کتاب کیفر شناسی - برنار بولک

کتاب کیفرشناسی اثر برنار بولُک با ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی در نشر مجد به چاپ رسیده است.

حقوق کیفری، اعمالی را که عموماً برای جامعه مضر محسوب می شود تعریف، و کیفرهای مباشران آن اعمال را نیز مشخص می نماید. پس از احرازِ عملیِ ارتکاب یک بزه، ضروری است که مباشرِ آن کشف شود، ادلّه جمع آوری گردد و در پایان یک فرآیند، که عموماً قضایی است، مجرم به کیفر خود برسد. قاضی، برای انتخاب ضمانت اجرا، علاوه بر ماهیّت و شدّت عمل، در مقیاس وسیعی شخصیت بزهکار را نیز مورد توجه قرار می دهد. ضمانت اجرا علاوه بر شخصبت حقوقیِ بزهکار (چه مجرم بی سابقه و چه بزهکار مکرر)، با شخصیت روان شناختی و واقعیِ وی نیز منطبق باشد. از سوی دیگر باید گفت که ضمانت اجراها نسبت به گذشته متنوع شده اند: مجازات های سلب آزادی و ضمانت اجراهای مالی (جریمه، ضبط) جای تنبیهات بدنی را گرفته اند و به کیفرهای قطعی، ضمانت اجراهای مشروط مانند تعلیق، تعلیق آزمایشی، آزادی مشروط و نیز ضمانت اجراهایی که جنبه ی آن ها قوت بیشتری دارند از قبیل تعویق مجازات، معافیت از کیفر و جایگزین های کیفر حبس، به ویژه مشتمل بر کارهای عمومی و خدمات عام المنفعه، افزوده شده است. نتیجه می گیریم که اِعمال مجازات و فایده ی اجتماعی و فردی آن، شایسته ی توجه خاص است. امروزه اگرچه سلب آزادی کماکان جایگاه مهمی را در "مقررات کیفری" نسبت به بزهکاران دارا می باشد، اما در عین حال ضمانت اجراهای متعدد دیگری نیز مطرح و پیشنهاد شده اند، به طوری که واژه ی "کیفرشناسی" یعنی علم مجازات ها، مناسب تر از علم اداره ی زندان ها به نظر می رسد.

کتاب "کیفر شناسی" در ده مبحث با عناوین زیر تألیف شده است که عبارتند از:

1. اهداف و کارکردهای ضمانت اجراها

2. تحول اندیشه ها در زمینه ی زندان ها

3. صورت انواع مجازات ها و اقدامات تأمینی

4. مبحث چهارم: مبانی و منابع حقوقیِ کیفرشناسی

5. سازمان زندان ها 6. قاضی اجرای مجازات ها 7. دادسرای عمومی

8. دسته های مختلف مؤسسات زندان 9. رژیم های معمول در مؤسسات زندان

10. تقسیم محکومان در مؤسسات مختلف زندان

فهرست

مقدمه مبحث نخست: اهداف و کارکردهای ضمانت اجراها گفتار نخست: کارکرد اخلاقی کیفر گفتاردوم: کارکردهای فایده مند کیفر مبحث دوم: تحول اندیشه ها در زمینه ی زندان ها گفتار نخست: مجازات ها در نظام های حقوقی کهن و در حقوق قدیمی گفتار دوم: اجرای مجازات ها از انقلاب 1789 فرانسه تا پایان سده ی نوزدهم گفتار سوم: تحولات از پایان سده ی نوزدهم گفتار چهارم: دوره ی معاصر مبحث سوم: صورت انواع مجازات ها و اقدامات تأمینی گفتار نخست: مجازات ها گفتار دوم: اقدامات تأمینی مبحث چهارم: مبانی و منابع حقوقیِ کیفرشناسی گفتار نخست: منابع مدون کیفرشناسی گفتار دوم: رویه ی قضایی بخش نخست: رژیم عمومی اِعمال ضمانت اجراها عنوان نخست: تشکیلات نظام ( سیستم ) زندان ها فصل نخست: مقام ها مبحث نخست: سازمان زندان ها گفتار نخست: تشکیلات و واحدهای سازمان زندان ها گفتار دوم: اسناد و مدارک مؤسسات زندان گفتارسوم: کارکنان زندان گفتار چهارم: کنترل سازمان زندان ها مبحث دوم: قاضی اجرای مجازات ها گفتار نخست: جایگاه قاضی اجرای مجازات ها گفتار دوم: اختیارات قاضی اجرای مجازات ها 1_ اختیارات در مورد تعلیق آزمایشی 2_ اختیارات در قلمرو خدمات عمومی 3_ اختیارات در مورد تعویق آزمایشی صدور حکم یا صدور دستور و تکلیف معیّن 4_ اختیارات در زمینه ی آزادی مشروط 5_ اختیارات در زمینه ممنوعیت اقامت گفتار سوم: ماهیت حقوقی تصمیم های قاضی اجرای مجازات ها مبحث سوم: دادسرای عمومی گفتار نخست: به اجرا گذاشتن تصمیم های محکومیت گفتار دوم: نقش دادسرا در طول جریان اجرای مجازات ها فصل دوم: مؤسسات زندان مبحث نخست: دسته های مختلف مؤسسات زنذان گفتار نخست: مؤسسات ویژه ی اجرای کیفرها گفتار دوم: بازداشت گاهها گفتار سوم: مؤسسات تخصصی مبحث دوم: رژیم های معمول در مؤسسات زندان گفتار نخست: رژیم های مختلف قابل تصور حبس گفتار دوم: رژیم های حبس معمول در مؤسسات زندان فرانسه مبحث سوم: تقسیم محکومان در مؤسسات مختلف زندان گفتار نخست: تقسیم بندی و هدایت محکومان به کیفر طولانی مدت گفتار دوم: نحوه ی تقسیم محکومان به کیفر کوتاه مدت

