کتاب احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی

معرفی کتاب احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی

این کتاب نسبتاً حجیم که زندگی، آراء، اندیشه‌ها و آثار دانشمند بزرگ ایرانی- اسلامی _خواجه نصیرالدین طوسی- را روایت می‌کند در دو بخش کلی تدوین یافته است. بخش اول حاوی مطالبی در شرح حال و زندگی او و افراد و اشخاصی است که از آن‌ها بهره برده یا بر آنان تأثیر گذاشته است؛ می‌باشد که خود شامل هفت سرفصل است. بخش دوم نیز به بیان آثار فراوان او پرداخته و بدین ترتیب نسخه‌ی نسبتاً جامعی در مورد این دانشمند فرزانه به مخاطبان عرضه کرده است.

طبق اظهارات نویسنده، در بخش مقدمه، اکثر مطالب کتاب برگرفته از نوشته‌ها و آثار خود این بزرگ‌مرد و یا کتب تاریخی و رجالی معتبر است و آنجایی که نیاز به استفاده از آثار ترجمه‌ای شده، سعی بر دور نشدن از اصل کتاب‌ها نموده است. به‌طور کلی نکاتی که نویسنده در بخش مقدمه در رابطه با چگونگی تألیف این اثر آورده حاکی از دقت فکری و کاری وی برای نگاشتن است که تا حد امکان، اثری مطلوب را عرضه نماید.

برشی از متن کتاب

خواجه پس از اینکه مدت درازی در نزد ناصرالدین بزیست؛ علاء الدین محمد پادشاه اسماعیلیه دانست که خواجه چندیست در نزد محتشم قهستان اقامت دارد؛ و از او فروغ کمالات خواجه اقتباس می‌کند؛ و از محضر وی مستفیذ می‌گردد. از ناصرالدین محتشم او را بخواست و خواجه، خواهی نخواهی به همراه ناصرالدین به قلعه میمون‌دز به خدمت علاء الدین رفت؛ و پادشاه اسماعیلی در اعزاز و احترام او افزود و نزد خود موقر و محترم بداشت. حکایت رفتن خواجه به الموت و میمون‌دز را، مورخان هریک به نوعی ذکر کرده‌اند. در کتاب دُره الاخبار آمده است که « از درگاه الموت به عده‌ای از فدائیان امر شد که خواجه را به الموت بیاورند و آن جماعت با خواجه در اطراف بساتین نیشابور روبرو شده و او را تکلیف به رفتن الموت کردند. و چون خواجه از رفتن خودداری می‌کرد؛ به قتل و آزار تهدیدش کردند. خواجه از بیم جان به همراهی آن جماعت به الموت رفت و سال‌ها در آنجا پای‌بند تقدیر ماند.

نویسنده

محمدتقی مدرس رضوی - محقق، دانشمند، مصحح و استاد دانشگاه- در سال 1314 ه.ق در مشهد دیده به جهان گشود. او با تشویق پدرش که یکی از  علمای بزرگ خراسان و مدرس آستان قدس رضوی و صاحب تألیفات زیادی بود؛ ریاضیات ( جبر، هندسه، مقابله)، شرح لمعه، قوانین و زبان فرانسه را آموخت. در سال 1317 به سمت مدیر داخلی و استادی دانشکده علوم معقول و منقول منصوب گردید و حدود دو سال با علامه دهخدا برای تنظیم لغت‌نامه همکاری داشت. در  سال 1326 مدیریت دانشکده ادبیات دانشگاه تهران را پذیرفت و در این سمت فعالیت داشت، تا این‌که در سال 1344ش بازنشسته شد. وی به مدت دو سال هم به تدریس در دانشگاه الهیات مشغول بود که به علت بیماری آن را رها کرد.

• مولف: محمدتقی مدرس رضوی
• انتشارات: اساطیر