کتاب تمدن ایران ساسانی | لوکونین

کتاب تمدن ایران ساسانی :

این کتاب درباره ی تاریخ فرهنگ و تمدن ایران ساسانی در فاصله ی سده های سوم تا پنجم میلادی می باشد که ولادیمیر گریگورویچ لو کونین رئیس بخش خاوری موزه ی دولتی ارمیتاژ در اتحادیه شوروی آن را نگاشته است. وی نویسنده ی کتاب ها و مقاله های بسیاری در زمینه ی ایرانشناسی است که برخی از نوشته های بسیار ارزنده اش ناشناخته مانده اند. در این کتاب پیرامون وضع داخلی، اندیشه ها، آثار فرهنگی و کیش و آئین ساسانیان بروشنی سخن رفته است. نویسنده، پژوهش خود را بر آثار همزمان با رویدادها پایه نهاده و از نوشته های متأخر آنچه را که مؤید این آثار می باشد، پذیرفته است.

کتاب مذکور شامل هفت بخش است که این بخش ها به طور عمده بر مبنای کتیبه های متعلق به آغاز شاهنشاهی دودمان ساسانی و مأخذ مربوط به کیش و آئین ساسانیان و آثار فرهنگی، به ویژه آن بخش از یادگاری های فرهنگی که به تازگی در جهان دانش راه یافته، نگاشته شده است. ولادیمیر در این فصل ها از مأخذ فرهنگ ایران در دوره ی ساسانیان، تأسیس دولت ساسانی، لشکرکشی شاپور به غرب، کرتیر و مانی و پیدایش آئین رسمی، بهرام و نرسی، شاپور دوم و اردشیر دوم و رویدادهای خاور و سکه ها و نقشهای برجسته ی آغاز شاهنشاهی ساسانیان، مطالبی را بیان نموده است. شایان ذکر می باشد که مترجم ضمن ترجمه ی کتاب، آوردن مطالبی را برای توضیح درمتن کتاب گنجانده است که با نشانه هایی مشخص گردیده اند.

فهرست

مقدمه مترجم پیشگفتار مؤلف بخش 1 – مأخذ بخش 2- تأسیس دولت ساسانی بخش 3- شاپور و لشکرکشی به غرب بخش 4- کرتیر و مانی. پیدایش کیش رسمی کشور بخش 5- بهرام دوم و نرسی. پیکار به خاطر شهریاری بخش 6- شاپور دوم و اردشیر دوم. رویدادهای شرق بخش 7- سکه ها و نقشهای برجسته ی اوایل شاهنشاهی ساسانیان جدول شجره ی دودمان ساسانی شرح سکه های ساسانی که در جدول های XIV-I آمده است فهرست نام ها فهرست نام های جغرافیایی فهرست اختصارها فهرست مأخذ فهرست تصویرها تصویر سکه ها و جدول ها نقشه ایران در روزگار ساسانیان گزیده ای کوتاه به زبان انگلیسی

برشی از متن کتاب

بخش یکم

مأخذ

سدۀ ششم میلادی بهنگاهی که دولت ساسانیان به اوج قدرت خود رسیده بود، داستانی دربارۀ کارهای اردشیر، نخستین شاهنشاه ساسانی پدید آمد. تاریخ بنیاد شاهنشاهی دودمان ساسانی شکل افسانه خود گرفت. پاپک پدر اردشیر که فرمانروای «شهردار» یکی از استانهای ایران بود، شبی دربارۀ فرزندش خوابی خوش دید و بر آن شد که وی را به دربار اردوان شاهنشاه ایران که از دودمان اشکانی بود گسیل دارد. دیری نپایید که اردشیر به سبب استعداد، درایت وتهور خویش در میان همۀ درباریان ممتاز گشت. اما حسودان بر او افترا بستند و اردوان بر وی خشم گرفت. شاهنشاه اشکانی را «کنیزکی بایشنی بودکه [وی را] از دیگر کنیزکان آزرمی تر دانسته گرامی تر می داشت» روزی کنیزک اردشیر را بدید و بدو دل باخت. اخترشناسانی که در خدمت شاهنشاه اشکانی بودند، به فرمان شاهنشاه گردش اختران را زیر نظر گرفتند و از پیش چنین آگهی دادند که دایلون پیداست، که،  «ایدون پیداست»، که هر بندۀ مرد، که از امروز تا سه روز از خداوند خویش بگریزد، به بزرگی و پادشاهی رسد و بر آن خداوند خویش کام انجام و پیروزگر دارد، کنیزک شتابان نزدیک اردشیر آمد و آن سخن پیش وی بازگفت. آن دو آهنگ گریز کردند. ... «شبی کنیزک از گنج شاهی شمشیری هندی، زین و کمی از طلا و افسری زرین به سرمیش آراسته و جامه ای زرین به گوهر آکنده و درهم و دینار فراوان و زره و زین افزاری بسیار پیراسته و دیگر بسیار چیز برداشته به پیش اردشیر آورد. ...

نویسنده: ولادیمیر گریگوریویچ لوکونین مترجم: عنایت الله رضا انتشارات: علمی و فرهنگی