محصولات مرتبط
کتاب کوچه پس کوچههای طهران نوشته همایون عبدالرحیمی توسط انتشارات بدرقه جاویدان به چاپ رسیده است.
شاید اگر بگوییم تهران که امروزه یکی از آلودهترین آبو هواهای جهان را دارد، درگذشته به دلیل آب و هوای خوب دامنه البرز، درختان سر سبز و آبهای جاری و شکارگاههای فراوان مورد توجه قرار گرفت و بعد بهعنوان پایتخت انتخاب شد، تعجب کنید. اما واقعیت دارد! طهران قدیم با تهران امروز تفاوتهای بسیاری دارد. این کلان شهر دودی، در گذشته بهگونهای بود که برای رسیدن به مرکز جمعیت باید بعد از وارد شدن به دروازه شمیران مدت زیادی را از باغهای مختلف عبور میکردیم و باغهای انار و پسته را پشت سر میگذاشتیم تا به مقصد برسیم. نقطه تمرکز جمعیت در این شهر، محله چاله میدان بود و شهر ری که به دلیل واقع شدن در تقاطع محورهای قم، خراسان، مازندران، قزوین، گیلان و ساوه مرکزیت مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی محسوب میشد نیز، جمعیت زیادی را در بر داشت. در گذشته مردم تهران خانههایشان را در زیرزمین میساختند، علت این کار این بود که اولا از گرمای شدید تابستان جلوگیری کنند، ثانیا، این سبک ساخت برای دفاع در برابر دشمن خارجی بسیار مناسب بود. این کتاب از محلههای تهران و از همین رسم و رسومات میگوید. کوچهو محلههای تهران آنقدر زیاد هستند که ممکن است اسم برخی از آنها را اصلا نشنیده باشید. نویسنده، از تک تک محلهها نام برده و در مورد هر کدام به تفصیل توضیح داده است. این کتاب منبع کامل و جامعی برای همه کسانیست که میخواهند پایتخت کشورشان را بهدرستی بشناسند و از رسم و رسومات قدیم شهر تهران به خوبی باخبر شوند.
برشی از متن کتاب
قدیمیترین محله تهران محله چال میدان یا چاله میدان است که در قسمت جنوب شرقی محصوره شهر تهران جای داشته و حدود آن طبق نقشه 1275 قمری به شرح زیر است: شمال آن به محله عودلاجان محدود بود. از گذار حمام نواب در سمت جنوب شروع میشد و در سمت شمال به امامزاده یحیی میرسید. این حد پس از عبور از زیر سرجنبک بزرگ به تکیه سرپولک میرسید و از آنجا به کاروانسرای احمدکور ختم میشد. عودلاجان در محلی به نام کاروانسرای سلیمان خان به بازار متصل میشد. شرق محله به خندق و حصار وصل بود. این خندق و حصار بعدها ویران شد و خیابانی در جای آن احداث گردید که همان خیابان ری (از سرچشمه تا میدان شوش) است. جنوب محله، ا منتهی الیه جنوب شرقی در حدود میدان مولوی فعلی تا دروازه شاهزاده عبدالعظیم در انتهای بازار حضرتی وصل به باروی شهر بود. غرب محله از دروازهشاهزاده عبدالعظیم (محل کنونی خروجی بازار به خیابان مولوی) آغاز میشد و رو به سمت شمال در کنار بازار امتداد مییافت و کاروانسراهای محله بازار را در بر میگرفت و منتهی الیه شمال غربی به کاروانسرای سلیمان خان ختم میشد. وجه تسمیه: تا آنجا که دانسته است اول کسی که درباره علت ناامید شدن این محله به چال میدان اظهار نظر کرده است محمد حسن اعتمادالسلطنه است. که ضمن توضیح داستان ساخته شدن حصار طهماسبی مینویسد: خندق دور بارو اتصال یافت و به اراضی رمل زار، و چون خاک خندق کفایت ساختن قلعه و برج را ننمود از دو چال خاک برداشتند: چال میدان و چال حصار. از همان وقت این دو محل به این دو اسم موسوم شد. حجت بلاغی درباره محله چال میدان مینویسد: چال میدان از محلات مشهور تهران واقع میان سر پولک و میدان سر قبر آقا بود. چون مرحوم جاج ملا جعفر چال میدانی از علمای طراز اول ایران در این محله و میدان اقامت داشت مراسم سینهزنی و عزاداری در یان محل با شور و هیجان خاص برگزار میشد.