برشی از متن کتاب

مبحث نخست: اهداف و کارکردهای ضمانت اجراها وظایفی که برای کیفر قایل می شوند، با اساس فلسفی یا اساس عملی که همواره به حق تنبیه نسبت داده شده است، ارتباط نزدیکی دارد.  همه ی تمدن ها دارای کیفرهایی بوده اند. هر جا که جامعه ای وجود دارد، حقوق نیز وجود دارد و در جایی که دولت ها وضع مقرراتی را برای جریان منظم و هماهنگِ زندگی اجتماعی مفید تشخیص می دهند، ضروری است که این مقررات درباره ی کسانی که آن ها را نقض می کنند به اجرا گذاشته شود و ضمانت اجراهای پیش بینی شده نیز علیه آنان اِعمال گردد. شدیدترین موارد این ضمانت اجراها از نوع کیفری هستند. مبحث دوم: تحول اندیشه ها در زمینه ی زندان ها مطالعات در زمینه ی زندان ها، تنها بعد از لغو مجازات های بدنی و پاروزنی و جاشویی در کشتی ها به وسیله ی قانون جزای 1791 و قانون جزای 1810 و ابقای صرف مجازات سالب آزادی در زرّادخانه ی کیفری (به جز کیفر مرگ و کیفرهای نقدی) که عنوانِ آن به حسب مدت متفاوت بود آغاز شد. در دوران باستان مجازات های بدنی و قطع اعضا نزد ایرانیان و آشوریان جاری و معمول بوده است و در قرون وسطی زندان ها از یک سو مملو از زندانی بوده و از سوی دیگر در وضعیت بدی قرار داشتند و مجازات مرگ (به عنوان مثال برای تکرار سرقت ساده) غالباً همراه با شکنجه اِعمال می شد. سایر کیفرها و نوع مجازات ها در زندان در باقی این مبحث شرح داده شده اند. مبحث سوم: صورت انواع مجازات ها و اقدامات تأمینی هدف از احصای مجازات ها، معرفی کیفرهای مختلف، معرفی مقام های مسئول، اجرای آن ها و مزایا و معایبی است که برای اصلاح بزهکاران از خود بروز می دهند. مطالبی که در خصوص این موارد مختصراً در این بخش از کتاب آورده خواهد شد عمدتاً شامل دیگر مجازات ها، به جز کیفر سلب آزادی یا جایگزین های آن می شود. مجازات سلب آزادی و اقدام های مشابه و جایگزین های آن بیشتر در قلمرو سازمان زندان ها واقع می شوند. مبحث چهارم: مبانی و منابع حقوقیِ کیفرشناسی در این کتاب ابتدا اصول عمومی راجع به احکام کیفری، سپس اصول مربوط به اجرای بازداشت و حبس، آزادی مشروط، تعلیق، شناسایی هویت محکومان و ... ذکر شده اند. تصویب قانون جزای جدید در مارس 1992، تعلیق و مرور زمان مجازات را به آن قانون منتقل کرده است. به علاوه تصویب نامه های شورای دولتی، قانون آیین دادرسی را تکمیل می کند و مشتمل بر مقرراتی درباره ی اجرای مجازات ها است. منابع مدوّن کیفرشناسی که همیشه در اولویت بوده است در این بخش بررسی شده است. مبحث پنجم: مقام ها در اجرای مجازات های سالب یا محدود کننده ی آزادی، ممکن است یک عامل اداری، یعنی "سازمان زندان ها" و یک عامل قضایی، یعنی " قاضی اجرای مجازات ها" مداخله کنند. در واقع این دو مقام هر دو فقط در قبال محکومین به کیفر سلب آزادی که در یک مؤسسه ی وابسته به سازمان زندان ها به اجرا گذاشته می شود، دخالت می کنند. مقام مسئول در قبال محکومین به کیفر محدود کننده ی آزادی (مانند ممنوعیت اقامت)، محکومین به کیفر سلب آزادی که به طور آزمایشی در آزادی به سر می برند و نیز در قبال محکومیتی که قبل از انقضای مدت کیفر خود آزاد می شوند (آزادی مشروط) قاضی اجرای مجازات ها است. لیکن سازمان زندان ها کنترل "کمیته های پروباسیون و امداد رسانی" را فراهم و تضمین می کند.

• ویراست پنجم
• تالیف: برنار بولک
• مترجم: علی حسین نجفی ابرند آبادی
• انتشارات: مجد