کتاب انسان از دیدگاه اسلام | واعظی

درباره کتاب انسان از دیدگاه اسلام

اهمیت و نقش اساسی مباحث انسان شناختی در علوم انسانی و اجتماعی، اقتضا دارد که پا به پای پیشرفت علوم انسانی و تحقیقات اجتماعی، این مباحث نیز بررسی و تحقیق شود. در جامعه اسلامی، که فرهنگ غنی اسلام رکن اساسی آن را تشکیل می دهد، این مباحث مبتنی بر دیدگاه های اسلامی در باب انسان است و زیربنای علوم اجتماعی محسوب می شود. از سوی دیگر، تحقیقات اجتماعی در صورتی کارآمد و در حل مسائل اجتماعی موفق خواهد بود، که در هر جامعه ای متناسب و ناظر به فرهنگ آن جامعه سامان یابد و بر این اساس، در نظر گرفتن دیدگاه ها و ارزش های اسلام در مباحث نظری و علمی علوم اجتماعی و نظام تحقیقاتی جامعه اسلامی، و به ویژه دیدگاه های انسان شناختی، به خصوص معارف انسان شناختی اسلام، به صورت یک مجموعه نظامدار ضرورت می یابد.

کتاب حاضر عهده دار بیان پاسخ متون دینی اسلامی به پرسش های اساسی در باب انسان است و می کوشد سیمای کلی انسان را در آینه قرآن و روایات آشکار سازد. انسان شناسی مورد نظر در این کتاب، روان شناسی اجتماعی نیست بلکه محتوای آن در واقع انسان شناسی دینی می باشد و در عین حال که چهره توصیفی دارد و دیدگاه متون دینی اسلامی را بیان می کند، از نقد و بررسی آراء و نظریات مخالف نیز خالی نمی باشد.

فهرست

فصل اول: ماهیت و جایگاه انسان شناسی معمای بزرگ تاریخچه انسان شناسی بحران انسان شناسی معاصر غرب معنای انسان شناسی اهمیت و ضرورت انسان شناسی ویژگی های انسان شناسی دینی   فصل دوم: نفس و جسم انسان موجودی دو ساحتی قرآن و خلقت انسان آفرینش انسان اصالت روح هماهنگی عقل و وحی در دوانگاری انسان اثبات عقلانی وجود نفس رابطه نفس و جسم معارضه با انسان شناسی دینی تبیین محتوای تئوری تکاملی تئوری تکاملی و دین نقد ماده گرایی   فصل سوم: طبیعت و سرشت آدمی مراد از طبیعت مشترک روش شناخت طبیعت انسان آثار و نتایج وجود طبیعت مشترک انکار طبیعت مشترک ادله اثبات طبیعت مشترک بالقوه بودن فطرت امکان زوال فطرت فطرت اخلاقی بشر فطرت و شخصیت نیک سرشتی بشر   فصل چهارم: جبر و اختیار پیش درآمد مفهوم اختیار بدیهی نمودن اختیار دلالت متون دینی بر اختیار جبر الهی جبر فلسفی جبر فیزیولوژیک امر بین الامرین   فصل پنجم: انسان کامل جایگاه انسان در نظام هستی خلافت الهی کرامت انسان سیمای انسان کامل تعریف کامل کمال نهایی انسان مراتب کمال انسانی راه های کمال جویی

برشی از متن کتاب

تئوری تکاملی و دین در قسمت مربوط به خلقت انسان از نظر متون دینی، روشن گردید که بر اساس این تعالیم، انسان های کنونی دارای اصل و ریشه واحدی هستند، نخستین انسان خلقتی کاملا استثنایی داشته و از پدر و مادری متولد نشده است. تنها در صورتی می توان این تعالیم را کنار نهاد، که علوم تجربی داده ها و اطلاعاتی قطعی و یقینی به ما ارائه کنند، اطلاعاتی که هیچ جای شکی در این باره باقی نگذارد. همچنان که مشاهده شد، تئوری تکاملی اگر چه از جهاتی موفق بوده و پرده از واقعیاتی در زمینه حیات و مکانیسم تحول آن برداشته است، در توجیه پیدایش نوع انسانی که تفاوت های کاملا آشکاری با دیگر انواع دارد، ناموفق بوده است. منطق فهم متون دینی، به ما این اجازه را نمی دهد مفهوم ظاهر آیات قرآنی را به دلیل نظریه ای که استحکام و قوت آن براساس یک تئوری مورد ظن _ که حتی نزد زیست شناسان نیز به ثبوت نرسیده است و درباره ی ان اتفاق نظر وجود ندارد _ کنار بگذاریم. بنابراین، اگر در برابر تئوری تکاملی مماشات کنیم و بپذیریم که تغییرات تدریجی و ژنتیک به درون نوع محدود نمی شود، بلکه این تغییرات با توجه به انتخاب طبیعی باعث پیدایش انواع جدید نیز می شود، باز هم نمی توانیم بپذیریم که این تغییرات تدریجی و بی هدف و اتفاقی، موجب پیدایش نوعی با عظمت و با توانی فوق العاده به نام انسان شده باشد.