فهرست
- پیشگفتار
- مقدمه
- توسعه دارالخلافه تهران
- پنج محله اصلی تهران عبارت بود از
- محله چال میدان
- محله سنگلج
- محله عودلاجان
- محله بازار
- محله دولت
- آجودانیه
- احتسابیه
- اختیاریه
- ازگل
- اسدآباد
- اسفندیاری - اسفندیاریه
- اقدسیه - حصار ملا
- اکبرآباد امامزاده معصوم
- اکبرآباد شمیران
- اکبرآباد دولاب
- الهیه یا خلا زیر (خور آذین)
- امامزاده حسن
- امامزاده قاسم (قریه) یا دیزج علیا
- امامیه - چاهک - حکیمیه
- امانیه گنجآباد
- امیرآباد
- اوین
- باغفیض
- بریانک یا بیرونک
- بهجتآباد
- پل رومی
- پونک
- تجریش یا طجرشت
- تیغستان
- جعفرآباد جنوب تهران
- جعفرآباد
- جلالیه یا نصرتآباد
- جماران
- جمالآباد
- جمشیدآباد یا جمشیدیه
- جوادیه
- جی
- چال هرز
- چیذر یا شیذر
- حدیقه یا حدیقه الرحمن، رحمتآباد، وجیهیه
- حسینآباد
- حشمتیه
- حصار بوعلی
- خانیآباد
- خوردین
- دارآباد - شاهآباد
- داوودیه - ارغوانیه - رغونیه
- دربند
- دروس
- دزآشیب - دزآشوب
- دولاب
- رستمآباد
- زرگنده
- زعفرانیه
- سرخه حصار - سرخ حصار
- سعدآباد یا تپه علیخان
- سلطنتآباد - حصار رضا بیک
- سلیمانیه یا اصفهانک
- سوهانک
- سید خندان
- محله سرچشمه
- محله دباغخانه
- محله سادات
- شمسآباد
- شیان
- ضرابخانه
- طرشت - درشت - دوریست
- عباسآباد
- عشرتاباد
- عیشآباد
- علیآباد مجدالدوله
- محله عربها
- فرحآباد
- فرمانیه
- فره زاد - فرزاد - فرحزاد
- فیروزآباد
- قاسمآباد
- قزل قلعه
- قصر فیروزه
- قصر قاجار - قصر قجر - خرمدره
- قلعه مرغی
- قلهک
- قیطریه
- کاشانک
- کاظمآباد
- کامرانیه
- کنسولقان
- لویزان
- مبارکآباد
- مجیدآباد
- مجیدیه
- محمودآباد
- محمودیه یا عباسیه
- مرادآباد
- مرغ محله
- مفت آباد
- منظریه
- مهدیآباد
- مهرآباد
- مهران
- نارمک یا نرمق
- نازآباد - نازیآباد
- نجفآباد
- نظامآباد
- نعمتآباد
- نیاوران - کردوی
- وصفنارد
- ولنجک
- ونک
- هاشمآباد
- یافتآباد
- یخشیآباد یا چاغچیآباد
- یوسفآباد
- آبسردار
- آب کرج
- بازار بینالحرمین
- بازارچه صاحب جمع
- بازارچه کربلایی عباسعلی
- باغ خزانه
- باغ صبا
- باغ فردوس - باغ جنت
- بازارچه دوقلو
- باغ پسته بیگ
- بازارچه زعفرانباجی
- پارک امینالدوله
- پل چوبی
- تیر دوقلو
- جوانمردقصاب
- چهارراه کنت
- چهارسوق
- حاجبالدوله
- خیابان ادیبالممالک
- خیابان استخر
- خیابان اسماعیل بزاز
- خیابان آقا شیخ هادی
- خیابان الماسیه
- خیابان امیریه
- خیابان انبار گندم
- خیابان باغ سپهسالار
- خیابان بهار
- خیبابان بوذر جنوبی
- خیابان پاستور
- خیابان جبهخانه
