثر کهن و...، و همچنین آثار شاخص او آشنا خواهیم شد.
فروزانفر متولد 14 شهریور 1274 و بزرگ شده در خانوادهای اهل علم و هنر بود. پدرش از بزرگان خراسان بود و شعر میسرود. بدیعالزمان تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش، بشرویه، گذراند و سپس برای ادامه تحصیل رهسپار مشهد شد؛ وی نزد بزرگانی چون ادیب نیشابوری و ادیب پیشاوری شاگردی کرد. سپس راهی تهران شد و بعد از اتمام بخشی تحصیلاتش، به سِمت معلمی در دارالفنون منصوب گشت. او 6 سال بعد، در سال 1313، معاون دانشکده الهیات دانشگاه تهران شد. وی بعد ارائه پایاننامهای در خصوص زندگی جلال الدین مولانا بلخی و اخذ دکتری، به عنوان استاد دانشکده ادبیات و الهیات دانشگاه تهران مشغول به کار شد و پس از مدتی نیز به ریاست دانشکده رسید و سالهای زیادی نیز در این منصب ماند. وی استاد راهنمای بسیاری از بزرگان ادبیات ایران بوده است. افرادی نظیر: عبدالحسین زرین کوب، پرویز ناتل خانلری، غلامحسین یوسفی، محمد دبیرسیاقی، محمدرضا شفیعی کدکنی، سیمین دانشور و... . فروزانفر [در سال 1346] در مقام ریاست دانشکده الهیات دانشگاه تهران بازنشسته شد؛ ولی تدریس را تا روزهای پایانی عمر خود ادامه داد. پس از بازنشستگی به عضویت سنا درآمد و نیز رئیس کتابخانه سلطنتی شد. بدیع الزمان فروزانفر سرانجام پس از 73 سال زندگی پربار، در روز 16 اردیبهشت سال 49، دار فانی را وداع گفت و پیکر او، در باغ طوطی در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسینی به خاک سپرده شد.
نام اصلی بدیع الزمان فروزانفر، «محمدحسین بشرویهای» بود. وی در زمان جوانی، نام «جلیل ضیا بشرویه» را برای خود برگزیده بود و سپس آن را به «جلیل فروزانفر» و سرانجام به «بدیع الزمان فروزانفر» تغییر داد. تخلص او در اشعارش ابتدا «ضیاء» بود ولی بعدها آن را به ترجمهی فارسی که همان «فروزانفر» است، تبدیل نمود. جالب است بدانید که لقب «بدیع الزمان» از طرف احمد قوام، والی وقت خراسان، به دلیل یکی از قصاید وی، به او اعطا شده بود.
عبدالحسین زرین کوب درباره فروزانفر میگوید:
«معلم و استادی دلسوز و صمیمی بود. درس او تنها تعلیم نبود، هم تهذیب بود و هم در عین حال تفریح. با این همه، توفیق او در کار معلمی در بین استادان ادب عصر بهکلی بیسابقه بود… شعر را به سبک قدما محکم و متین میگفت، مخصوصاً به شیوه ناصرخسرو و خاقانی علاقه داشت، و ازاین حیث یادآور ادیب پیشاوری بود… احوال و اسبابی که در حیات ادبی وی مؤثر افتاد، از وی بیشتر یک محقَق و یک عالم ساخت… قلمرو تحقیق او ادبیات و تصوف بود، خاصه در دوران اسلامیِ قبل از صفویه...»
وی ادر ادامه میافزاید:
«فروزانفر نه فقط در زمینهٔ مثنوی و مولانا، بلکه در تمام قلمرو فرهنگ اسلامی ایران محققی بیبدیل بود. هنوز، با وجود مرور یک ربع قرن از غیبت او (به تاریخِ آن زمان)، هرچه امروز نزد ما در زمینهٔ عرفان و ادب، جدی و درخور ارج است، میراث اوست و آنچه از حوزهٔ تأثیر تعلیم بلاواسطه یا معالواسطهٔ او خارج است، غالباً از عمق و لطف و تأمل خالی به نظر میرسد. حوزهٔ کنجکاویاش وسیع و عرصهٔ استعدادش تقریباً نامحدود بود. در جوانی، مخصوصاً در اوایل ورود به تهران، درزمینهٔ شعر و شاعری هم طبعآزمایی کرده بود. پارهای از اشعارش هم، در همان ایام، شهرت و قبول قابل ملاحظهای یافته بود. اما او شاعری را پیشه نکرد...»
[caption id="attachment_308211" align="aligncenter" width="600"] بدیع الزمان فروزانفر، نفر اول از سمت چپ[/caption] قدمعلی سرامی نیز که افتخار شاگردی نزد فروزانفر را داشته درباره وی این چنین نقل کرده است:
«ایشان در عین غرور، علمی که در همهٔ رفتار و گفتارش دیده میشد، متواضع هم بود؛ در واقع استادی بود که میشد جمعیت اضداد را در وجودش دید. به همین دلیل هم نگاه آدمها در قبال او متناقض بود. یک عده میگفتند فروزانفر اهل دیانت و این مسائل نیست و عدهای دیگر معتقد بودند که او از دهها مجتهد، بیشتر وارد است. فروزانفر یک رندی ویژه داشت، من که به شخصه هم خیلی چیزها از او یاد گرفتم و هم الان که از او یاد میکنم، مفتخرم که ایشان استاد من بود.»
کتاب های بدیع الزمان فروزانفر عبارتند از:
فروزانفر در حدود چهل سال درباره مولانا تحقیق کرد. وی به دنبال یک مبنای علمی برای شرح مثنوی میگشت پس تصحیح انتقادی آثار مولوی و منابع الهام وی را شروع کرد. او همچنین کتاب فیه ما فیه را تصحیح کرد و به همراه تعلیقات به جامعه ادبی عرضه نمود. از دیگر تصحیحات وی میتوان به موارد زیر اشاره نمود: کتاب معارف بهاء ولد، مقالات شمس، رسالهای در احوال مولانا، دیوان کبیر، رسالهای در شرح احوال عطار، معرف برهان الدین محقق و...
در این صفحه به معرفی بدیع الزمان فروزانفر و ارائه خلاصه ای از بیوگرافی بدیع الزمان فروزانفر پرداختیم. بیشک وی یکی از خدومترین افراد به ادبیات و هنر ایران است و اگر شما به عنوان مخاطب ادبیات فارسی قصد خرید کتابهای وی را دارید، میتوانید با جست و جوی نام کتاب مورد نظرتان در نوار جستجوی این صفحه از سیات کتابانه و ثبت سفارش، آن را در محل تحویل بگیرید.