کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن مصر | جورج هارت

کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن مصر:

مصر، تمدنی است که در دره رود نیل و شمال شرقی آفریقا قرار دارد. مصریان، تمدن کشورشان را بر پایه اعتقاد به جهان آخرت بنا کردند و این تمدن سال‌ها بدون تغییرات باقی ماند و به میراثی با ارزش برای آیندگان تبدیل شد. زمانی که مصر تحت حکومت فراعنه قرار گرفت، آغاز دوران حکومت مصر باستان بود، اما  این‌که قبل از فراعنه چه کسانی در مصر زندگی می‌کردند و به چه کارهایی مشغول بودند، مواردی است که در این کتاب بررسی شده است. توضیحات کتاب از تاریخچه مصر قبل از روی کار آمدن فرعون‌ها شروع می‌شود و تا پایان یافتن دوران حکومت آن‌ها بر مصر، ادامه می‌یابد. کتاب حاضر تمدن مصر را از زوایای مختلفی بررسی می‌کند و توضیحات مفصلی در رابطه با فرهنگ مردمان این سرزمین بیان می‌کند. همچنین نویسنده توصیفات جالبی در مورد دیدگاه مردم مصر نسبت به مراسم مقدس مذهبی و کاهنان معبد ارائه می‌دهد. جورج هارت، با نثری روان و ساده، به نگارش این کتاب پرداخته است و منبع موثقی برای شناخت مصر، برای تمام علاقه‌مندان به تاریخ فراهم کرده است. "تاریخ فرهنگ و تمدن مصر"  خواننده را به ساحل نیل می‌برد و سری هم به معبدهای پر زرق و برق آن دوران می‌زند. مخاطب در این سفر پر فراز و نشیب، مصر و تمدنش را از نزدیک لمس می‌کند و به شناخت کاملی از آداب و رسوم و زندگی اجتماعی مردمان مصر می‌رسد.

فهرست

مقدمه مصر پیش از فراعنه در ساحل نیل بارگاه سلطنتی آماده‌سازی مقبره جسم‌های جاودان سفر به عالم اموات فراعنه معروف اهرام بزرگ دره پادشاهان ایزدان و الهه‌ها جادو و درمان کاهنان و معابد مراسم مقدس کاتبان و دانشمندان نوشتار سلاح‌های جنگی کشتی‌رانی روی نیل خرید و فروش نجار مصری شکار، ماهیگیری و شکار پرنده مصریان در خانه غذا و نوشیدنی آواز و موسیقی بازی‌ها و اسباب‌بازی‌ها از پارچه تا زیورآلات جواهرات آراستن بدن جانوران دره نیل مصر پس از فراعنه آیا می‌دانید که فراعنه بیش‌تر بدانیم واژه‌نامه نمایه

برشی از متن کتاب

کاتبان از اقشار بالای جامعه بودند و کاتبان توانا می‌توانستند به مقام والایی برسند مانند هورمهپ که پادشاه شد. آموزش کتابت بسیار دشوار بود کودکان باید از سن 9 سالگی به مدت 5 سال آموزش می‌دیدند. سختی این کار برای دانش آموزان این بود که هم سن و سالان خود را در حال بازی و شادی می‌دیدند. کاتبان در هر رده ‌ی در صورت اعمال در درس‌ها با ساقه پاپیروس تنبیه می‌شدند. یک  شکل تشویق شاگردان ایجاد فهرستی از معایب و نقص‌های دیگر حرفه‌ها، البته به شکل اغراق شده بود. برای مثال جواهرسازان و فلز کاران از دود کوره‌ها خفه می‌شدند. بافندگان باید در شرایط سخت کار می‌کردند. اما کاتبان می‌توانستند به مقام‌های بالا، معافیت از مالیات و خدمات ملی در دوره طغیان رود نیل و جاودانگی از طریق نوشتار برسند. سرشماری غازها این کاتب در املاک یک فرد ثروتمند به دنبال غازهاست تا تعداد کل آن‌ها را در دفتر مالیاتی ثبت کند. سبد ابزارش در مقابل وی مشاهده می‌شود و لوح و قلم موهای و قلم موهایش زیر بغلش هستند. آماده برای کار این کاتب جوان چهار زانو نشسته و پاپیروس را روی زانوهایش گذاشته است. کاتبان معمولاً در هنر مصر به این شکل نشان داده می‌شدند. طراحان هنرمندان مصری کاتبان حرفه‌ای بودند که در طراحی برای مقبره‌های سلطنتی تخصص داشتند. می توان در مقبره‌های تکمیل نشده‌ای نظیر مقبره پادشاه هورمهپ به تمام مراحل نقاشی پی برد. ابتدا طراحان صحنه‌ها را با رنگ قرمز روی گچ خشک می‌کشیدند سپس هنرمندان ارشد با رنگ سیاه آن‌ها را اصلاح و پس از آن نقاشان طرح‌ها را  رنگ آمیزی می‌کردند یا مجسمه‌سازان گچ زمینه را برمی‌داشتند تا کتیبه نمایان شود. لوح چخماق روی این لوح یک نام سلطنتی نوشته شده که حاکی از هویت کاتبی است که از این وسیله در امور باغ استفاده می‌کرده است. رنگدانه‌ها از زغال چوب یا دوده جهت ساخت رنگ سیاه از خاک سرخ یا مواد معدنی سبز یا آبی رنگ گرفته می‌شدند. قلم‌ موها قلم موهای ضخیم طنابی که از پاپیروس ساخته می‌شدند برای رنگ کردن سطوح بزرگ مقبره‌ها یا معابد به کار می‌رفتند. قلم موی دیگر نیز مخصوص نقاشی است و شاید برای رنگ کردن هیروگلیف‌های بزرگ روی تندیس‌های عظیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دفتر طراحی شبکه بندی با رنگ قرمز اخرایی به هنرمند این امکان را می‌داد تا بدن را به بخش‌هایی تقسیم کند تا نسبت‌های درست را در طراحی تصویر پادشاه توتموس سوم به خوبی رعایت نماید. کاتبان و ناظران به نظر می‌رسد این دو کاتب مشغول نوشتن سخنان مرد ایستاده روی طومارهای پاپیروس هستند. به کیف و ابزارهای کار آنان توجه کنید. علامت کاتب این علامت در هیروگلیف نشانگر یک قلمدان یک ضرب به آب برای ترکیب رنگ‌دانه‌ها و یک لوح است که در مجموع بیانگر کلمه کاتب برای مصریان بود کلمه ای که "سش" تلفظ می‌شد. لوح چوبی بیش‌تر کاتبان یک لوح چوبی نظیر این نمونه داشتند که قابل حمل بود زیرا کاتب باید برای کار یا جمع‌آوری مالیات سفر می‌کرد. پاپیروس این نی سه گوش به ارتفاع چهار متر در سواحل نیل می‌روید اما به خاطر برداشت بیش از حد جهت تولید طناب، سبد، قایق، کفش و ابزار نگارش از بین رفت. تلاش‌هایی جهت کاشت مجدد آن در مصر انجام شده است.

نویسنده: جورج هارت مترجم: یلدا بلارک انتشارات: سبزان