- خیابان جلیلآباد
- خیابان چراغگاز
- خیابان چراغبرق - امیرکبیر
- خیابان گوگل
- خیبابان میرمحله
- خیابان حاج سقاباشی
- خیابان دهخدا
- خیابان سرپل امیربهادر
- خیابان سراب وزیر
- خیابان صفیعلیشاه، خیابان خانقاه
- کوچه صفی
- خانقاه صفی علیشاه
- خیابان عبرت
- خیابان علاءالدوله
- خیابان غار
- خیابان فرهنگ
- خیبابان کاشفالسلطنه
- خیابان لختی
- خیابان مختاری
- خیابان مریضخانه
- خیابان ملل متحد
- خیابان ناصریه
- خیابان ناظمالاطبا
- خیابان نایبالسلطنه
- خیابان و محله فخرآباد
- خیابان وحدت
- خیابان وحید دستگردی
- خیابان وصال شیرازی
- خیابان، چرچیل، استالین، روزولت
- درخانگاه
- سبزهمیدان
- سر قبر آقا
- صابونپز خانه
- خیابان صور اسرافیل
- فیشرآباد
- کوچه سیداسماعیل
- کوچه آبشار
- کوچه ارامنه
- کوچه افشارها
- کوچه امامزاده زید
- کوچه امامزاده یحیی
- کوچه امامزاده
- کوچه امین دربار
- کوچه برسایه
- کوچه بصیرالملک
- کوچه بهاءالدوله
- کوچه پشت بدنه
- کوچه تخت زمرد
- کوچه تکیه دولت
- کوچه تلگرافخانه
- علیقلیخان هدایت
- میدان و چهارراه مخبرالدوله
- کوچه جلالالدوله
- چالهحصار
- کوچه چهلتن
- کوچه حسامالسلطنه
- کوچه دردار
- کوچه سراجالملک
- کوچه سرتون
- کوچه سقاخانه آیینه (ظهیرالسلام)
- کوچه سیاح
- کوچه سیاهها
- کوچه سیدولی
- کوچه سیفالدین
- کوچه سیفالملک
- کوچه شاملو
- کوچه شترداران
- کوچه شجاعت
- کوچه شریفالدوله
- کوچه شقاقی
- کوچه شهابالدوله
- کوچه صاحبدیوان
- کوچه عشقی
- کوچه عینالملک
- کوچه فخررازی
- کوچه گود زنبورکخانه
- کوچه مجدالدوله
- کوچه محتشم
- کوچه مردهشورخانه
- کوچه مشاور
- کوچه مشیر معظم
- کوچه معیر
- کوچه منصورالحکما
- کوچه میرزاعمو
- کوچه میرزامحمود وزیر
- کوچه نصیرالدوله
- کوچه نظامیه
- کوچه هاتف
- کوچه هفتتن
- کوچه و سقاخانه نوروزخان
- گار راهآهن
- گذار منوچهرخان
- گذر حاجشیخ فضلالله
- گذر فیلخانه
- گذر لوطیصالح
- گذر و کوچه مستوفی
- گلوبندک
- گمرک
- لالهزار
- محله آب منگل و شترگلو
- سه راه شترگلو
- کوچه و محله مروی
- میدان ارگ
- میدان بهارستان
- میدان پاقاپوق
- میدان توپخانه
- میدان خراسان
- میدان کهنهچینها
- میدان مالفروشها
- میدان مشق
- میدان و محله تسلیحات
- چهارراه امیراکرم
- خیابان پامنار
- منابع
- آلبوم عکس
نویسنده: همایون عبدالرحیمی انتشارات: بدرقه جاویدان
مشخصات
- نوع جلد جلد سخت (گالینگور)
- قطع وزیری
- نوبت چاپ 1
- تعداد صفحه 464
- انتشارات بدرقه جاویدان
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران